از زمان شروع زندگی انسان، بیماری‌های مختلفی همراه نوع بشر به‌وجود آمده‌اند که بسیاری از آنها تاکنون هم پابرجا هستند. یکی از مواردی که همواره برای بشریت به عنوان یک معضل شناخته شده‌است، سر درد است.
این مقاله توسط دکتر میلاد دودانگه بررسی و تایید شده‌است.
سر درد انواع مختلفی دارد که اگر قصد رفع آن را دارید، باید درباره انواع این بیماری اطلاعاتی داشته باشید. این انواع نشانهها و محرک‌های مختلفی دارند که برای رفع، راهکارهای خاص خود را هم می‌طلبند. از این رو در ادامه این مطلب قصد داریم تا انواع سر درد و دلایل و راهکارهای درمان آنها را بررسی کنیم.
نکات مهمی که باید درباره سر درد بدانید
همان‌طور که گفته شد، سر دردها انواع مختلفی دارند و از این رو برای پیداکردن منشا آنها باید درباره انواع مختلف این سر دردها اطلاعاتی داشته باشید. برخی اوقات هم سر درد به دلیل داشتن بیماری‌های مختلفی مانند میگرن رخ می‌دهد. برخی اوقات سر درد می‌تواند ناشی از تنش‌های روزانه باشد. سر دردها در بسیاری از مواقع هم بنا به دلایل بسیار ساده‌ای مانند کم‌خوابی رخ می‌دهند. به‌طور کلی یکی از مهم‌ترین نکات برای شناخت انواع این بیماری باید بخش‌های مختلف صورت خود را که درد می‌کند، بررسی کنید.
انواع مختلف سر درد
همان‌طور که گفته شد، سر دردها منشاهای مختلفی دارند و از طریق نشانه‌های آنها می‌توان به این منشاها پی برد. اما نکته‌ای که در این میان می‌ماند این است که انواع سر درد راه‌های درمان و همینطور بروز مختلفی دارد و از این رو شما باید به این نکته توجه داشته باشید که برای درمان هر یک از این سر دردها، باید راهکار مخصوص به آنها را دنبال کنید. ما در ادامه قصد داریم تا 4 نوع کلی انواع سر درد را برای شما توضیح داده و راه‌های رفع آنها را هم بیان کنیم.
سر درد کلاستر یا خوشه‌ای
از یکی از دردناک‌ترین انواع سر درد شروع کنیم. سر دردهای کلاستر یا خوشه‌ای دردهای نسبتا کوتاه اما بسیار دردناک را به همراه دارند که می‌توانند بسیار عذاب‌آور باشند. به‌طور کلی این سر درد در حوالی یک چشم خود را بروز می‌دهد و از این رو می‌تواند باعث شود تا در نیمه‌شب با دردی شدید در اطراف یک چشم یا در یک طرف از سر، از خواب بیدار شوید.
اما دلیل اینکه به این نوع سر درد، خوشه‌ای گفته می‌شود چیست؟ دلیل نام‌گذاری سر درد کلاستر به نام خوشه‌ای این است که این سردردها به محض قطع شدن در یک ناحیه، در بخش دیگری از سر تحریک می‌شوند و سر شما را به درد می‌آورند.
دلایل بروز این سر درد نیز دود سیگار، الکل یا دیگر انواع بوهای شدید هستند که می‌توانند روی اعصاب شما تاثیر بگذارند و این سر درد را به‌وجود بیاورند. همچنین در نظر داشته باشید که دوره این سر درد می‌تواند در برخی مواقع تنها 15 دقیقه و در برخی مواقع نیز 3 ساعت باشد، از این رو نباید به دوران رخداد آن سخت بگیرید. برای درمان آن‌هم باید بتوانید این مدت را تحمل کنید تا سر درد شما خوب شود.
درباره سرگیجه چه می دانید؟ در مقاله زیر از دکتر سجاد اصل فلاح اطلاعات مفیدی درباره سرگیجه می خوانید:همه چیز درباره سرگیجه
علائم سردرد خوشه‌ای عبارت‌اند از:
- قرمز شدن یا آبریزش چشم
- افتادگی یا ورم پلک
- مسدود شدن بینی یا آبریزش بینی
- کوچک‌تر (منقبض شدن) مردمک یک چشم
- عرق کردن پیشانی
- سوزش چشم و سردرد خوشه‌ای نیز گاهی با هم رخ می‌دهند.
سردرد سینوسی
سر دردهای سینوسی نوع دیگری از انواع سر درد هستند که می‌تواند برای ما بسیار آزاردهنده باشند. این نوع سر دردها فضاهایی در پشت پیشانی، گونه و پشت پل بینی را درگیر می‌کنند. فضاهای ذکر شده همه از فضاهایی هستند که سینوس‌های انسان در آنها قرار دارد. زمانی که فشار سینوس‌ها در مناطق ذکر شده از حدی بیشتر شوند، به شما حس سر درد از نوع سینوسی را القا خواهند کرد.
یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به تشخیص نوع سر درد از نوع سینوسی کمک کند، آبریزش بینی است. بدین معنا که اگر شما دارای آبریزش بینی و همزمان سر درد در مناطق ذکر شده باشید، به احتمال زیاد درگیر سر درد سینوسی شده‌اید.
برای درمان سر دردهای سینوسی نیز بهتر است با مراجعه به دکتر، از یکی از آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کنید. در نظر داشته باشید که شما در برخی مواقع هم می‌توانید به سراغ آنتی‌هیستامین‌ها بروید تا این سر درد برای شما از بین برود.
برخی از علائم عفونت سینوس و سردرد سینوسی عبارت‌اند از:
- تشدید درد، درصورتی‌که به سمت جلو خم شوید یا دراز بکشید.
- آبریزش بینی
- خستگی مفرط
- احساس درد در دندان‌های بالایی
- تب
- ورم صورت
سردردهای عصبی یا تنشی
سر دردهای تنشی نوعی از انواع سر درد هستند که در بسیاری از موارد هم به عنوان سر دردهای عصبی شناخته می‌شوند. یکی از موارد که برای تشخیص این نوع سر دردها ناحیه‌های درد است. در نظر داشته باشید که سر دردهای تنشی ناحیه‌های مختلفی را از سر درگیر می‌کنند که از جمله آنها هم می‌توان به پشت چشم، سر و گردن اشاره کرد.
سر دردهای عصبی بنا به دلایل مختلفی رخ می‌دهند. از جمله دلایل بروز این سر درد هم می‌توان به استراحت ناکافی، وضعیت بد بدن، استرس عاطفی یا ذهنی، اضطراب، خستگی، گرسنگی، کمبود آهن، مصرف الکل یا کافئین، مشکلات در فک و دندان، استعمال دخانیات، بیماری و کنار گذاشتن وعده‌های غذایی اشاره کرد.
از جمله علائم این نوع شایع سر درد هم می‌توان به درد مبهم در سر، فشار در اطراف پیشانی و حساسیت اطراف پیشانی و پوست سر اشاره کرد. در نظر داشته باشید که برای درمان این نوع سر درد به میزان کافی آب بنوشید، خواب کافی داشته باشید، داروهای مسکن مصرف کنید یا به سراغ رفتاردرمانی‌های طب سوزنی بروید.
میگرن
میگرن نوعی سر درد است که در بسیاری از موارد به سر درد تنشی شباهت دارد. بیماران این درد را به‌صورت تیر کشیدن سر توصیف می‌کنند.اما در این میان باید به این نکته هم توجه داشته باشید که سر دردهای میگرنی باعث می‌شوند تا شما حتی به نور هم حساس شوید و از آن دوری کنید. این سردردها می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی روی کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند.
این نوع سر دردها می‌توانند طول دوره بیشتری را هم نسبت به سر درد عصبی داشته باشند.در صورت عدم درمان، یک اپیزود میگرن ممکن است بین ۴ الی ۷۲ ساعت طول بکشد. تکرر اپیزودها در هر فردی متفاوت است، اما بسیاری از افراد در هر ماه، ۲ الی ۴ اپیزود میگرن را تجربه می‌کنند.
برخی از رایج‌ترین علائم سردرد میگرنی عبارت‌اند از:
- احساس سبکی سر
- اختلالات حسی نظیر تغییراتی در بینایی که به‌عنوان “هاله یا اورا” شناخته می‌شود. تاری دید و سردرد میگرنی نیز با هم در ارتباط‌اند.
- حساسیت به نور یا صدا
- حالت تهوع
- استفراغ
چند علت بروز سردرد
دلایل مختلفی برای بروز سردرد وجود دارد که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته‌ایم.
سردرد سرد
سردرد سرد نیز یکی دیگر از دلایلی است که می‌تواند موجب ایجاد سردرد در سرما شود. در این سردرد، عامل محرک فقط سرما است که می‌تواند سردرد بیرونی باشد که بر اثر باد سرد، شنا و شیرجه در آب سرد اتفاق بیفتد. این سردرد می‌تواند بر اثر خوردن مواد غذایی، نوشیدنی سرد و یا بستنی رخ دهد.
سردرد ناشی از مسکن
مصرف بیش از حد مسکن‌ها یکی از عوامل ایجاد سردرد است. برای مثال افرادی که دچار میگرن و یا انواع دیگر سردرد هستند اگر به مدت سه ماه، بیش از 10 روز در ماه مصرف مسکن‌های ترکیبی یا مخصوص میگرن و یا 15 روز در ماه مسکن‌ها ساده را مصرف کنند ممکن است دچار سردرد ناشی از مسکن شوند. این سردردها باعث می‌شوند که سردرد زمینه ای هم به درمان به خوبی پاسخ ندهد.
سردرد بعد از ضربه به سر
سردردی به عنوان سردرد بعد از ضربه به سر شناخته می‌شود که طی هفت روز از ضربه به سر، سردرد شروع شده باشد. بیشتر این سردردها ماهیت سردرد میگرنی و تنشی دارد و گاهی ممکن است که درمان آنها مشکل تر باشد.
