بیماری (سندرم) بهجت

یک پزشک متخصص پوست در ترکیه برای اولین بار پی به سندرم (بیماری) بهجت برد و به همین علت این بیماری به نام وی نامگذاری ‌شده‌است. این بیماری بیشتر در کشورهای چین و ژاپن، کره، ایران، ترکیه، تونس و مراکش دیده می‌شود. در کشور ما این بیماری بیشتر در آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل، شمال کشورو مناطق کردنشین این بیماری بیشتر دیده می‌شود.

 بهجت یا به انگلیسی Behcet’s syndrome نوعی واسکولیت یا التهاب عروق است.  بیماری بهجت با زخم‌های عودکننده در ناحیه دهان و پوست، درگیری چشم، مفاصل، پوست، عروق و سیستم ایمنی همراه است. سن شیوع این بیماری، 20 تا 35 سالگی است. این بیماری در مردان و زنان به صورت مساوی دیده می‌شود. اما در افراد مذکر، شدت بیماری بیشتر است. این بیماری مسری نیست.

این مقاله به تایید دکتر الهه نظری، متخصص پوست و مو رسیده است.

علائم سندرم بهجت

آفت دهانی

یک از شایع‌ترین علامت سندرم بهجت آفت دهانی است. آفت، زخم‌هایی است که در همه جای مخاط دهان می‌تواند ایجاد شود. این زخم‌ها کمی فرورفته بوده و غشای سفیدرنگ و هاله قرمز رنگ دارند. زخم دهانی این سندرم، دردناک بوده و باعث می‌شود که شخص نتواند غذا بخورد. آفت دهان معمولا یک هفته تا  10 روز طول می‌کشد که خوب شود.اما هر آفتی نشان دهنده سندرم بهجت نیست بلکه آفتی که ویژگی‌های زیر را دارد می‌تواند نشان دهنده سندرم بهجت باشد:

• تکرار شونده است. (یعنی در بازه زمانی یک سال، سه بار یا بیشتر تکرار شود)
• یکی تا دو روز یا بیش از یک تا دو ماه طول بکشد تا خوب شود.
• دردناک است.

آفت دهانی بهجت معمولا مسری نیست اما از آنجایی که ممکن است یک میکروب هم در این بیماری نقش داشته باشد، توصیه می‌شود که از ظروف مشترک استفاده نشود.

پیشنهاد مطالعه | پرسش و پاسخ پزشکی درباره آفت دهان

به یاد داشته باشید که هر آفتی نشانه بیماری بهجت نیست. برخی موارد مانند بیماری‌های خودالتهابی دیگر، بیماری روده ای مانند IBD، تب مدیترانه ای، کمبود بعضی از عناصر مانند آهن، اسیدفولیک، بعضی ویتامین ها، بعضی نقایص ایمنی و… هم می‌تواند موجب ایجاد آفت دهانی شود.

در کشور ما، ‌‌مهم‌ترین علت آفت دهان، آفت فامیلی است یعنی آفتی که همه اعضای خانواده به صورت دوره ای به آن مبتلا می‌شوند و علت آن هم بیماری بهجت نیست. اگر آفت دهانی همراه با علائم دیگر بود، نیاز به مراجعه به متخصص روماتولوژی می‌باشد. ‌‌مهم‌ترین نکته در هنگام بروز آفت دهانی، استفاده از دهانشویه است.

اگر نیاز به مشاوره با پزشک فوق تخصص روماتولوژی دارید وارد لینک زیر شوید. مشاوره با فوق تخصص آنلاین روماتولوژی

آفت در ناحیه تناسلی

آفت‌های تناسلی بر خلاف آفت دهانی از خود اثر به جا می گذارند. این بیماری هم در خانم‌ها و هم در آقایان دیده می‌شود و در اطفال کمتر شایع است. این زخم‌ها، زندگی جنسی شخص را دچار مشکل می‌کند.

جوش و درگیری پوستی

در این بیماری در قسمت‌هایی از بدن که احتمال جوش زدن نیست، ممکن است که جوش به وجود بیاید. جوش ها ممکن است تاولی شده و یا زائده چرکی داشته باشد. در این بیماری ممکن است که حتی اگر در قسمتی از بدن سوزن وارد شود، در آن قسمت ضایعات جوشی یا زخمی ایجاد شود. ضایعات می‌تواند شبیه به آکنه، ضایعات قرمز رنگ دردناک که زیر پوست به صورت برجسته است هم ظاهر شود. این جوش ها و زخم‌ها ماندگاری دارند. این ضایعات پوستی، معمولا در قسمت‌های غیرشایع مثلا پشت دست، باسن، ران، کمر و… ممکن است رخ دهد.

درگیری چشمی

در درگیری چشم، این ارگان، قرمز و پرخون می‌شود. درد ممکن است همراه با تاری دید و سردرد، حساسیت به نور هم باشد. در این حالت بیمار باید سریعا به چشم پزشک مراجعه کند. اگر این ضایعه به موقع تشخیص داده نشود، خطر کاهش بینایی و یا حتی نابینایی وجود دارد.

