سرگیجه یا Vertigo اتفاقی است که بیشتر مردم دنیا حداقل آن را یک بار در زندگی تجربه کردهاند. در زمانی که انسان دچار سرگیجه میشود، فرد حس میکند که خود یا دنیای پیرامون او در حال دوران است. ممکن است شخص علائم دیگری مانند سیاه رفتن چشم و از دست دادن تعادل داشته باشد که با سرگیجه متفاوت است. جالب است بدانید که سرگیجه انواع مختلفی دارد و برخی بیماریها این مشکل را به همراه دارند. .
این مقاله به تایید دکتر سجاد اصل فلاح رسیده است.
انواع
سرگیجه محیطی
سرگیجه محیطی یا ( Peripheral Vertigo ) یکی از شایعترین نوعهای این اختلال است که بیش از 80 درصد افراد به آن مبتلا میشوند. مشکلات داخلی گوش، اصلیترین دلیلی است که نوع محیطی را در صدر لیست انواع سرگیجه قرار میدهد. اکثر این نوع سرگیجه ها خوش خیم و درمان شونده هستند.
در این سرگیجه، با ایجاد اختلال در گوش، پیامهای اشتباه از طریق سیگنالهای عصبی به مغز رسیده و تعادل فرد را بر هم می خورد. همچنین برخی از افراد که به بیماری منییر دچار هستند، بارها با سرگیجه محیطی برخورد خواهند کرد. التهاب عصب شنوایی، رسوب ذرات ریز به گوش از دلایل ابتلا به این اختلال هستند.
سرگیجه مرکزی
در سرگیجه مرکزی یا Central Vertigo دیگر اختلالات ناحیه داخلی گوش در ایجاد سرگیجه نقشی ندارد. بلکه فرد در سیستم عصبی ( CNS ) مشکل داشته و به سرگیجه مبتلا میشود. البته که تنها 20 درصد سرگیجهها به این دلیل رخ داده و در بیشتر موارد نیز قابل درمان هستند. این نوع سرگیجه دلایل مشکلات مغزی دارد.
اگر برای درمان سرگیجه نیاز به مشاوره با پزشک متخصص مغز و اعصاب دارید، میتوانید در مدافون از بهترین پزشکان مشاوره دریافت کنید. لیست متخصصان مغز و اعصاب مدافون
زمانی که هر یک از قسمتهای ساقه مغز یا مخچه دچار مشکل شود، فرد دچار سرگیجه خواهد شد. همچنین برخی از بیماریهای ارثی مانند میگرن وستیبولار یا تومورها چنین سرگیجههایی را به همراه دارد. ناگفته نماند که بیماری میلین زدایی نیز با آسیب به سیستم عصبی چنین سرگیجههایی را به وجود میآورد و فرد باید تحت درمان قرار بگیرد.
در سرگیجه مرکزی معمولا علائم دیگری مانند اختلال تعادل شدید، ضعف اندامها، ضعف حرکات چشم و… نیز وجود دارد. سکته های مغزی و سایر بیماریهایی که ساقه مغز را تحت تاثیر قرار میدهد (بعضی تومورها و بیماریهای التهابی) موجب این نوع سرگیجه میشود.
بیماریهایی که باعث سرگیجه میشوند
منییر ( Meniere’s )
بیماری منییر یکی از اصلیترین دلایل ایجاد انواع سرگیجه بوده و بیشتر در افراد بین 20 تا 50 سال دیده میشود. در این افراد گیج رفتن های حدود 20 دقیقه ای رخ میدهد. شنوایی در این افراد کم شده و حالت پر شدن گوش دارند. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، در فشار مایع گوش داخلی مشکل دارند و همچنین این اختلال مشکلاتی مانند عدم تعادل، کم شنوایی و زنگ زدن گوش را نیز به وجود میآورد.
پزشکان برای بیماران مبتلا به منییر داروهایی مانند بتاهیستین را تجویز میکنند که به راحتی فرد را از دردسرهای انواع سرگیجه روزانه رها خواهد کرد. البته که فرد باید از مصرف نمک، کافئین، دخانیات و الکل نیز خودداری کند. همچنین برای درمان این بیماری از تزریق داروهایی مانند جنتامایسین در تیمپان (پرده گوش) استفاده میشود.
در مدافون ویزیت آنلاین با بهترین متخصصان را تجربه کن.
