سردرد در کودکان یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به کلینیک مغز و اعصاب کودکان است. جالب است بدانید که 75 درصد کودکان تا سن 15 سالگی ممکن است که سردرد شدید را تجربه کنند. این درد به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میشود.
انواع سردرد در کودکان
سردرد اولیه
در این نوع سردرد، در واقع اصل بیماری همان سردرد و معمولا خوش خیم است. مانند سردرد میگرن و سردرد تنشی. این سردردها نگران کننده نیستند. بیشترین علت شیوع سردرد اولیه در کودکان به ترتیب کم‌آبی، خواب ناکافی یا خوب نخوابیدن و حذف وعده‌های غذایی است.
این مقاله به تایید دکتر میلاد دودانگه رسیده است.
سردرد ثانویه
در این حالت، سردرد معمولا علامتی از یک بیماری زمینه ای است. این بیماری زمینه ای می‌تواند یک بیماری خوش خیم مثل سرماخوردگی یا سینوزیت باشد یا یک بیماری جدی مثل تومور مغزی، فشار خون بالا، فشار بالای مغزی و حتی عفونت‌های مغزی مانند مننژیت. این نوع سردردها معمولا در هنگام صبح بیشتر بوده و در طی روز کمتر میشود.
علت سردرد در کودکان
سردرد میگرن
شایع‌ترین نوع سردرد اولیه در کودکان، میگرن است. طبق آمار 10 تا 26 درصد کودکان ممکن است تا سن 15 سالگی به این درد مبتلا شوند.
علائم
سردرد میگرنی
- ماهیت حمله ای دارد.
- تکرار شونده است.
- به صورت هفتگی، ماهیانه و… تکرار میشود. این درد شدت و میزان تکرار متفاوتی در هر کودک دارد.
- به‌طور معمول در حد متوسط و شدید درد دارد. ممکن است که کودک به دلیل این درد نتواند به مدرسه برود.
- موضعی است.
- در بالغین یک طرفه و در کودکان ممکن است درد در هر دو طرف سر باشد.
- ضربان دار و کوبنده است.
- بین 1 تا 72 ساعت طول می‌کشد.
- با فعالیت و خستگی و معمولا در پایان روز افزایش می‌یابد.
- می‌تواند با تهوع و استفراغ همراه باشد.
- با حساسیت به صدا، نور، لمس و بو همراه است.
درمان سردرد در کودکان
در واقع درمان سردردهای میگرنی در کودکان، کم کردن شدت و تکرار این حملات است. در این نوع سردرد در 90 درصد مواقع در خانواده الگوهای تکرار شونده این درد یا سندرم های مشابه مثل استفراغ های تکرار شونده وجود دارد. با این راهکارها می‌توان از شدت و تکرار این دردها کم کرد
- خواب منظم و کافی
- کم کردن استرس‌های محیطی
- قرار نگرفتن در محیط های شلوغ، پرنور، پرسر و صدا، بوهای مختلف و نورهای چشمک زن
- استفاده کمتر از دستگاه های الکترونیک، تلفن همراه و..
- ورزش منظم
- برنامه غذایی سالم و منظم مانند استفاده نکردن از پنیرهای تخمیری، شیرین کننده ها و رنگ های مصنوعی و استفاده کمتر از غذاهای فست فود و کنسروی
- طولانی نشدن فاصله بین وعده‌های غذایی
- اجتناب از مصرف کافئین و نوشابه های گازدار، شکلات و تنقلاتی مانند چیپس، پفک و غذاهای پرادویه و تند
- مصرف کافی آب
اگر می‌خواهید درباره میگرن بیشتر بدانید، این مقاله از دکتر میلاد دودانگه را از دست ندهید: میگرن و راه‌های درمان آن
مصرف دارو برای سردرد میگرن کودک
اگر کودک شما دچار سردرد است و می‌خواهید از داروهای مسکن استفاده کنید، به یاد داشته باشید که مسکن‌ها را در شروع سردرد استفاده کنید که بیشترین اثر را داشته باشد. به یاد داشته باشید که بیش از 2 یا 3 بار در هفته نباید از مسکن برای سردرد کودک خود استفاده کنید. چرا که مصرف زیاد مسکن می‌تواند باعث سردرد ناشی از مسکن شود.
