بیماری هایی که تحت عنوان واسکولیت طبقه بندی می شوند ناشی از یک بیماری خودایمنی است که در آن سلول های ایمنی به عروق خونی حمله می کنند. در این بیماری آسیب به عروق می تواند باعث خونریزی، انسداد عروقی و در نتیجه عدم خونرسانی به بافت مورد نظر شود. مانند سایر بیماری های خودایمنی، واسکولیت ها یک زمینه ژنتیکی در بدن دارند که وقتی یک عامل محیطی مثلا یک عفونت مانند هپاتیت، مصرف مواد مخدر پیش می آید، التهاب عروقی رخ می دهد. این التهاب بر اساس اینکه چه عضوی را درگیر می کند، علائم خاص خودش را ایجاد می کند. این مقاله به تایید دکتر بهاره سلطانی و دکتر نگار اسماعیلی رسیده است.
همان طور که گفتیم واسکولیت التهاب رگ های خونی است. در این بیماری تغییراتی مانند زخیم، ضعیف، تنگ و یا زخم شدن در دیواره رگ باعث کند و محدود شدن جریان خون و رساندن آسیب به اندام ها و بافت ها می شود. این بیماری می تواند زندگی شخص را تحت تاثیر قرار و کیفیت آن را کاهش دهد. واسکولیت ها یک بیماری خطرناک و تهدیدکننده حیات هستند. در این بیماری تشخیص به موقع و درمان مناسب اهمیت فراوانی دارد.
اگر جهت تشخیص و درمان واسکولیت نیاز به پزشک دارید، در مدافون می توانید از بهترین فوق تخصص های روماتولوژی کشور، مشاوره پزشکی دریافت کنید.
نشانه های واسکولیت
نشانه های واسکولیت بسیار متفاوت است و می تواند تشخیص بیماری را به تاخیر بیندازد اما اکثر علائم مربوط به کاهش جریان خون در بدن است. در این بیماری هر بیمار شرایط و علائم خاص خودش را دارد و شرایط عمومی سلامت شخص، در طول عمر و کیفیت زندگی او موثر است. علائم این بیماری بر حسب این که چه عضوی درگیر آن شده باشد متفاوت است.
برای مثال اگر ریه درگیر شده باشد، علائم یک درگیری ریوی مانند عفونت تنفسی ایجاد می شود. اگر در این بیماری درگیری در پوست باشد ممکن است برآمدگی هایی مانند خونریزی های زیرپوستی از خود نشان دهد. درگیری عروق مغز در واسکولیت ممکن است علائمی همچون سکته مغزی، خونریزی مغزی به همراه داشته باشد. درگیری عروق قلب می تواند به صورت سکته قلبی خودش را نشان دهد. اگر درگیری واسکولیت در اعصاب محیطی باشد، می تواند باعث التهاب عروقی که خون رسانی عصب را بر عهده دارد شود و عصب مربوطه تخریب شود. اما علائم عمومی زیر ممکن است در این بیماری وجود داشته باشد:
- تب
- سردرد
- خستگی
- کاهش وزن
- درد عمومی
- عرق کردن در شب
- جوش زدن
- مشکلات عصبی مانند بی حسی یا ضعف
علاوه بر علائم بالا، در صورت بروز این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید:
- درگیری های پوستی
- فشار خون غیرعادی
- عفونت های مزمن دستگاه تنفسی فوقانی
- درگیری های عصبی مانند افتادگی پا، افتادگی دست
- عدم توانایی انجام کارهای روزمره
- سردردهای غیرعادی
انواع واسکولیت
این بیماری انواع مختلفی دارد که برخی از آنها بسیار نادر هستند. ممکن است که این بیماری یک عضو و یا چند عضو را تحت تاثیر قرار دهد. به طور کل علت این بیماری ها نامشخص هست. انواع واسکولیت ها شامل این موارد هستند:
بیماری اولیه
ممکن است که واسکولیت به خودی خود به وجود آمده باشد.
