پرسش و پاسخ بیماری آندومتریوز، دردهای شدید قاعدگی

بیماری آندومتریوز چیست؟

بیماری آندومتریوز یک بیماری نسبتا شایع در سنین باروری در خانم‌ها (15 تا 45 سالگی) است. علت این بیماری هنوز دقیقا مشخص نشده‌است ولی منشا آن بافتی در داخل رحم به نام آندومتر است. همه خانم‌ها آندومتر را دارند و جنین روی آن بافت رشد می‌کند. اما به دلایل نامشخص بافت آندومتر، در جایی به جز رحم مثلا بافت تخمدان، روده یا لگن رشد می‌کند. این بیماری بسیار دردناک است.

این مقاله به تایید دکتر نگار اسماعیلی رسیده است.

با بالا رفتن سن ازدواج و تمایل کمتر به فرزندآوری، این بیماری شیوع بیشتری پیدا کرده است. در این بیماری در هنگام قاعدگی، در داخل لگن اطراف رحم و تخمدان خونریزی رخ می‌دهد و سبب دردهای شدید چند روز قبل یا هنگام قاعدگی می‌شود. این دردها به حدی شدید است که باعث می‌شود خانم نتواند به زندگی روزمره بپردازد و دائم از مسکن استفاده کند. این بیماری می‌تواند با تهوع، استفراغ و مشکلات گوارشی همراه باشد.

علل بیماری آندومتریوز

همان‌طور که گفته شد، علت بیماری آندومتریوز هنوز شناخته شده نیست. اما علت های زیر برای آن به صورت تئوری در نظر گرفته ‌شده‌است اما هنوز هیچ کدام ثابت شده نیستند.

• ژنتیک
• هورمونهای زنانه
• آلودگی های محیط
• قاعدگی عقب گرد
• رشد سلولهای جنینی
• ایجاد زخم
• اختلال در سیستم ایمنی

بیماری آندومتریوز چه طور رخ می‌دهد؟

همان‌طور که گفته شد، آندومتر بافتی است که در بدن همه خانم‌ها وجود دارد. در این بیماری به جای اینکه این بافت فقط در داخل رحم باشد، در تمام لگن پخش می‌شود. در این حالت می‌تواند تخمدان را درگیر کرده و کیست آندومتریا به وجود آورد. این بیماری می‌تواند در داخل لگن گسترش پیدا کرده و روده، مثانه، لوله های میزنای (لوله باریکی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌برد) را درگیر کند. آندومتریوز سرطان نیست اما می‌تواند پخش شود. 

یک قسمت از این بیماری کیست تخمدان است و یک قسمت آن ضایعات عمیق یا DIE . در حالتی که بیمار ضایعات عمیق را تجربه می‌کند،وی دچار دردهای شدید می‌شود.

آندومتریوز در جدار شکم چگونه است؟

آندومتریوز می‌تواند در جدار شکم، به‌خصوص در خانم‌هایی که سزارین می‌شوند رخ دهد. این موضوع به پزشکی که عمل سزارین را انجام داده بستگی ندارد بلکه مرتبط با استعداد بدن در این مورد است. در این حالت بخشی از نسج آندومتر ممکن است که داخل جدار شکم بیاید و بشود آندومتریوز جداری. این آندومتریوز خیلی ناراحت کننده و اذیت کننده است و در دوران سیکل قاعدگی بیمار را خیلی اذیت می‌کند.

علائم آندومتریوز چیست؟

علائم این بیماری پس از سن بلوغ در خانم‌ها می‌تواند رخ دهد. این بیماری ممکن است که با وجود شدت بالای آن هیچ علامتی نداشته باشد یا علائم شامل این موارد باشد:

دردهای لگنی

این دردها معمولا 10 روز پیش از قاعدگی شروع می‌شود. شدت این دردها ممکن است در حدی باشد که خانم از کار روزانه بیفتد. این درد یک درد غیر معمول است که نیاز به استفاده مکرر از مسکن دارد. این دردها ممکن است که با شروع پریود خوب یا تشدید شود. این درد ممکن است که تا روزهای بعد از قاعدگی هم ادامه پیدا کند.

سایر علائم

علائم دیگری همچون درد در هنگام رابطه جنسی، درد با حرکات روده یا ادرار، خونریزی بیش از حد، خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا تهوع به‌خصوص در طول دوره قاعدگی  برای این بیماری وجود دارد.

ناباروری

به دلیل ماهیت این بیماری که خونریزی در داخل لگن است، آندومتریوز می‌تواند موجب چسبندگی اطراف لوله، تشکیل کیست های خونی (شکلاتی) در تخمدان ها و نهایتا ناباروری شود. ممکن است که بیماری دردی نداشته باشد اما پس از اقدام به بارداری، بارور نشود.

علت پریودهای بسیار دردناک چیست؟

همان‌طور که گفته شد مشخص ترین نشانه بیماری آندومتریوز، دردهای شدید پریود و خونریزی های بسیار شدید است که باعث می‌شود شخص نتواند زندگی روزمره خود را داشته باشد. این درد ممکن است که به مرور زمان افزایش پیدا کند و در سن باروری یعنی از 15 تا 45 سالگی رخ می‌دهد. اگر شما هم درگیر این نوع دردهای غیرمعمول هستید، حتما به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

اگر به پزشک متخصص زنان و زایمان دسترسی ندارید، در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز، به راحتی با پزشک متخصص زنان به صورت آنلاین مشورت کنید.

