همه چیز درباره بی اختیاری اداری یا مثانه بیش فعال

بی اختیاری ادرار که به مثانه بیش فعال هم معروف است به این معنی است که فرد به‌طور تصادفی ادرارش نشت می‌کند. بی اختیاری انواع مختلفی دارد و با دریافت شرح حال و معاینه بیمار تا حدودی مشخص می‌شود اما تشخیص قطعی آن از طریق تست نوار مثانه انجام می‌شود. در این مقاله از مدافون به موضوع بی اختیاری ادراری و انواع آن پرداخته‌ایم. تا انتهای مقاله همراه ما باشید. این مقاله به تایید دکتر نگار اسماعیلی رسیده است.

بی اختیاری ادرار شامل این انواع می‌باشد:

بی اختیاری ادراری استرسی

در این بی اختیاری با افزایش فشار داخل شکمی مثل عطسه، سرفه، خنده و در موارد شدید در بالا و پایین رفتن از پله، ریزش ادرار اتفاق می‌افتد.

بی اختیاری ادراری فوریتی

این نوع از بی‌اختیاری هنگامی رخ می‌دهد که مثانه منقبض شده بدون اینکه بیمار عمداً قصد انجام آن را داشته باشد و به وی فرصت رسیدن به دستشویی را نمی‌دهد.

بی اختیاری ادراری

بی اختیاری ادراری مختلط

در این حالت، بیمار هر دو نوع بی اختیاری ادراری بالا را دارد. درمان این نوع بی اختیاری ادراری دشوارتر از بی اختیاری های بالا می‌باشد.

در درمان بی اختیاری های مختلط ابتدا بی اختیاری فوریتی درمان می‌شود.

اگر نیاز به مشاوره با متخصص کلیه و مجاری ادراری آنلاین دارید، در مدافون، مجموعه ای از بهترین پزشکان آنلاین آماده پاسخگویی هستند:

درمان بی اختیاری ادراری

روش های مختلفی برای درمان بی اختیاری ادراری وجود دارد که شامل این موارد است.

تغییرات سبک زندگی

  • کاهش وزن
  • قطع دخانیات
  • محدودیت مصرف مایعات
  • کم کردن مصرف کافئین
  • رژیم غذایی مناسب
  • بررسی داروهای مصرفی
  • درمان یبوست
  • درمان مشکلات قلبی، ریوی
  • مصرف دارو

درمان های محافظه کارانه

همزمان یا پیش از شروع درمان محافظه کارانه ابتدا درمان ها و تغییرات سبک زندگی بالا باید در بیمار انجام شود.

پس از حل این مشکلات، یکی از درمان های محافظه کارانه این است که بیمار در زمان‌های مشخص به دستشویی مراجعه و هر 2-3 ساعت یک بار مثانه اش را خالی کند. همچنین بیمار باید میزان مصرف مایعات را نیز کنترل کند. در خیلی از موارد این درمان، موجب بهبود بی اختیاری ادراری استرسی هم می‌شود.

اگر بی اختیاری استرسی با این موارد برطرف نشد، بیمار کاندیدای جراحی بی اختیاری است.

تست نوار مثانه

در بیمارانی که به درمان های محافظه کارانه درمان بی اختیاری جواب نداده اند، از تستی به نام نوار مثانه که توسط دستگاه یورودینامیک انجام می‌شود، استفاده می‌شود. در این تست، فاز پر شدن (ذخیره شدن ادرار) و فاز دفع ادرار شبیه سازی می‌شود و این امر کمک به شناخت اختلال دفع ادرار در بیمار می‌کند. 

تست نوار مثانه تشخیص و درمان قطعی بی اختیاری ادراری را مشخص می‌کند. این تست همچنین نوع بی اختیاری که فوریتی است یا استرسی را مشخص می‌کند. انجام این تست آمادگی خاصی نمی خواهد. این تست ممکن است که موجب سوزش ادرار شود که پس از چند روز و با مصرف مایعات بیشتر این مشکل رفع می‌شود.

تست نوار مثانه

علت بی اختیاری ادرار

در طول ادرار عضلات مثانه سفت می‌شوند تا ادرار را به مجاری لوله ای شکل ادرار منتقل کند. در عین حال عضلات اطراف مجاری ادراری شل می‌شوند و اجازه می‌دهند ادرار از بدن خارج شود.

زمانی که عضلات اطراف و داخل مثانه آن طور که باید کار نکنند، ادرار ممکن است نشت کند و در نتیجه بی اختیاری ادرار ایجاد شود.