کلستاتوم ( Cholesteatoma )
بیماری کلستاتوم جزو دیگر دلایلی است که انواع سرگیجه را در مسیر زندگی عده کمی از افراد قرار میدهد. این بیماری بیشتر ریشه ژنتیکی دارد و در افراد کمی به وجود میآید. همچنین درمان آن دوره طولانی دارد و فرد باید تحت نظر پزشک قرار بگیرد. افرادی که به بیماری کلستاتوم مبتلا هستند، پوست اضافی در گوش میانی دارند که به ساختار داخلی استخوانی این قسمت نیز آسیب میزند. همچنین این پوست اضافی فرد را دچار گیجی و کم شنوایی میکند.
لابیرنتیت ( Labyrinthitis )
افرادی که مشکل کم شنوایی دارند و با وزوز گوش به انواع سرگیجه و سردرد دچار میشوند، احتمالا به بیماری لابیرنتیت مبتلا هستند. این بیماری باعث التهاب لابیرنت داخل گوش شده و که عضو قسمتی از عصب دهلیزی حلزونی محسوب میشود. با وجود اختلال در لابیرنت داخل گوش، مغز موقعیت سر را اشتباه تشخیص داده و حتی صداهایی را به اشتباه میشنود. به همین دلیل درمان بیماری نیاز به داروهای خاص و مراقبت متخصصین اعصاب دارد.
سرگیجه دوران بارداری
بانوان باردار در این دوره پر استرس به انواع سرگیجه مبتلا میشوند که با حالت تهوع اذیت کنندهای همراه است. توجه داشته باشید که تغییرات هورمونی در دوران بارداری اصلیترین عامل ایجاد سرگیجه در این دوره است؛ زیرا تغییرات هورمونها روی مایعات بدن مانند مایع گوش داخلی تاثیر میگذارد. با گذر زمان میزان سرگیجه در دوران بارداری بهطور چشمگیری کاهش مییابد.
درمانهای خانگی سرگیجه
اگر در طول هفته یا ماه یک یا چند بار دچار انواع سرگیجه میشوید، نیازی نیست که نگرانی خاصی پیدا کنید؛ زیرا تنها 20 درصد از سرگیجهها به علت بیماری یا اختلال عصبی رخ میدهد. همچنین با تغییر سبک زندگی و چند درمان خانگی میتوانید از سرگیجه در امان بمانید. درمان های خانگی این مشکل عبارتند از:
- هنگام دچار شدن به این مشکل بشینید.
- گیاهانی مانند ریشه زنجبیل و فلفل قرمز را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
- از مصرف الکل بهطور جدی پرهیز کنید.
- هنگام بیداری شبانه از قدم زدن در تاریکی مطلق بپرهیزید.
- شبها روی دو یا چند بالش بخوابید.
- در صورتی که علت سرگیجه شما بیماری است، داروهای خود را بهطور منظم مصرف کنید.
درمان سرگیجههای جدی با مشورت پزشک
دقت کنید که درمانهای خانگی میتوانند انواع سرگیجه جزئی را از بین ببرند. به همین دلیل اگر مرتب دچار سرگیجههای شدید میشوید، با پزشک مشورت کنید. همچنین از مصرف خودسرانه دارو برای درمان خودداری کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
آقای دکتر پدر من هر چند وقت یک بار مثلا ماهی یک بار، موقع پیاده روی دچار سرگیجه و تنگی نفس خفیف میشن. آیا نیاز به رسیدگی داره این شرایط؟ آیا آلودگی هوا می تونه موثر باشه در ایجاد این شرایط؟ ایشون 75 سال سن دارند. ممنون میشم راهنمایی کنید.
در پاسخ به این سوال ابتدا باید با توجه به سن بیمار مطمئن شویم که این سرگیجه واقعی بوده و کاذب نیست. در مرحله بعد توجه به شرح حال بیمار است که آیا علائمی مانند سیاهی رفتن چشم، خستگی مفرط، تنگی نفس، تاری دید، تپش قلب یا علائم مشابه ای وجود دارد یا خیر. اگر چنین چیزهایی باشد قدم اول بررسی های قلب و عروق مانند اکو است. در غیر این صورت باید حتما توسط یه متخصص مغز و اعصاب ویزیت شوند و در این حالت یک سری علائم دیگر مانند نقص در تکلم و راه رفتن، کاهش شنوایی، تهوع، استفراغ هم باید بررسی شود.
اگر کلیه دلایل قلبی و عروقی و مغز و اعصاب کنار گذاشته شود، می توانیم بگوییم که می تواند بر اثر آلودگی هوا، سن و یا کمبود برخی ویتامین ها باشد.