تشخیص آندومتریوز چگونه است؟

این بیماری با انجام سونوگرافی بسیار دقیق و دریافت شرح حال از بیمار تشخیص داده می‌شود.

درمان آندومتریوز چیست؟

درمان‌های دارویی، ضایعات بیماری آندومتریوز را از بین نمی‌برند و فقط در زمان مصرف دارو، از التهاب و فعالیت بیماری جلوگیری می‌کند، به عبارتی این بیماری با مصرف دارو قابل کنترل است. اما اگر بیماری با درمان های دارویی بهبود یابد و دردهای بیمار رفع شود، این شیوه درمانی را ادامه می‌دهیم.

برای بیمارانی که علت خاصی برای دردهای لگنی آنها وجود ندارد، درمان های عمومی را انجام می‌دهیم که دسته اول این درمان، استفاده از داروهای مسکن برای کاهش درد است و این کار جزو اولین قدم درمانی برای دردهای اولیه لگن است.

دسته دوم درمان های دارویی، داروهای هورمونی است. مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری جزو دسته بعدی درمان‌های دارویی است، نشان داده شده که مصرف مداوم این دارو، اثربخشی خوبی بر روند کنترل بیماری دارد.

انتخاب نوع درمان دارویی بسته به شرایط بیمار انتخاب می‌شود. آمپول های تزریقی که ترشحات هورمون‌های تحریک کننده تخمدان را کاهش می‌دهند از دسته بعدی درمان دارویی است.

در صورتی که بیمار به درمان های دارویی پاسخ ندهند از عمل جراحی برای درمان این فرد استفاده می‌شود که مناسب ترین عمل جراحی، لاپاراسکوپی است، با این روش می‌توان چسبندگی کف لگن و روده را به صورت مناسب برداشت.

در چه صورت نیاز به جراحی آندومتریوز است؟

در موارد زیر در آندومتریوز نیاز به جراحی است.جراحی این بیماری حتما باید به صورت روش جراحی کم تهاجمی (لاپاروسکوپی) و توسط یک تیم متبحر در این زمینه انجام شود.

•  فشار به کلیه
• ناباروری هایی که به درمان های عادی جواب نمی‌دهد
• تخریب لوله های رحمی 
• تبدیل بیماری به سرطان تخمدان (در 2 درصد موارد چنین ریسکی وجود دارد.)

همان‌طور که گفته شد درمان آندومتریوز همیشه به صورت جراحی نیست و با دارو هم قابل کنترل است. اگر بررسی های پزشک نشان دهد که بیمار نیاز به عمل جراحی اورژانسی ندارد و وی قصد بارداری دارد، معمولا عمل جراحی انجام نمی‌شود و بیمار به سمت بارداری و درمان دارویی هدایت می‌شود.

عوامل و فاکتورهای موثر در ابتلا به بیماری آندومتریوز چیست؟

• شروع دوره های قاعدگی در سنین پایین
• سن: این بیماری بیشتر در زنان بین سنین سی تا چهل سال شایع است
• سابقه پزشکی: ابتلا به عفونت لگن ، مشکلات غیرطبیعی رحم یا بیماری‌ای که مانع خارج شدن خون قاعدگی شود
• نداشتن سابقه فرزند آوری
• داشتن قاعدگی های شدید
• داشتن سیکل های قاعدگی کوتاه یا طولاتی مدت
• آلرژی‌ها نسبت به مواد غذایی یا آلرژی‌های پوستی همچون اگزما و کهیر
• مصرف الکل، کافئین و عدم انجام فعالیت های ورزشی: که این موارد می‌توانند موجب افزایش استروژن شوند
• ژنتیک و سابقه خانوادگی
• تماس با سموم

عود آندومترویوز چگونه است؟

هرچند احتمال عود بیماری بعد از عمل جراحی کم است اما برای مقابله با آن، این دسته از بیماران باید مدتی دارو مصرف کنند تا مجددا دچار دردهای ناشی از آندومتریوز نشوند.

احتمال عود بیماری در مدت پنج سال حدود ۲۰ درصد است. به همین دلیل افراد باید این مدت تحت نظر پزشک خود باشند و هر ۶ ماه سونوگرافی شوند تا از لحاظ عود بیماری مورد بررسی قرار گیرند.

بیشترین ارگانی که درگیر بیماری آندومتریوز می‌شود لگن است. این بیماری به غیر از تخمدان‌ها، ارگان‌های دیگر را هم درگیر می‌کند. حالب ، روده و مثانه بر اثر پخش شدن ضایعات بیماری می‌تواند درگیر شود البته احتمال ابتلای این اعضا کمتر است.

سوالات پزشکی آندومتریوز

اگر شما هم تجربه پریودهای دردناک و سخت دارید، خوشحال می شویم که نظر خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.،