بیماری‌هایی که تحت عنوان واسکولیت طبقه بندی می‌شوند ناشی از یک بیماری خودایمنی است که در آن سلول‌های ایمنی به عروق خونی حمله می‌کنند. در این بیماری آسیب به عروق می‌تواند باعث خونریزی، انسداد عروقی و در نتیجه عدم خونرسانی به بافت مورد نظر شود. مانند سایر بیماری‌های خودایمنی، واسکولیت ها یک زمینه ژنتیکی در بدن دارند که وقتی یک عامل محیطی مثلا یک عفونت مانند هپاتیت، مصرف مواد مخدر پیش میآید، التهاب عروقی رخ می‌دهد. این التهاب بر اساس اینکه چه عضوی را درگیر می‌کند، علائم خاص خودش را ایجاد می‌کند. این مقاله به تایید دکتر بهاره سلطانی و دکتر نگار اسماعیلی رسیده است.
همان‌طور که گفتیم واسکولیت التهاب رگ‌های خونی است. در این بیماری تغییراتی مانند زخیم، ضعیف، تنگ و یا زخم شدن در دیواره رگ باعث کند و محدود شدن جریان خون و رساندن آسیب به اندام‌ها و بافت‌ها میشود. این بیماری می‌تواند زندگی شخص را تحت تاثیر قرار و کیفیت آن را کاهش دهد. واسکولیت ها یک بیماری خطرناک و تهدیدکننده حیات هستند. در این بیماری تشخیص به موقع و درمان مناسب اهمیت فراوانی دارد.
اگر جهت تشخیص و درمان واسکولیت نیاز به پزشک دارید، در مدافون می‌توانید از بهترین فوق تخصص های روماتولوژی کشور، مشاوره پزشکی دریافت کنید.
نشانه‌های واسکولیت
نشانه‌های واسکولیت بسیار متفاوت است و می‌تواند تشخیص بیماری را به تاخیر بیندازد اما اکثر علائم مربوط به کاهش جریان خون در بدن است. در این بیماری هر بیمار شرایط و علائم خاص خودش را دارد و شرایط عمومی سلامت شخص، در طول عمر و کیفیت زندگی او موثر است. علائم این بیماری بر حسب این که چه عضوی درگیر آن شده باشد متفاوت است.
برای مثال اگر ریه درگیر شده باشد، علائم یک درگیری ریوی مانند عفونت تنفسی ایجاد میشود. اگر در این بیماری درگیری در پوست باشد ممکن است برآمدگی هایی مانند خونریزی های زیرپوستی از خود نشان دهد. درگیری عروق مغز در واسکولیت ممکن است علائمی همچون سکته مغزی، خونریزی مغزی به همراه داشته باشد. درگیری عروق قلب می‌تواند به صورت سکته قلبی خودش را نشان دهد. اگر درگیری واسکولیت در اعصاب محیطی باشد، می‌تواند باعث التهاب عروقی که خون رسانی عصب را بر عهده دارد شود و عصب مربوطه تخریب شود. اما علائم عمومی زیر ممکن است در این بیماری وجود داشته باشد:
- تب
- سردرد
- خستگی
- کاهش وزن
- درد عمومی
- عرق کردن در شب
- جوش زدن
- مشکلات عصبی مانند بی حسی یا ضعف
علاوه بر علائم بالا، در صورت بروز این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید:
- درگیری های پوستی
- فشار خون غیرعادی
- عفونت‌های مزمن دستگاه تنفسی فوقانی
- درگیری های عصبی مانند افتادگی پا، افتادگی دست
- عدم توانایی انجام کارهای روزمره
- سردردهای غیرعادی
انواع واسکولیت
این بیماری انواع مختلفی دارد که برخی از آنها بسیار نادر هستند. ممکن است که این بیماری یک عضو و یا چند عضو را تحت تاثیر قرار دهد. به‌طور کل علت این بیماری‌ها نامشخص هست. انواع واسکولیت ها شامل این موارد هستند:
بیماری اولیه
ممکن است که واسکولیت به خودی خود به وجود آمده باشد.