بیماری ثانویه
ممکن است که یک بیماری مثلا عفونت به وجود آمده باشد مثل عفونت با ویروس هایی که باعث التهاب کبد (هپاتیت ب) می شوند یا بیماری های روماتولوژیک دیگر مثل روماتوئید آرتریت، لوپوس که می تواند باعث واسکولیت شود.
برخی از انواع واسکولیت ها
برخی از موارد این عارضه بعد از مصرف داروهای خاص برای مثال پروپیل تیوراسیل برای درمان پرکاری تیروئید، داروی آلوپورینول برای درمان نقرس و آنتی بیوتیک ها اتفاق می افتد.
برخی از انواع واسکولیت ها عبارتند از:
بیماری بهجت
این بیماری یکی از انواع واسکولیت است که در کشور ما شیوع زیادی دارد. این بیماری می تواند منجر به علائم و نشانه های بی شماری شود که در ابتدا غیرمرتبط به نظر می رسند. این علائم می توانند شامل زخم های دهان ، التهاب چشم ، ضایعات پوستی و زخم های دستگاه تناسلی باشند.
هنوخ شوئن لاین
این بیماری در کودکان بیشتر اتقاق می افتد و بیماری خوش خیمی است که به ندرت مشکل ایجاد می کند. این بیماری معمولا با دوز پایین کورتون درمان می شود و معمولا عود نمی کند. در این بیماری، عروق خونی بسیار کوچک ( مویرگ ها) دچار التهاب می شوند.
تاکایاسو
تاکایاسو یک بیماری نسبتا نادر است و بیشتر در خانم های جوان اتفاق می افتد. این بیماری باعث التهاب در عروق بزرگ مثل شریان آئورت و شاخه های اصلی آن می شود.
آرتریت تمپرال
بیماری آرتریت تمپرال که درگیری شریان آئورت و در راس آن شریان گیجگاهی است. این بیماری سردردهای شدید ایجاد می کند و باعث درگیری افراد با سنین بالا می شود.
کاواساکی
این بیماری یک بیماری التهابی عروقی است که در کودکان و نوجوانان دیده می شود. اساس درمان در شروع این بیماری آسپرین است و کمتر از کورتون برای آن استفاده می شود.
وگنر
وگنر که به نام «گرانولوماتوز همراه با پلی آنژئیت» نیز معروف است، یک بیماری عروق خونی نادر می‌باشد. این عارضه می‌تواند باعث ایجاد علائم در سینوس‌ها، ریه‌ها و کلیه‌ها و همچنین سایر اندام‌ها شود. این یک بیماری بسیار جدی است، با این حال، با تشخیص به موقع، بیماری گرانولوماتوز وگنر می‌تواند به شکلی مؤثر درمان شود.
چرچ اشتراوس
سندرم چرچ اشتراوس (به انگلیسی: Churg – Strauss) که با نام گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلی آنژئیت نیز شناخته می شود در سال ۱۹۵۱ توسط چرگ و اشتراوس توصیف شد و با آسم، ائوزینوفیلی محیطی و بافتی، تشکیل گرانولوم خارج عروقی، و واسکولیت چندین دستگاه بدن مشخص می شود. این بیماری نیاز به درمان طولانی مدت دارد.
درمان
متاسفانه برای واسکولیت درمان قطعی وجود ندارد. بعضی از انواع این بیماری برای کنترل التهاب به دارو نیاز دارد اما در برخی دیگر از انواع آن، مصرف دارو ضرورتی ندارد. هدف از درمان در این بیماری خاموش کردن بیماری است و در بسیاری از بیماران بعد از خاموش شدن بیماری، مجددا عود نمی کند.
از آنجایی که بیماری های روماتولوژی مانند واسکولیت، سیستم ایمنی درگیر می شود و یکی از داروهایی که برای سرکوب سیستم ایمنی می تواند به کار برده شود، گلوکوکورتیکوئید (کورتون) است، بنابراین در درمان واسکولیت ها هم از کورتون ها استفاده می شود.
دوز دارو به شدت بیماری، درگیری ارگان مربوطه، وزن فرد و نوع بیماری بستگی دارد. در مواردی حتی ممکن است که نیاز باشد که بیمار به مدت یک یا دو ماه از پردنیزولون استفاده کند. در این بیماری تعیین دوز و نوع دارو بر عهده پزشک است.
در بعضی موارد ممکن است که از داروهای شیمی درمانی هم برای درمان این بیماری استفاده شود.
درمان واسکولیت ها در نوجوانان و جوانان
از آنجایی که داروهای گلوکوکورتیکوئید (کورتون) در نوجوانان و جوانانی که در سن رشد هستند می تواند باعث اختلال در رشد شود، از این دارو برای این سنین استفاده نمی شود. حتی در بیماری آرتریت روماتوئید هم برای کودکان و نوجوانان از کورتون استفاده نمی شود و از داروهای غیراستروئیدی مثل ناپروکسن و دیکلوفناک استفاده می شود.
ما در مدافون، در خصوص انواع دیگری از بیماری های خود ایمنی مقالات مفیدی داریم. مطالعه آن ها را به شما توصیه می کنیم:
سوالات پزشکی در خصوص واسکولیت
واسکولیت یک بیماری عروقی است که با یک علت ناشناخته عروق بدن یعنی شریان ها یا وریدها را ملتهب می کند. در واقع این بیماری زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن اشتباها عروق را یک ماده خارجی و مهاجم می شناسد و در نتیجه به آنها حمله می کند تا آنها را از بین ببرد. بنابراین اختلال در سیستم ایمنی می تواند باعث این بیماری شود اما نباید احتمال ویروس ها و عناصر خارجی را در این بیماری نادیده گرفت.
در واسکولیت ها معمولا گلبول های سفید و پلاکت ها به دلیل التهابی که در بدن به وجود می آید، بالا هستند اما این به تنهایی کافی نیست و در واقع یک کمک جزئی برای تشخیص این بیماری است.
واسکولیت ها ژنتیکی هستند و نه توارثی. وقتی که می گوییم توارثی یعنی اینکه مثلا یکی از اقوام درجه اول شما به این بیماری مبتلا است و شما هم مبتلا می شوید. اما وقتی که می گوییم ژنتیکی به این معنی است که ژن این بیماری وجود داشته است اما با قرار گرفتن شخص در یک محیط خاص، استرس یا عفونت خاص، این بیماری ظاهر می شود.
خیر برای واسکولیت ها غربالگری خاصی وجود ندارد و هر وقت که علائم بیماری آغاز شود، آزمایشات لازم انجام می شود.
خیر. مکمل ها و ویتامین ها تنها زمانی مورد نیاز هستند که کمبودی از آنها در بدن وجود داشته باشد در غیر این صورت صرفا جنبه تبلیغاتی و اقتصادی برای تولیدکنندگان آنها دارد.
خیر این طور نیست. مثلا کسی که به وگنر مبتلاست با علائم این بیماری مشخص می شود و نوع بیماری اش هم همین وگنر است.
اگر شما هم در زمینه بیماری واسکولیت تجربه ای دارید، در بخش نظرات و دیدگاه ها نظر خود را ثبت کنید.
برای درمان و تشخیص واسکولیت می توانید از پزشکان فوق تخصص روماتولوژی در مدافون مشاوره دریافت کنید.
-
دکتر سارا جلالی جیوان150,000 ﷼ -
دکتر مهدیه حسینی100,000 ﷼
-
دکتر سمانه حاتمی79,000 ﷼
-
دکتر مرضیه عسیس69,000 ﷼
در این لینک می توانید اطلاعات بیشتری درباره بیماری واسکولیت مطالعه کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرف جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.
برای درمان حتما به پزشک یا روانشناس مراجعه نمایید. در صورتی که تمایل به دریافت مشاوره پزشکی و روانشناسی به صورت آنلاین دارید، به لینک زیر مراجعه کنید.
وای چه بده. ا یشالله از همه دور باشه