دلایلی که برای بی اختیاری ادرار وجود دارد:

  • برخی داروها
  • عفونت ادراری
  • عفونت یا تحریک واژن
  • یبوست
  • عضلات ضعیف مثانه یا کف لگن
  • عضلات مثانه بیش فعال
  • آسیب به اعصاب کنترل کننده مثانه در اثر بیماری‌هایی مانند MS، دیابت یا بیماری پارکینسون
  • بیماری‌هایی مانند آرتریت که ممکن است رسیدن به دستشویی را دشوار کند
  • افتادگی اندام لگن

افتادگی اندام لگن زمانی است که اندام‌های لگن (مثانه، راست روده یا رحم) از محل طبیعی خود به داخل واژن یا مقعد جابه جا می‌شوند. هنگامی که اندام‌های لگنی در جای خود قرار ندارند، مثانه و مجاری ادرار نمی‌توانند به‌طور طبیعی کار کنند که ممکن است باعث نشت ادرار شود.

بی اختیاری ادراری در زنان

عوامل خطر در بی اختیاری ادراری خانم‌ها

افزایش سن

افزایش سن به عنوان یک عامل خطرساز مهم مطرح است. با ورود به سن یائسگی در خانم‌ها و کاهش سطح هورمون‌های جنسی، شلی عضلات و تاندون های لگنی بیشتر شده که طبیعتا بروز بی اختیاری ادرار استرسی را افزایش می‌دهد.

همچنین در دهه 7 و 8 زندگی، به علت تغییرات بافتی در عضله مثانه اختلالات انقباضی در عضلات مثانه شایع‌تر شده و بی اختیاری ادراری فوریتی افزایش می‌یابد.

از طرف دیگر بیماری‌های همراه در سنین پیری مانند دیابت، فشار خون، نارسایی قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی، اختلالات مغزی مانند دمانس، پارکینسون، افزایش می‌یابند. استفاده از داروهای متعدد برای این بیماری‌ها، موجب افزایش بی اختیاری ادراری در سنین پیری می‌شود.

حاملگی

در طول حاملگی، با افزایش سن حاملگی، احتمال بروز بی اختیاری ادرار به ویژه بی اختیاری استرسی بیشتر می‌شود. پس از زایمان در صورتی که در سه ماه اول در صورتی که ‌‌ورزش‌های کف لگن به‌طور مرتب انجام شود، بی اختیاری کاهش پیدا می‌کند.

درمان های هورمونی

مصرف داروهای استروژن خوراکی یا بدون پروژسترون شیوع بی اختیاری ادراری در خانم‌های میانسال را افزایش می‌دهد ولی استفاده از استروژن موضعی به صورت کرم واژینال، اثری روی تشدید بی اختیاری ادرار ندارد.

چاقی

چاقی روی شدت همه انواع بی اختیاری ادراری تاثیر تشدید کننده دارد. در واقع اگر شاخص توده بدنی بالاتر از 30 باشد، شیوع بی اختیاری ادراری را دو برابر می‌کند که البته با کاهش وزن، بهبود شرایط به‌طور واضح مشخص می‌شود.

در مقاله زیر می‌توانید شاخص توده بدنی خود را حساب کرده و با پیشنهادهایی ساده و کاربردی وزن خود را کاهش دهید:

سیگار کشیدن

ارتباط واضحی بین سیگار کشیدن و بی اختیاری ادراری وجود دارد. سیگار باعث تشدید بیماری‌های مزمن ریوی، سرفه های مکرر، عفونت ریوی و در نتیجه افزایش بروز بی اختیاری استرسی می‌شود.

رژیم غذایی

رابطه مستقیمی بین نوشیدنی‌های کافئین دار مثل چای و قهوه و بی  اختیاری ادراری فوریتی وجود دارد.

بیماری‌های طبی

دیابت و افسردگی، دو تا از ‌‌مهم‌ترین بیماری‌هایی هستند که  با بی اختیاری ادراری ارتباط واضح دارند. دیابت در هر دو نوع تیپ 1 و 2  باعث افزایش بروز بی اختیاری ادراری می‌شود. هر چند که در تیپ 2 این موضوع بیشتر است.

تفاوت بی اختیاری ادرار و احتباس ادرار

احتباس ادرار به معنی ناتوانی در تخلیه کامل مثانه می‌باشد. تشخیص احتباس ادرار معمولا بر اساس اندازه گیری میزان ادرار در مثانه پس از ادرار انجام می‌شود.

بی اختیاری ادرار به این معنی است که فرد به‌طور تصادفی ادرارش نشت می‌کند. بی اختیاری ادرار که به مثانه بیش فعال هم معروف است در افراد مسن، خصوصا زنان شایع‌تر است. در بی اختیار ادرار، بیمار هنگام فشار و استرس به مثانه مانند عطسه و سرفه و یا به صورت غیرارادی دچار نشت ادرار می‌شود.

شروع احتباس ادرار می‌تواند ناگهانی یا تدریجی باشد.

احتباس ادراری ناگهانی

هنگامی که احتباس به‌طور ناگهانی شروع می‌شود علائمش شامل ناتوانی در ادرار کردن و درد زیر شکم است.