در مدافون می‌توانید همین الان با یک متخصص چشم پزشکی به صورت آنلاین مشورت کنید. آشنایی با متخصصان چشم پزشکی در مدافون

درگیری گوارشی

زخم‌هایی که در ناحیه دهان یا تناسلی دیده می‌شود ممکن است در مری، معده، روده، روده کوچک و بزرگ نیز دیده شود و حتی با بیماری کرون اشتباه گرفته شود.

درگیری دستگاه عصبی مرکزی

این بیماری ممکن است که التهاب مغز یا انسفالیت، مننژیت، بالا رفتن فشار داخل مغز و دیگر مشکلات دستگاه عصبی مغزی را ایجاد کند. اما سردرد از نشانه‌های بیماری بهجت نیست.

درگیری مفاصل

یکی دیگر از علائم این بیماری درگیری مفاصل بدن است.

معمولا با وجود چند علامت از علائم بالا این سندرم تشخیص داده می‌شود.

تشخیص سندرم بهجت

معیارهای تشخیصی در این بیماری اکثرا بالینی هستند. در گذشته تست پاترژی برای تشخیص استفاده می شد که امروزه دیگر منسوخ ‌شده‌است. در این تست، سوزن کوچک و استریل در پوست ساعد وارد می‌شود. یک تا دو روز پس از تست، ممکن است یک برآمدگی قرمز در محل وارد کردن سوزن، به وجود آید که نشاندهنده مثبت بودن تست است. برای تشخیص سندرم بهجت، از آزمایشات ژنتیک هم استفاده می‌شود.

به هر حال در بیماری‌های روماتولوژی در اکثر موارد، تشخیص کار ساده ای نیست. اما اگر همراه با آفت دهانی و ناحیه تناسلی، درگیری چند ارگان دیگر بدن (بدون یافتن دلیل مشخص)، وجود جوش و زخم در نواحی غیرعادی مانند ران، باسن، پشت دست ها و…، درگیری و قرمزی ‌‌چشم‌ها پیش آید، باید سندرم بهجت را در نظر گرفت.  

سندرم بهجت در کودکان

این بیماری در اکثر موارد در کودکان، به همان آفت‌های دهانی محدود می‌شود.این بیماری دوره های عود و خاموشی دارد. در دوره های خاموشی بیمار کاملا عادی است و علائمی از بیماری وجود ندارد. این دوره خاموشی حتی می‌تواند تا آخر عمر باشد.

اگر نیاز به مشاوره با پزشک فوق تخصص روماتولوژی کودکان دارید، می‌توانید از پزشکان زیر مشورت دریافت کنید:

کنترل و درمان

رعایت بهداشت دهان در کنترل آفت‌های دهانی در این بیماری بسیار موثر است. عدم استفاده از مواد محرک و آلرژن، استفاده از مسواک نرم، نخ دندان و دهانشویه از راه‌هایی هستند که می‌تواند باعث کنترل بهتر این بیماری شود.

در موارد نادری درگیری عروقی ، سیستم عصبی، گوارشی، مفصلی و یا چشمی هم ممکن است پیش آید. بسته به اینکه چه ارگانی در این بیماری درگیر شده باشد، ممکن است داروهای بسیار سبک و یا داروهای جدید و قوی برای کنترل عوارض بیماری تجویز شود.

داروی اصلی که در درمان این بیماری به کار برده می‌شود، کلشی سین است. این دارو عوارض بسیار ناچیزی دارد. در کودکان مصرف این دارو با توجه به اینکه آفت‌های دهانی برای آنها بسیار آزاردهنده است، بسیار مفید است.

از آنجایی که علت بیماری هنوز شناخته شده نیست و این بیماری شیوع زیادی ندارد، هنوز شواهد کافی برای تغذیه مناسب این بیماری وجود ندارد. اما به‌طور کل استفاده از خمیردندان فاقد لوریل سولفات، پرهیز از غذاهای صنعتی، غذاهای فست فود، افزودنی های غذایی، سس سفید، سس قرمز، گوشت گوساله و گاو، گردو، بادمجان، ترشی از راه‌هایی هستند که به کنترل این بیماری کمک می‌کند. علاوه بر این بسیاری از بیماران به مرور متوجه می‌شوند که چه مواد غذایی موجب تحریک آفت‌های دهانی می‌شود و با پرهیز از آنها، می‌توانند بیماری را کنترل کنند.

کنترل استرس و اضطراب در بیماری‌های خودایمنی و خود التهابی نقش مهمی دارد. بنابراین در این بیماری هم کنترل استرس نقش مهمی دارد. عوامل عفونی هم می‌توانند از عواملی باشند که سیستم ایمنی را تحریک کنند.

علت ابتلا به بیماری بهجت

علت بیماری بهجت هنوز ناشناخته مانده است. استعداد ژنتیکی می‌تواند باعث ابتلای فرد به بیماری شود. در حال حاضر هیچ محرک آغازگری برای ایجاد بیماری شناخته نشده‌است.

سوالات پزشکی سندرم بهجت

پزشکان روماتولوژیست زیر، در مدافون، آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند:

آیا با بیماری بهجت آشنایی داشتید؟ خوشحال می شویم در بخش دیدگاه‌ها نظر خود را ثبت کنید.