در مواردی که تعداد سردردها بیش از دو بار در هفته و 8 بار در ماه است و یا شدت درد به حدی زیاد است که عملکرد کودک و درس خواندن او را مختل می‌کند نیاز به مصرف داروهای پیشگیرانه از سردرد است. این داروها معمولا در دوره های 4 تا 6 ماهه استفاده میشود. با کاهش و شدت سردردها این داروها کم و سپس قطع میشود.
سردرد تنشی
این نوع سردرد که از نوع سردرد اولیه و خوش خیم است با این علامت ها همراه است:
- معمولا با استرس‌های محیطی افزایش پیدا می‌کند.
- در کودک زمینه استرس و اضطراب وجود دارد.
- خفیف تر از سردرد میگرن است.
- ماهیت فشارنده دارند. کودک ممکن است بگوید که انگار یک بانداژ سفت دور سر من بسته شده‌است.
- معمولا باعث اختلال در کارهای روزانه نمی‌شود.
- با حساسیت به نور، صدا، بو، لمس همراه نیست.
- با استفراغ و تهوع صبحگاهی همراه نیست.
سردرد ناشی از سرماخوردگی
سرماخوردگی و عفونت‌های ویروسی یکی از عواملی هستند که می‌تواند باعث ایجاد سردرد ثانویه در کودک شود. این سردرد معمولا همراه با سایر علائم سرماخوردگی مانند تب، آبریزش، گلودرد، سرفه و… است. معمولا این سردرد گذرا و خفیف است و جای نگرانی ندارد.
اگر درباره سردرد در کودکان سوال دارید، دکتر میلاد دودانگه به پرسش های زیادی در این زمینه در این پرسش و پاسخ سردرد کودکان پاسخ داده است.
سینوزیت
سینوزیت هم می‌تواند باعث بروز سردرد ثانویه شود که این مورد هم از مواردی است که جای نگرانی ندارد. در این سردرد معمولا در ته حلق کودک چرک وجود دارد و ممکن است که سرفه مزمن داشته باشد. این سردرد ممکن است با تب همراه باشد. درد معمولا در این حالت در محدوده سینوس است و بعد از درمان با آنتی بیوتیک، این سردرد برطرف میشود.
تومور مغزی
از علل نادر، خطرناک و جدی سردرد ثانویه، تومور مغزی در کودکان است.
افزایش فشار خون
شاید فکر کنید که کودکان دچار فشار خون بالا نمی‌شوند. اما جالب است بدانید که کودکان هم دچار این بیماری شده که می‌تواند باعث بروز سردرد در آنها شود.
پیشنهاد مطالعه | از علائم پرفشاری خون در کودکان بیشتر بدانید.
عفونت‌های سیستم عصبی و مغز
از علل مهم و کم تر شایع سردرد در کودکان عفونت‌های مغز، مننژیت و… است.
سردرد خطرناک در کودکان
با مشاهده این علائم برای سردرد کودک حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر سردرد:
- باعث میشود که کودک شب از خواب بیدار شود.
- بیشترین شدت را در اول صبح دارد.
- اول صبح با استفراغ های مکرر همراه است.
- به دنبال زور زدن، خم شدن، سرفه کردن ایجاد میشود.
- بیشتر در ناحیه پشت سر است.
- همراه با احساس کرختی، تغییر در هوشیاری، و بی حسی در یکی از اندام‌ها است.
- همراه با تب، سفتی در ناحیه گردن دارد.
- در خانواده سابقه ندارد.
- در کودک زیر 6 سال اتفاق افتاده است که نمی‌تواند سردرد را به خوبی توصیف کند.
پیشنهاد مطالعه | دکتر میلاد دودانگه در این مقاله راه‌های درمان تب کودکان را توضیح داده است.
تشخیص علت سردرد
خبر خوب این است که با یک شرح حال دقیق، در اکثر موارد بدون نیاز به اقدامات تشخیصی دیگر نوع سردرد توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودک قابل تشخیص است.
پزشک برای تشخیص علت سردرد در کودک نیاز به یک شرح حال دقیق شامل این موارد دارد:
- ماهیت سردرد که کوبنده است یا فشارنده
- مدت زمان درد
- محل درد
- تکرار شدن یا نشدن درد
- علائم همراه سردرد
در مواردی که پزشک به وجود بیماری جدی مشکوک باشد، ممکن است از نوار مغز یا MRI برای تشخیص استفاده کند.
اگر نیاز به مشاوره با پزشک فوق تخصص درد دارید، بهترین پزشکان آنلاین مغز و اعصاب کودکان، در اپلیکیشن مدافون، آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.