رفتار صحیح با نوجوان چیست؟ با نوجوان دختر یا پسر چه طور باید برخورد کرد ؟ ما چه طور میتوانیم ارتباط موثری با نوجوان خود داشته باشیم؟ این مقاله به تایید مژگان رضوانی شکیب روانشناس آنلاین مدافون رسیده است. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
دوران نوجوانی چه دورانی است؟
نوجوان، نه کودک است و نه بزرگسال. خیلی از خانواده ها، نوجوان را یک کودک تلقی میکنند و با او کودکانه برخورد میکنند. برخی دیگر با توجه به جثه و بزرگ شدن جسمی، نوجوان را یک بزرگسال تلقی میکنند که هر دوی این تفکرات نادرست است.
بهطور کلی میتوان یک نوجوان را با این ویژگیهای روحی توصیف کرد. نوجوان شخصی است که:
- قدرت تحلیل و پردازش دارد اما از طرفی با خلا کمبود تجربه مواجه است.
- تسلیم پذیر نیست و راهکارهایی که بزرگترها در اختیارش قرار میدهند را نمی پذیرد.
- کمبود خود آگاهی دارد یعنی هنوز نمیداند که صاحب چه توانمندی ها و چه خلاهایی هست.
- کنجکاو است و می خواهد جواب سوالات خود را پیدا کند.
- دوست دارد که خودش جواب سوالاتش را پیدا کند نه اینکه از تجربه بزرگسالان استفاده کند.
- مقررات گریز و مقررات ستیز است و می خواهد که قوانین و مقررات خانواده و جاهای دیگر را به چالش بکشد.
- به دنبال یافتن فلسفه هستی و علت پیدایش خود و جهان است.
وقتی که کودک به سن نوجوانی میرسد ممکن است که دچار یکی از دو حالت زیر شود:
درونگرایی و انزوا: در این حالت نوجوان تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارد و دوست دارد در اتاق خود بماند و با تنهایی اوقات بگذراند.
برونگرایی: در این حالت ممکن است نوجوان، تمام وقت خود را با دوستان خود سپری کند و تمایلی نداشته باشد که با خانواده و پدر و مادر وقت بگذراند. در این حالت ارتباط نوجوان با دیگران ممکن است حضوری یا مجازی باشد که در این دوران، ارتباط مجازی بیشتر است.
این تفاوت حالات نوجوان، ناشی از آن است که به دنبال هویت یابی است و می خواهد بداند که کیست. همه این رفتارها در این راستا است که من کیستم.چنین حالاتی ممکن است که برای خانواده استرس زا و چالش زا باشد.
درباره اعتماد به نفس در میان نوجوانان چه می دانید؟ در مقاله زیر، سحر بهروزیان، روانشناس مدافون، در این زمینه توضیح داده است:
چالش های پیش روی نوجوانان
همانطور که گفته شد مهمترین چالش پیش روی نوجوانان، هویت یابی است که از گذشته پیش روی نوجوانان بوده است. سایر چالش های پیش روی نوجوانان
- استفاده از تلفن های همراه و حضور در فضای مجازی
- بی انگیزگی های تحصیلی
- مشکلات تغذیه ای
- عدم رعایت مسائل بهداشتی و سلامت
پیش گیری از چالش های دوران نوجوانی
اگر محیطی در خانواده فراهم باشد که کودک متناسب با سن خود به تکالیف و مسئولیت هایش به خوبی عمل کند و فضای مناسب گفتگو و همدلی در سطح خانواده فراهم باشد، معمولا خانواده با چالش کمتری در دوران نوجوانی روبه رو میشوند. در واقع با داشتن یک فرزندپروری خوب از زمان تولد کودک میتوان چالش های دوران نوجوانی را به حداقل رساند.
آیا شما نیازهای عاطفی اساسی کودکان را می شناسید. در مقاله زیر میتوانید با این نیازها آشنا شوید.
آشنایی با نیازهای عاطفی اساسی کودکان
تحقیقات نشان داده است که در خانواده هایی که تعاملات خوبی بین اعضای خانواده برقرار است گذر از دوران نوجوانی با مشکلات کمتری همراه است. در خانواده ایی که هر کسی در سرجای خود است، مادر نقش مادری میکند، پدر نقش پدری و … نوجوان هم چالش های کمتری دارد.
