ذات الریه که نام دیگر آن پنومونی است عفونتی است که کیسه‌های هوایی یک یا هر دو ریه را ملتهب می‌کند. کیسه های هوای ریه‌ها ممکن است پر از مایع یا چرک (مواد چرکی) شوند که همین امر باعث بروز سرفه همراه با خلط یا چرک، تب، لرز و مشکل در تنفس می‌شود. عوامل مختلفی از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌توانند باعث ذات الریه شوند.
شدت بیماری پنومونی به دو دسته خفیف و شدید تقسیم می‌شود که نوع شدید آن گاها زندگی افراد به خطر میاندازد. خطر این بیماری برای نوزادان و کودکان خردسال، افراد بالای 65 سال، افراد دارای بیماری زمینه ای و افرادی دارند با سیستم ایمنی ضعیف، بسیار جدی است.
علائم ذات الریه
علائم و نشانه‌های ذات الریه بسته به عواملی مانند: نوع میکروب عامل عفونت، شدید یا خفیف بودن بیماری، سن و سلامت کلی متفاوت است. علائم و نشانه‌های پنومونی خفیف اغلب شبیه علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌باشد. با این تفاوت که علائم این بیماری برای مدت بیشتری همراه بیمار خواهد ماند.
اما پنومونی علائم و نشانه‌های دیگری دارد که عبارتند از:
- درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه
- سردرگمی و گیجی (در بزرگسالان 65 سال و بالاتر)
- سرفه خلطی
- خستگی
- تب
- کاهش اشتها
- تعریق و لرز
- تنفس و نبض تند
- دمای بدن کمتر از حد طبیعی (در بزرگسالان بالای 65 سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف)
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- تنگی نفس
- خس خس سینه
- خلط چرکی
- ضعف و بی حالی
- افت اکسیژن
علائم ذات الریه در کودکان
برخی کودکان و نوزادان ممکن است هیچ علامتی از عفونت از خود نشان ندهند. اما اغلب آن ها ممکن است علائمی مانند استفراغ، تب، سرفه، بیقراری ،خستگی مشکل در تنفس و غذا خوردن داشته باشند.
تشخیص پنونومونی در کودکان به دلیل عدم توانایی آنها در ارائه شرح حال، معمولا دشوارتر است. همچنین کودکان به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنی و عدم رعایت موارد بهداشتی بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. در مجموع خطر این بیماری در کودکان بیشتر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مشکل تنفس، درد قفسه سینه، تب مداوم بالای 39 درجه سانتیگراد ، یا سرفه مداوم به‌خصوص خلطی دارید، به پزشک مراجعه کنید.
دقت نمایید افراد زیر که عضو گروه‌های پرخطر هستند در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، سریعا به پزشک مراجعه نمایند:
- بزرگسالان بالای 65 سال
- کودکان کمتر از 2 سال با علائم و نشانه‌ها
- افرادی که دارای یک بیماری زمینه ای یا ضعف سیستم ایمنی ضعیف هستند.
- افرادی که شیمی درمانی می‌کنند یا داروهایی مصرف می‌کنند که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.
- بیماران مبتلا به نارسایی قلبی یا مشکلات مزمن ریوی
شما می‌توانید با نصب و راه اندازی اپلیکیشن مدافون، با دکتر آنلاین مدافون به صورت مشاوره آنلاین و یا مشاوره تلفنی صحبت نمایید.
علل ایجاد ذات الریه
بسیاری از میکروب‌ها می‌توانند باعث ایجاد ذات الریه شوند. شایع‌ترین باکتری‌ها و ویروس ها در هوایی که تنفس می کنیم هستند. بدن معمولاً از آلوده کردن این میکروب‌ها به ریه‌ها جلوگیری می‌کند. اما گاهی اوقات این میکروب‌ها می‌توانند بر سیستم ایمنی شما غلبه کرده و باعث بیماری شوند.
ذات الریه بر اساس انواع میکروب‌هایی که باعث آن می‌شوند و محل ابتلا به عفونت طبقه بندی می‌شود.
پنومونی اکتسابی از جامعه
پنومونی اکتسابی از جامعه شایع‌ترین نوع پنومونی است که در خارج از بیمارستان ها یا سایر مراکز بهداشتی رخ می‌دهد. این پنومونی ممکن است ناشی از:
باکتری‌ها
شایع‌ترین علت پنومونی باکتریایی هستند. این نوع ذات الریه می‌تواند به خودی خود یا پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ دهد و ممکن است یک قسمت ریه را تحت تأثیر قرار دهد.