بیماری ثانویه
ممکن است که یک بیماری مثلا عفونت به وجود آمده باشد مثل عفونت با ویروس هایی که باعث التهاب کبد (هپاتیت ب) می‌شوند یا بیماری‌های روماتولوژیک دیگر مثل روماتوئید آرتریت، لوپوس که می‌تواند باعث واسکولیت شود.
برخی از انواع واسکولیت ها
برخی از موارد این عارضه بعد از مصرف داروهای خاص برای مثال پروپیل تیوراسیل برای درمان پرکاری تیروئید، داروی آلوپورینول برای درمان نقرس و آنتی بیوتیک‌ها اتفاق می‌افتد.
برخی از انواع واسکولیت ها عبارتند از:
بیماری بهجت
این بیماری یکی از انواع واسکولیت است که در کشور ما شیوع زیادی دارد. این بیماری می‌تواند منجر به علائم و نشانه‌های بی شماری شود که در ابتدا غیرمرتبط به نظر می رسند. این علائم می‌توانند شامل زخم‌های دهان ، التهاب چشم ، ضایعات پوستی و زخم‌های دستگاه تناسلی باشند.
هنوخ شوئن لاین
این بیماری در کودکان بیشتر اتقاق می‌افتد و بیماری خوش خیمی است که به ندرت مشکل ایجاد می‌کند. این بیماری معمولا با دوز پایین کورتون درمان میشود و معمولا عود نمی‌کند. در این بیماری، عروق خونی بسیار کوچک ( مویرگ‌ها) دچار التهاب می‌شوند.
تاکایاسو
تاکایاسو یک بیماری نسبتا نادر است و بیشتر در خانم‌های جوان اتفاق می‌افتد. این بیماری باعث التهاب در عروق بزرگ مثل شریان آئورت و شاخه های اصلی آن میشود.
آرتریت تمپرال
بیماری آرتریت تمپرال که درگیری شریان آئورت و در راس آن شریان گیجگاهی است. این بیماری سردردهای شدید ایجاد می‌کند و باعث درگیری افراد با سنین بالا میشود.
کاواساکی
این بیماری یک بیماری التهابی عروقی است که در کودکان و نوجوانان دیده میشود. اساس درمان در شروع این بیماری آسپرین است و کمتر از کورتون برای آن استفاده میشود.
وگنر
وگنر که به نام «گرانولوماتوز همراه با پلی آنژئیت» نیز معروف است، یک بیماری عروق خونی نادر می‌باشد. این عارضه می‌تواند باعث ایجاد علائم در سینوس‌ها، ریه‌ها و کلیه‌ها و همچنین سایر اندام‌ها شود. این یک بیماری بسیار جدی است، با این حال، با تشخیص به موقع، بیماری گرانولوماتوز وگنر می‌تواند به شکلی مؤثر درمان شود.
چرچ اشتراوس
سندرم چرچ اشتراوس (به انگلیسی: Churg – Strauss) که با نام گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلی آنژئیت نیز شناخته میشود در سال ۱۹۵۱ توسط چرگ و اشتراوس توصیف شد و با آسم، ائوزینوفیلی محیطی و بافتی، تشکیل گرانولوم خارج عروقی، و واسکولیت چندین دستگاه بدن مشخص میشود. این بیماری نیاز به درمان طولانی مدت دارد.
درمان
متاسفانه برای واسکولیت درمان قطعی وجود ندارد. بعضی از انواع این بیماری برای کنترل التهاب به دارو نیاز دارد اما در برخی دیگر از انواع آن، مصرف دارو ضرورتی ندارد. هدف از درمان در این بیماری خاموش کردن بیماری است و در بسیاری از بیماران بعد از خاموش شدن بیماری، مجددا عود نمی‌کند.