رفتارهای صحیح با نوجوان
با راهکارهای زیر میتوانید رابطه موثرتری با نوجوان خود داشته باشید:
- از نوجوان نظر بخواهید و به او در خانواده سهمی بدهید. والدین میتوانند بسیاری از مسائل و برنامه های خانواده را با نوجوانان به شور و مشورت بگذارنند و نظر آنها را جویا شوند. این تصمیمات، میتواند تصمیماتی مثل برنامه ریزی برای محل، نوع و زمان یک سفر باشد. با این کار نوجوان احساس بهتری از بودن در خانواده دارد.
- تا زمانی که واقعا لازم نیست به نوجوانان تذکر ندهید و دائم امر و نهی نکنید. گاهی اوقات اگر اجازه بدهیم که نوجوانان خودشان تصمیم بگیرند، عملکرد بهتری دارند. نوجوان شخصی است که از درون با مشکلات خود درگیر است و تنش دارد بنابراین باید برای محیط بیرون او شرایطی فراهم کرد که به آرامش برسد و بتواند برای مسائل شخصی اش، خودش تصمیم گیری کند. گاهی اوقات نوجوانان تحت فشار زیاد باید و نباید، بکن و نکن خانواده هستند و همین امر تنش در خانواده را بیشتر میکند. البته به یاد داشته باشید این توصیه به این معنی نیست که در خانواده هیچ خط قرمزی وجود نداشته باشد. تربیت با چارچوب معنی پیدا میکند و وجود چارچوب برای صیانت از جسم و روح فرزندان لازم است. بهتر است که این چارچوب ها را با کمک مشاورین روانشناسی نوجوان تعیین کنید.
اگر نیاز به مشاوره با یک روانشناس نوجوان دارید، در مدافون میتوانید به صورت 24 ساعته مشاوره بگیرید:
- بنای رابطه با نوجوان را بر اعتماد قرار دهید. بسیاری از والدین به دلیل اینکه نمیدانند که وقتی نوجوان با دوستانش است چه اتفاقی میافتد و یا اینکه وقتی در حال دیدن گوشی است چه چیزی می بیند، نگران میشوند. ما باید مبنای رابطه با نوجوان را بر اعتماد بگذاریم مگر اینکه واقعا نشانههایی از خطر وجود داشته باشد. البته به یاد داشته باشید که نوجوان را نباید به حال خود رها کرد. بلکه همیشه باید چارچوب هایی برای رابطه او با دوستانش وجود داشته باشد. مثلا باید مشخص شود که نوجوان چه ساعتی باید به خانه برگردد، آیا میتواند مسافرت با دوستانش برود یا خیر. به خانه کدام دوستانش میتواند برود. این حدود باید برای او مشخص باشد.
راهکارهایی برای رفتار موثر با نوجوانان
- میزان همدلی و گفتگو را در سطح خانواده افزایش دهید. برای اینکه بتوانید بسنجید که آیا با فرزند نوجوان خود به اندازه کافی صحبت میکنید یا نه، در طی روز مدت زمان و موضوعی که با نوجوان خود گفتگو داشته اید را یادداشت کنید و در انتهای هفته ببینید که آیا به میزان کافی با او گفتگو داشته اید یا نه. اگر تعاملات شما با نوجوانتان کافی نیست سعی کنید آن را افزایش دهید.
- هر هفته یک جشن کوچک خانواگی ترتیب دهید و به بهانه آن دور هم جمع شوید. مثلا به مناسبت اعیاد مذهبی، اعیاد ملی، موفقیت های تحصیلی و شغلی، تولد، جشن های کوچکی ترتیب دهید که به بهانه آن، همه اعضای خانواده در کنار یکدیگر باشند. لباس های خوب خود را بپوشید و در کنار یکدیگر باشید. نیاز نیست که برای این کار هزینه زیاد انجام دهید.
- چارچوب های مشخصی برای نوجوان خود تعیین کنید. او را در جریان قرار دهید که خط قرمز و چارچوب های خانواده چیست و از چه خطوطی نباید عبور کند. این چارچوب ها نیاز نیست که حداکثری باشد.
- دانش و اطلاعات خود را درباره نوجوانان، فضای مجازی، گوشی های هوشمند و… افزایش دهید. سعی کنید که در این زمینه ها آگاهی کافی داشته باشید.
اگر در رابطه موثر با نوجوان خود نیاز به راهنمایی دارد، مشاوران نوجوان در مدافون به صورت 24 ساعته آماده ارائه مشاوره تلفنی و متنی هستند:
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.