موجوداتی شبیه به باکتری مایکوپلاسما پنومونیه
این باکتری‌ها معمولاً علائم خفیف‌تری نسبت به سایر انواع ذات‌الریه ایجاد می‌کنند.
قارچ
این نوع ذات الریه در افرادی که مشکلات سلامت مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف دارند و افرادی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود.
ویروس ها از جمله COVID-19
برخی از ویروس هایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند می‌توانند باعث ذات الریه شوند. ویروس‌ها شایع‌ترین علت ذات الریه در کودکان زیر 5 سال هستند. پنومونی ویروسی معمولاً خفیف است. اما در برخی موارد می‌تواند بسیار جدی شود. برای مثال کرونا ویروس ممکن است باعث بروز ذات الریه شدید در افراد گردد.
پنومونی اکتسابی در بیمارستان
برخی از افراد در طول بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری دیگری به ذات الریه مبتلا می‌شوند. ذات الریه اکتسابی در بیمارستان می‌تواند جدی باشد. زیرا باکتری‌های ایجاد کننده آن ممکن است در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم تر باشند و افرادی که به آن مبتلا می‌شوند قبلاً بیمار هستند. افرادی که از دستگاه های تنفسی که اغلب در بخش های مراقبت های ویژه وجود دارند، استفاده می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع ذات‌الریه هستند.
پنومونی آسپیراسیون
پنومونی آسپیراسیون زمانی رخ می‌دهد که باکتری را همراه با غذا، نوشیدنی، استفراغ یا بزاق به ریه‌های خود وارد می‌کنید. افرادی که دچار بیماری‌هایی نظیر مشکلات مغزی، رفلکس معده هستند و هم چنین افرادی که بیش از حد از الکل یا مواد مخدر استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض این نوع پنومونی هستند.
در صورتی که به پنومونی مبتلا هستید، می‌توانید از بهترین پزشکان فوق تخصص ریه به صورت آنلاین در اپلیکیشن مدافون مشاوره دریافت کنید.
عوامل خطر ذات الریه
ذات الریه می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. اما دو گروه سنی که احتمال ابتلا در آن ها بیشتر است عبارتند از:
- کودکان 2 سال یا کمتر
- افراد بالای 65 سال
- بستری شدن در بیمارستان و استفاده از دستگاه ونتیلاتور
- ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند: آسم، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یا بیماری قلبی
- استعمال دخانیات
- سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده. برای مثال افرادی که مبتلا به اچ آی وی یا ایدز هستند، پیوند عضو انجام داده اند، شیمی درمانی می‌شوند یا استروئیدهای طولانی مدت دریافت می‌کنند.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به پنومونی
- تزریق واکسن
- رعایت بهداشت
- پرهیز از کشیدن سیگار
- تقویت سیستم ایمنی
راه‌های درمان ذات الریه
هرچند در اغلب موارد پنومونی یا ذات الریه پس از طی مدت زمانی بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد که این بیماری حاد باشد، می‌تواند جان افراد را بگیرد. از این رو آشنایی با راه‌های درماناین بیماری، ضروری می‌باشد. برای درمان ذات الریه بهتر است نکات زیر را رعایت نمایید:
- در مدت زمان بیماری، تا رفع تب و درمان سرفه در منزل استراحت کنید.
- تا می‌توانید مایعات بنوشید.زیرا با نوشیدن مایعات، خلط رقیق شده و به راحتی از ریه خارج می‌شود.
- از هرگونه دود دوری کنید. دود سیگار، دود شومینه، آلودگی هوا و…
- اگر به تشخیص پزشک علت ذات الریه، عفونت باکتریایی می‌باشد، از آنتی بیوتیک استفاده کنید.
- اگر به تشخیص پزشک علت ذات الریه، ویروسی می‌باشد، از داروهای ضد ویروس استفاده کنید.
این مقاله با تایید دکتر امیر مقدم پزشک عمومی مدافون رسیده است.
آیا ذات الریه واگیردار است؟
بله، برخی از انواع ذات الریه واگیردار است و می‌تواند از طریق سرفه، عطسه یا صحبت کردن و پخش قطرات تنفسی منتشر شود.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
با سلام همسرم عمل بیوپسی ریه انجام داده ولی درد زیادی داره برای تسکین دردش راهنمایی فرمایید لطفا