احتباس ادراری تدریجی

زمانی که احتباس ادراری به صورت تدریجی شروع می‌شود، بیمار علائمی مانند از دست دادن کنترل مثانه، درد خفیف پایین شکم و جریان ضعیف ادرار را ممکن است داشته باشد.

کسانی که به مدت طولانی احتباس ادراری دارند، در خطر عفونت ادراری قرار دارند.

علت احتباس ادراری

علت های مختلفی برای احتباس ادراری وجود دارد که عبارتند از

  • مشکلات عصبی ناشی از دیابت، ضربه، بیماری‌های نخاعی، سکته مغزی یا مسمومیت با فلزات سنگین
  • برخی داروها مانند آنتی کولینرژیک ها، آنتی هیستامین ها، ضدافسردگی های سه حلقه ای، ضداحتقان ها، سیکلوبنزاپرین، دیازپام، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی، آمفتامین ها و مواد مخدر
  • ضعف عضلات مثانه
  • هایپرپلازی خوش خیم پروستات
  • بزرگی پروستات
  • تنگی مجرای ادرار
  • سنگ مثانه
  • سیستوسل
  • یبوست
  • تومور

اگر شما هم تجربه ای در خصوص بی اختیاری ادرار دارید، در بخش نظرات، تجربه و دیدگاه خود را مطرح کنید.

در ویدئوی زیر اطلاعات بیشتری درباره بی اختیاری و احتباس ادراری در اختیار شما قرار گرفته است

آنچه در این مقاله خواندید به تایید دکتر نگار اسماعیلی رسیده است. اگر شما هم درگیر بی اختیاری ادراری هستید، خوشحال می شویم که در بخش نظرات دیدگاه خود را ثبت کنید.

سوالات کاربران درباره بی اختیاری ادراری

خانمی 54 ساله هستم. 5 سال است یائسه شده‌ام. مدتی است نمی‌توانم ادرارم را کنترل کنم و دچار بی‌اختیاری ادرار شده‌ام. آیا درمان‌های هورمونی می‌تواند کمکم کند تا بهبود پیدا کنم؟

بی‌اختیاری ادرار در خانم‌ها علت‌های مختلفی دارد. از جمله آنها می‌توان به بی‌اختیاری استرسی اشاره کرد که با افزایش فشار داخل شکم، سرفه، عطسه و… فرد دچار بی‌اختیاری می‌شود. این مشکل در خانم‌هایی که زایمان طبیعی و مکرر یا زایمان سخت داشته‌اند معمولا بیشتر دیده‌ می‌شود. بسیاری اوقات برای درمان بی‌اختیاری ادراری در خانم‌ها باید از جراحی کمک گرفت. نوع دیگری از بی‌اختیاری ادرار «اورژانسی» نام دارد؛ یعنی وقتی مثانه پر می‌شود، قبل از اینکه خانم بتواند خود را به توالت برساند مقداری از ادرار تخلیه می‌شود. این مشکل هم بیشتر در اثر ضعف اعصابی که در مثانه کنترل ادرار را برعهده دارند، ایجاد می‌شود. ورزش‌هایی برای درمان این نوع بی‌اختیاری وجود دارد که می‌توان با انجام آنها کنار داروهایی که پزشک تجویز می‌کند به تقویت اعصاب مثانه کمک کرد. در صورتی که خانمی اضافه وزن داشته باشد بهتر است وزنش را پایین بیاورد و یبوستش را درمان کند. درواقع درمان عوامل زمینه‌ای ایجادکننده بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. بسیاری اوقات پزشک معالج می‌تواند با کمک لیزر علائم را بهبود ببخشد اما درمان‌های هورمونی راه‌حل رفع مشکل بی‌اختیاری ادرار نیستند.

پدرم به دلیل قند بالا و مشکل پروستات دچار بی‌اختیاری ادراری ‌شده‌است. مصرف داروها هم تاثیر چندانی نداشته است. آیا برای این مشکل تغذیه خاصی وجود دارد؟ 

تغذیه خاصی وجود ندارد که بتواند بی‌اختیاری ادرار را کنترل کند. شاید محدود کردن مصرف مایعات حداقل طی ساعات شب، جلوگیری از عفونت‌های ادراری و مصرف نکردن نمک زیاد بتواند راهکار مناسبی برای به حداقل رساندن این مشکل باشد اما شواهد علمی چندانی از نظر تغذیه‌ای برای کنترل بیشتر و بهتر بی‌اختیاری ادراری وجود ندارد.

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟

متوسط امتیاز: 4.3 / 5. تعداد امتیازدهندگان: 37

هنوز کسی امتیازی ثبت نکرده است

این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.

1 دیدگاه دربارهٔ «همه چیز درباره بی اختیاری اداری یا مثانه بیش فعال»

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *