علائم برونشیت ممکن است سه تا چهار روز بعد از بهبود یک سرماخوردگی سخت ظاهر شود. در این بیماری سرفه ها ابتدا کوتاه و خشک هستند و بعد کم کم خلط دار می‌شوند. برونشیت وقتی ظاهر میشود که لوله های برونش ملتهب می‌شوند. کار این لوله ها رساندن هوا به عمق ریه‌هاست. وقتی این التهاب اتفاق می‌افتد، پوشش داخلی برونش ها ضخیم تر شده و در نتیجه راه‌های تنفسی تنگ و نفس کشیدن سخت میشود.
در واقع حمله های سرفه و خلط، تلاش بدن برای خارج کردن خلط و ترشحات از داخل لوله های برونش است. درست است که سرفه های برونشیت ممکن است خیلی آزاردهنده باشد اما این حالت معمولا بین دو تا سه هفته بیشتر طول نمی‌کشد. اگر وضعیت عمومی بدن خوب باشد، خیلی طول نمی‌کشد که برونشیت درمان شود. در 90 درصد موارد برونشیت به دلیل یک ویروس ایجاد میشود. محرک هایی مانند دود سیگار، قلیان، مه، مواد شیمایی که در پا ک کننده های خانگی وجود دارند و حتی دود و گرد و غبارهای محیط هم میتواند موجب بروز برونشیت های حاد شود.
هنگامی که بعد از یک سرماخوردگی با علائمی مانند خستگی، خس خس سینه، تنگی نفس و احساس فشار در قفسه سینه مواجه می‌شوید، باید به برونشیت شک کنید. در هنگام بروز این علائم حتما به پزشک متخصص ریه مراجعه کنید. این علائم خصوصا در افراد سیگاری بیشتر است. حتما اقدام به ترک سیگار کنید تا برونشیت شما تبدیل به برونشیت مزمن نشود.
در صورت نیاز به مشاوره با پزشک متخصص و فوق تخصص ریه، در مدافون، وارد لینک زیر شوید:
برونشیت چیست؟
همانطور که در بالا گفته شد، برونشیت التهاب یا عفونت برونش ها یا مجاری راه‌های هوایی است. به زبان ساده، برونش ها، لوله هایی هستند که هوا را از دهان و بینی به ریهها وصل میکند. برونشیت میتواند حاد یا مزمن باشد.
برونشیت حاد
بیشتر شبیه به یک سرماخوردگی است که البته دارای علائم سرفه، تنگی نفس و خلط است. این نوع از برونشیت بیشتر زمینه های عفونی دارد.
برونشیت مزمن
در این برونشیت، بیمار سه ماه متوالی در سال، خلط دارد و در دو سال این حالت تکرار شدهاست. معمولا خلط با سرفه و تنگی نفس هم همراه است. این بیماری یکی از انواع بیماریهای مزمن انسداد ریوی یا COPD است.
سیگار شایع‌ترین علت برونشیت مزمن است. هر چند که نایژک های افراد مبتلا به برونشیت مزمن، می‌توانند ابتدا توسط عفونت‌های ویروسی و باکتریایی نیز مورد آسیب قرار گیرند اما کشیدن سیگار، این وضعیت را تشدید و مزمن میکند.
در کشور ما به دلیل وجود آلودگی هوا، مصرف بالای سیگار متاسفانه آمار بیماری برونشیت بالا است و بعد از سرطان ها، تصادفات و بیماریهای قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر، بیماریهای ریوی و شایع‌ترین آن برونشیت مزمن است.
در مقاله زیر در مدافون به پرسش های رایج شما به بیماریهای رایج تنفسی پاسخ داده ایم. پاسخ سوالات رایج تنفسی
تفاوت آسم، پنومونی (ذات الریه) و برونشیت
آسم یک بیماری گرفتگی راه‌های هوایی به صورت برگشت پذیر است. بیماری پنومونی عفونت راه‌های هوایی است. در بیماری برونشیت مزمن، آسیب یا التهاب در راه‌های هوایی اتفاق می‌افتد. همه این بیماری‌ها ممکن است علائم یکسانی مانند سرفه، تنگی نفس و… داشته باشند اما علل و نوع و محل درگیری آنها در ریه متفاوت است.
