بیماری دست پا دهان، علائم و درمان

بیماری دست، پا و دهان (HFMD)  یکی از بیماری‌های بثوری شایع در کودکان است. این بیماری، بیشتر در کودکان 2  تا 8 ساله دیده می‌شود. عامل این بیماری، گروه مختلفی از ویروس ها هستند که بعضی از آنها باعث بروز علائم شدیدتر می‌شوند. این بیماری بین دخترها و پسرها به یک میزان شایع است.

علائم بیماری دست پا دهان

از علائم این بیماری می‌توان به این عوامل اشاره کرد. کودک ممکن است که همه این تظاهرات یا یکی از آنها را داشته باشد.

تب

بعضی کودکان ممکن است که اصلا تب نکنند یا تب خیلی بالایی داشته باشند. ممکن است تب خفیف و کمتر از 38/3 درجه در کودکان دیده شود.

پزشکان متخصص کودکان در مقاله زیر، به‌طور کامل درباره تب در کودکان توضیح داده اند. مطالعه آن را به شما توصیه می کنیم:

تب در کودکان

ضایعات پوستی

معمولا ضایعات پوستی در این بیماری دیده می‌شود و ممکن است که همراه با ضایعات مخاطی هم باشد. گاهی ممکن است که ضایعات کم باشد و با قطع شدن تب، ضایعات زیاد شود.

بیماری‌های دیگری مانند آبله مرغان، سرخک و سرخچه هم ضایعات پوستی ایجاد می‌کنند و تشخیص این ضایعات پوستی اهمیت زیاد دارد. ضایعات پوستی در بیماری دست پا دهان، معمولا خیلی بزرگ و چرکی نمی‌شود. این ضایعات فقط بر روی دست، پا و دهان کودک ایجاد می‌شود.

تفاوت ضایعات پوستی دست پا دهان با آبله مرغان

• همان‌طور که از نام بیماری مشخص است، در این بیماری ضایعات بر روی دست، کف دست، پا، خط پوشک و دهان ایجاد می‌شود. در کناره خارجی دست ها و پاها این ضایعات بیشتر دیده می‌شود اما در آبله مرغان در همه قسمت‌های بدن ممکن است ضایعات دیده شود.
• ضایعات این بیماری بر خلاف آبله مرغان، معمولا دردناک نیستند و خارش ندارند. البته ضایعات داخل دهان ممکن است دردناک باشند.
• ضایعات پوستی این بیماری پهن هستند در حالی که در آبله مرغان ضایعات گرد هستند.
• ضایعات پوستی این بیماری ابتدا به صورت یک لکه قرمز رنگ به اندازه ی دو تا چهار میلی متر هستند و کم کم به تاول آبدار با حشیه قرمز تغییر شکل می‌دهند. تاول ها خیلی سریع تغییر شکل می‌دهند و  زخمی با سطح زرد رنگ ایجاد می‌کنند. اطراف زخم نیز قرمز رنگ است.
• اندازه زخم‌های این بیماری از یک تا ده میلی متر می‌تواند متفاوت باشد.

مجموعه از بهترین پزشکان متخصص و فوق تخصص اطفال در مدافون، آماده پاسخگویی تلفنی و آنلاین به سوالات پزشکی شما هستند.

آشنایی با پزشکان آنلاین اطفال

ضایعات مخاطی (داخل دهانی)

ضایعات داخل دهانی در بعضی از کودکان دیده می‌شود و در برخی خیر. این دانه‌های پوستی در همه قسمت‌های دهان ، زبان، حلق و ته حلق می‌تواند به وجود آید. بعضی از انواع ویروس های ایجاد کننده این بیماری، تنها باعث ضایعات مخاطی می‌شود.

در کودکانی که قادر به صحبت کردن نیستند، این ضایعات می‌تواند باعث کاهش اشتها و میل به غذا خوردن بشود. کودکان بزرگتر اما معمولا از گلودرد و سوزش دهان صحبت می‌کنند.

در این بیماری ممکن است که پس از 10 هفته، ناخن‌ها تغییر شکل داده و بیفتد. از عوارض غیرشایع این بیماری، عوارض مغزی و قلبی است.

روش انتقال بیماری دست پا و دهان یا Hand, foot and mouth disease

این بیماری یک بیماری ویروسی است که بیشتر کودکان نوپا را درگیر می‌کند. این بیماری مسری، از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا منتقل می‌شود. ویروس عامل بیماری دست پا دهان، از طریق مایعات بدن، تماس پوستی با ضایعات باز شده، ترشحات تنفسی، مدفوع کودک بیمار منتقل می‌شود.

بیشترین میزان انتقال این بیماری در هفته اول بیماری است، اما ویروس تا هفته ها و ماه‌ها می‌تواند در بدن باقی بماند.از زمان شروع بیماری، ممکن است که ویروس تا 4 هفته از طریق دهان و تا 8 هفته از طریق مدفوع دفع شود و احتمال کمی برای سرایت این بیماری در این مدت وجود دارد.

مراجعه به پزشک

پس از اینکه پزشک این بیماری را برای کودک تشخیص داد، می‌توان در خانه از او نگهداری کرد. با اینکه این بیماری، بیماری خطرناکی نیست اما به علت درد و سوزش دهان، کودک نمی‌تواند آب و غذای کافی بخورد.

در صورتی که کودک دچار شدت این وضعیت باشد، ممکن است نیاز باشد که در بیمارستان بستری شود تا از طریق وریدی، مایعات کافی را دریافت کند. در صورت بروز علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

• کمتر آب خوردن کودک به صورتی که پوشک او برای 4 تا 6 ساعت خیس نشده یا برای 6 تا 8 ساعت به دستشویی نرفته است.
• بهتر نشدن یا بدتر شدن بیماری
• شدیدتر شدن تب
• سردرد
• بی‌قراری
• خواب‌آلودگی

تغذیه در کودکان مبتلا به بیماری دست و پا ودهان

همان‌طور که گفته شد در این بیماری، کودکان اشتهای خود را از دست می‌دهند. در شیرخوارانی که شیر مادر می خورند، در ابتلا به این بیماری، تمایل آنها تنها به خوردن شیر مادر است و چیزی جز آن نمی‌توانند استفاده کنند.

در کودکان با سن بالاتر، آب میوه های خنک، نوشیدنی‌های مورد علاقه کودک، میوه رنده شده، فرنی و… می‌تواند مفید باشد. در این بیماری، غذاهای نرم، خنک، آب دار که با ذائقه کودک سازگار است تهیه کنید.

درمان بیماری دست پا و دهان

• برای کنترل تب در این بیماری از استامینوفن و بروفن استفاده می‌شود. همواره در مصرف بروفن دقت کنید. چرا که مصرف بروفن در آبله مرغان می‌تواند باعث ایجاد ضایعه شود.
• در کودکانی که می‌توانند از دهانشویه استفاده کنند، می‌توان از دهانشویه های دارویی و غیردارویی هم استفاده کرد.
• مصرف ویتامین ها و زینک (روی) به کودکان در این شرایط به بهبود بیماری کمک می‌کند.

سوالات پزشکی بیماری دست پا دهان

در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید به صورت آنلاین از پزشکان متخصص اطفال در خصوص بیماری‌های کودکان مشاوره بگیرید:

اگر شما هم تجربه ای از بیماری دست پا و دهان دارید، خوشحال می شویم که در بخش نظرات، دیدگاه خود را ثبت کنید.