از آنجایی که بیماری‌های روماتولوژی مانند واسکولیت، سیستم ایمنی درگیر میشود و یکی از داروهایی که برای سرکوب سیستم ایمنی می‌تواند به کار برده شود، گلوکوکورتیکوئید (کورتون) است، بنابراین در درمان واسکولیت ها هم از کورتون ها استفاده میشود.
دوز دارو به شدت بیماری، درگیری ارگان مربوطه، وزن فرد و نوع بیماری بستگی دارد. در مواردی حتی ممکن است که نیاز باشد که بیمار به مدت یک یا دو ماه از پردنیزولون استفاده کند. در این بیماری تعیین دوز و نوع دارو بر عهده پزشک است.
در بعضی موارد ممکن است که از داروهای شیمی درمانی هم برای درمان این بیماری استفاده شود.
درمان واسکولیت ها در نوجوانان و جوانان
از آنجایی که داروهای گلوکوکورتیکوئید (کورتون) در نوجوانان و جوانانی که در سن رشد هستند می‌تواند باعث اختلال در رشد شود، از این دارو برای این سنین استفاده نمی‌شود. حتی در بیماری آرتریت روماتوئید هم برای کودکان و نوجوانان از کورتون استفاده نمی‌شود و از داروهای غیراستروئیدی مثل ناپروکسن و دیکلوفناک استفاده میشود.
ما در مدافون، در خصوص انواع دیگری از بیماری‌های خود ایمنی مقالات مفیدی داریم. مطالعه آن ها را به شما توصیه می کنیم:
سوالات پزشکی در خصوص واسکولیت
واسکولیت یک بیماری عروقی است که با یک علت ناشناخته عروق بدن یعنی شریان ها یا وریدها را ملتهب می‌کند. در واقع این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن اشتباها عروق را یک ماده خارجی و مهاجم می شناسد و در نتیجه به آنها حمله می‌کند تا آنها را از بین ببرد. بنابراین اختلال در سیستم ایمنی می‌تواند باعث این بیماری شود اما نباید احتمال ویروس ها و عناصر خارجی را در این بیماری نادیده گرفت.
در واسکولیت ها معمولا گلبولهای سفید و پلاکت ها به دلیل التهابی که در بدن به وجود میآید، بالا هستند اما این به تنهایی کافی نیست و در واقع یک کمک جزئی برای تشخیص این بیماری است.
واسکولیت ها ژنتیکی هستند و نه توارثی. وقتی که می گوییم توارثی یعنی اینکه مثلا یکی از اقوام درجه اول شما به این بیماری مبتلا است و شما هم مبتلا می‌شوید. اما وقتی که می گوییم ژنتیکی به این معنی است که ژن این بیماری وجود داشته است اما با قرار گرفتن شخص در یک محیط خاص، استرس یا عفونت خاص، این بیماری ظاهر میشود.
خیر برای واسکولیت ها غربالگری خاصی وجود ندارد و هر وقت که علائم بیماری آغاز شود، آزمایشات لازم انجام میشود.
خیر. مکمل ها و ویتامین ها تنها زمانی مورد نیاز هستند که کمبودی از آنها در بدن وجود داشته باشد در غیر این صورت صرفا جنبه تبلیغاتی و اقتصادی برای تولیدکنندگان آنها دارد.
خیر این طور نیست. مثلا کسی که به وگنر مبتلاست با علائم این بیماری مشخص میشود و نوع بیماری اش هم همین وگنر است.
اگر شما هم در زمینه بیماری واسکولیت تجربه ای دارید، در بخش نظرات و دیدگاه‌ها نظر خود را ثبت کنید.
برای درمان و تشخیص واسکولیت می‌توانید از پزشکان فوق تخصص روماتولوژی در مدافون مشاوره دریافت کنید.
-
دکتر سارا جلالی جیوان150,000 ﷼ -
دکتر مهدیه حسینی120,000 ﷼
-
دکتر سمانه حاتمی200,000 ﷼
در این لینک می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره بیماری واسکولیت مطالعه کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
وای چه بده. ا یشالله از همه دور باشه