دکتر محمد مهرنیا در مقاله جداگانه ای درباره آسم بهطور کامل توضیح داده است. مطالعه آن را به شما توصیه می کنیم: همه چیز درباره آسم
تشخیص برونشیت مزمن
با توجه به شرح حال بیمار که آیا علائم سرماخوردگی داشته است یا خیر، در معرض استنشاق مواد سمی و خطرناک بوده یا خیر، محل کار و مصرف دخانیات و… ابتدا حاد یا مزمن بودن برونشیت مشخص میشود. در این بیماری معاینه ریه هم اهمیت فراوانی دارد.
برای تشخیص برونشیت مزمن، همانطور که گفته شد، داشتن سه ماه متوالی سرفه و خلط به مدت دو سال، در نظر گرفته میشود.
برای تشخیص اینکه آیا برونشیت مزمن تبدیل به یک بیماری مزمن ریوی شدهاست، یک تست تنفس که در مطب ها و کلینیک ها به آسانی قابل انجام است، انجام میشود. بیمار، یک فوت در دستگاه انجام میدهد و با عددی که دستگاه نشان میدهد می‌توان ابتلا به این بیماری را برای بیمار تشخیص داد.
در مواردی عکس از ریه هم ممکن است نیاز باشد. در موارد خاصی هم ممکن است سی تی اسکن نیاز باشد.
عوامل خطر برونشیت
برونشیت حاد معمولا قرار گرفتن در معرض یک عامل آسیب رسان به صورت حاد خود را نشان میدهد. مثلا
- ابتلا به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی
- قرار گرفتن در معرض یک ماده سمی و آلوده مانند گاز ناشی از ترکیب وایتکس و جوهر نمک
- مواد شیمیایی صنعتی
برونشیت مزمن قرار گرفتن در معرض یک ماده آسیب رسان به صورت حاد است. مثلا
- مصرف دخانیات، سیگار، قلیان و یا سایر مواد آلوده استنشاقی (در 90 درصد موارد علت ابتلا به برونشیت مزمن این مورد است.)
- قرار گرفتن در معرض گرد و خاک زیاد
- کار در مکان های صنعتی خاص یا معادن
- قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا به مدت طولانی
علائم برونشیت
در برونشیت حاد و مزمن علائم زیر وجود دارد:
- سرفه
- تنگی نفس در هنگام فعالیت یا در حالت نشسته
- صدای خس خس ریه
- خلط چرکی یا خونی (در برونشیت حاد ممکن است سرفه بدون خلط باشد)
- درد قفسه سینه ناشی از سرفه
برونشیت در کودکان
متاسفانه نوزادان و کودکان زیر 1 سال، به دلیل عفونت‌های ویروسی به برونشیت مبتلا می‌شوند. در مواردی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک در برونشیت حاد وجود دارد. برونشیت در کودکان ممکن است که آنها را در سنین مدرسه مستعد آسم و یا خس خس سینه کند.
داروهای گیاهی مناسب برای برونشیت
برخی گیاهان مانند آویشن یا پونه از گیاهانی هستند که گفته میشود که خواص ضدسرفه دارند. این گیاهان نباید خودسرانه و بدون تشخیص علت سرفه مصرف شوند. اگر بدون تشخیص بیماری، سرفه را از بین ببریم، درمان سخت تر میشود.
پس از تشخیص بیماری و درمان اصلی بیماری ممکن است که در مواردی از مواد غذایی مانند عسل برای کاهش سرفه استفاده شود.
در مصرف داروهای گیاهی، ممکن است که شما حساسیت های خود را نسبت به داروهای گیاهی مثلا پونه ندانید و با مصرف آن، دچار سرفه شدیدتر بشوید. علاوه بر این همیشه در مورد داروهای گیاهی، دوز مناسب نیاز به مشورت با پزشک دارد.
درمان برونشیت
اگر عوامل عفونی در بروز برونشیت (bronchitis) نقش داشته باشند، برای درمان آن، از آنتی بیوتیک استفاده میشود و اگر عوامل باکتریایی نقش داشته باشند، مواردی مانند استفاده از بخور، مصرف مایعات، استراحت نسبی، قرار نگرفتن در معرض مواد آلوده، تحریک کننده و بوهای مختلف به بیمار توصیه میشود.
برای کم کردن علائم بیماری هم از داروهای ضدسرفه نیز استفاده میشود.
در برونشیت مزمن، باید عامل ایجاد کننده این بیماری مانند سیگار، آلودگی هوا، مواد آلوده در محیط کار حذف شود.
پیشنهاد مطالعه | در این مقاله دکتر بهاره سلطانی، درباره علل مختلف سرفه‌های طولانی و مزمن توضیح داده است.
راه‌های پیشگیری از برونشیت
- استفاده از ماسک های قوی
- مصرف مایعات فراوان
- ترک سیگار
- دوری کردن از جمع هایی که در آنها سیگار کشیده میشود
- تنظیم شدت فعالیت ورزشی
- انجام مداوم ورزش
سوالات پزشکی در خصوص برونشیت
در هنگام ورزش کردن ریهها، هوای بیشتری وارد و خارج میکنند و این موضوع باعث میشود که اگر التهابی در ریه وجود دارد، خود را بیشتر نشان دهد. بهطور کل هر نوع بیماری تنفسی با دویدن میتواند تشدید شود. گاهی آسم ناشی از ورزش هم وجود دارد و در کسانی که ورزش میکنند، تنگی نفس رخ میدهد. اما اگر شما بهطور روزانه هم سرفه و یا خلط دارید و در هنگام ورزش تشدید میشود، میتواند نشانه برونشیت مزمن باشد. اگر که سیگار هم می کشید، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر دچار سرفه های ناگهانی و طولانی شده اید و علت آن هم مشخص نیست، درمان خودسرانه شروع نکنید و برای درمان و تشخیص علت آن حتما به پزشک مراجعه کنید.
مصرف دخانیات علاوه بر مشکلات ریوی میتواند موجب بروز مشکلات قلبی هم بشود. در هر مرحله ای از بیماریهای دستگاه تنفسی، قطع مصرف سیگار کمک به بهبود و درمان آن بیماری میکند.
بستگی به تعداد سالهای مصرف و میزان مصرف روزانه سیگار دارد. این طور متصور هستیم که اگر مدت 15 تا 20 سال باشد که سیگار ترک شدهاست، ریه میتواند به حالت قبلی و سالم خود برگردد. البته این موضوع به سنی که سیگار قطع میشود هم ارتباط دارد. ما تا سن 30-32 سالگی رشد ریه را داریم و بعد از آن در سن 40 سالگی به بعد، افت سالیانه ریه به دلیل سن را داریم. وقتی دخانیات مصرف میشود این افت سالیانه افزایش پیدا میکند.
همانطور که قبلا هم گفته شد، بهبود پس از ترک سیگار، به سالها و میزان مصرف روزانه آن بستگی دارد اما به هر حال از بین رفتن خلط، به سرعت رخ نمیدهد. میتوانید به پزشک مراجعه کنید و در صورت صلاحدید پزشک، داروهای ضدالتهابی مصرف کنید تا این سیر سریع تر طی شود.
در اپلیکیشن مدافون، شما میتوانید در هر ساعتی از شبانه روز از بهترین پزشکان به صورت آنلاین مشاوره پزشکی دریافت کنید.برو به لیست دکترهای آنلاین مدافون
اگر درباره برونشیت سوال و یا نظری دارید در قسمت نظرات، آن را ثبت کنید. سعی می کنیم از پزشکان متخصص مدافون سوالات شما را بپرسیم.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
سلام پسر من ۸ سالشه ابزیش بینی وعطسه زیاد وسرفه های شبانه دارد متخصص بردم گفت برونشیت آنتی بیوتیک داده چند روز خوب بود بعد ده روز دوباره همون جوری شده من چی کار کنم بچه ام خوببشه
آقای خلیفه عزیز
شما می توانید سوال خود را از پزشکان متخصص اطفال در اپلیکیشن مدافون بپرسید
سوال از متخصص اطفال