سردرد جنسی
سردردهای پس از رابطه جنسی حتما نیاز به رسیدگی دارد چرا که می‌تواند ناشی از اختلالات عروقی مغز و یا ضایعات فضاگیر داخل جمجمه باشد. این سردردها در اکثر موارد خوش خیم هستند و اصطلاحا سردرد جنسی نامیده می‌شود. سردرد جنسی می‌تواند بدون هیچ علت خاصی پس از رابطه جنسی اتفاق بیفتد. اما حتما نیاز به بررسی دارد.
سردرد قاعدگی
سردردهایی که در نزدیکی زمان پریود رخ می‌دهند معمولا ماهیت میگرنی دارند و به آنها میگرن قاعدگی می گویند. این سردردها، از دو روز پیش از پریود تا سه روز بعد از آن ادامه دارد. برای درمان دردهای این نوع سردرد، بهترین کار اصلاح سبک زندگی است. کارهایی مانند
- رژیم غذایی مناسب
- کم کردن میزان استرس و هیجان
- خواب مناسب
سردرد ناشی از اختلالات گردن
اختلالات ساختمان گردنی مانند دیسک گردن و آرتروز از عواملی هستند که می‌توانند موجب سردرد شوند. این نوع سردردها معمولا یک طرفه و در ناحیه پس سر اتفاق می‌افتد و می‌تواند به چشم‌ها یا شقیقه ها هم انتشار پیدا کند. با اصلاح موقعیت گردن و درمان دیسک گردن، فیزیوتراپی و… این سردردها درمان می‌شود.
سردرد ناشی از بی حسی نخاعی
نوعی سردرد وجود دارد که ناشی از کاهش فشار جمجمه است. این نوع سردرد بعد از بی حسی های نخاعی خصوصا بعد از زایمان سزارین، اتفاق می‌افتد. در این نوع بی حسی ها، هنگام وارد کردن سوزن به محل بی حسی، نشت مایع مغزی نخاعی اتفاق می‌افتد و با کاهش فشار مایع مغزی نخاعی همراه است. این سردردها معمولا در حالت خوابیده کمتر و به حالت ایستاده بیشتر است. این سردرد می‌تواند با درد گردن، وز وز گوش و تهوع و استفراغ همراه باشد. این سردردها معمولا یک تا دو هفته پس از بی حسی معمولا برطرف می‌شوند و اگر شدید باشند نیاز به بررسی دارند.
سردرد ناشی از کرونا
متاسفانه در دوران کرونا سردردها شیوع زیاد پیدا کردند. بعضی از سردردهای کرونا ناشی از عفونت‌های ویروسی است که با درمان کرونا، این سردردها هم بهبود پیدا می‌کند. اما در مواردی حتی پس از بهبود کرونا سردردها ادامه و یا حتی آغاز می‌شود که این سردردها عموما از نوع تنشی هستند. این سردردها عموما از نوع تنشی (عصبی) هستند..
سردرد در کودکان
جالب است بدانید که کودکان هم دچار سردرد می‌شوند. سردرد میگرنی در کودکان معمولا از سن مدرسه شروع می‌شود. اما لازم است که سردرد در کودکان خصوصا کودکان زیر 6 سال که قادر به توصیف سردرد به خوبی نیستند، حتما توسط پزشک بررسی و رسیدگی شود.
علائم خطر در کودکی که دچار سردرد شده‌است:
- سردرد همراه با عفونت در کودک
- سردردی که موجب بیدار شدن کودک در شب شود
- سردرد همراه با تهوع و استفراغ
- سردرد در کودکانی که بیماری زمینه ای دارند مثل نقص ایمنی و.
- سردرد همراه با اختلالات دیگری مثلا همراه با اختلال بینایی، ضعف در حرکت اندام‌ها
- تشنج و یا کاهش سطح هوشیاری همراه با تشنج
- سردردی که با سرفه کردن یا خم شدن به سمت جلو شدت پیدا کند
پیشنهاد مطالعه | درباه سردرد کودکان، انواع و درمان های آن بیشتر بخوانید.
برای درمان سر دردها ابتدا انواع مختلف سر دردها را بشناسید
همان‌طور که گفته شد، سر دردها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام هم نشانه‌های مختص به خود را دارند و مهم‌ترین نشانه برای شناسایی این بیماری محلی از سر است که دچار درد شده‌است. از جمله سر دردهای مختلف هم می‌توان به تنشی یا عصبی، خوشه‌ای، سینوسی و میگرن اشاره کرد که میگرن از جهات بسیاری به سر درد تنشی شباهت دارد. اما پرداختن به این نوع سر درد به دلیل گستردگی بسیار زیاد، از اهداف این متن نیست. در نظر داشته باشید که هرکدام از انواع سر دردهای نام برده‌شده، دارای نشانهها و راه‌های درمانی مختلفی هستند که شما باید با توجه به نیاز و شرایط خود، یکی از این راه‌ها را برای درمان سر درد خود انتخاب کنید.
در مدافون به صورت 24 ساعته پزشکان آنلاین آماده پاسخگویی به سوالات شما در خصوص سردرد هستند: برو به لیست پزشکان آنلاین مغز و اعصاب
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.