موهای زائد، علاوه بر اینکه از نظر زیبایی آزاردهنده هستند، گاهی نشان دهنده مشکلی در سلامت هستند. بنابراین اگر می‌خواهید اقدام به لیزر کردن موهای زائد بکنید، قبل از آن حتما از وضعیت سلامت خود مطمئن شوید. در این مقاله، به تعریف موهای زائد، علل و درمان آن پرداخته‌ایم. در پایان نیز چند نمونه از سوال و جواب های پزشکی در حوزه پوست و مو را معرفی کرده‌ایم. تا انتهای مقاله همراه مدافون باشید.
این مقاله توسط دکتر علی قدیریان، متخصص پوست و مو بررسی و تایید شده است.
موهای زائد به دلایل ژنتیکی، افزایش هورمون‌های مردانه و یا حتی بدون دلیل می‌تواند رشد کند. افزایش هورمون‌های مردانه علاوه بر اینکه می‌تواند موجب رشد موهای زائد شود، سبب ایجاد ریزش مو نیز می‌شود و خیلی از مواقع افزایش موهای زائد با ریزش مو همراه است. در این مقاله به هر دوی این موارد پرداخته‌ایم.
موی زائد چیست؟
منظور از موی زائد رشد موی مردانه و زمخت در بدن یک خانم است. این موها بیشتر در ناحیه زیر چانه، زیر گوش، روی لب فوقانی، ناحیه زیر ناف، بین دو کتف، بالای باسن در قسمت پشت، داخل بازو و یا ران رشد می‌کنند. همان‌طور که گفته شد این موها زمخت، زبر، مشکی و ضخیم است. درمان موهای زائد یک کار تیمی بین پزشک فوق تخصص غدد و متخصص پوست است. موهای کرکی در قسمت چانه و نزدیک و زیر گوش موی زائد نیست. این موها اکثرا پس از بلوغ از بین می رود.
علل موهای زائد
ژنتیک
در بعضی افراد علت خاصی برای موهای زائد در بدن وجود ندارد بلکه این موضوع ارثی است. برای مثال مادر و دختر، دخترخاله یا مثلا دخترعموها هم هر دو دارای موهای زائد هستند. جالب است بدانید ژنتیک شایع‌ترین علت موهای زائد است.
ایدیوپاتیک یا علل ناشناخته
در این حالت خانمی که موهای زائد دارد، از نظر ژنتیکی چنین مشکلی را نداشته است، آزمایش‌های انجام شده هم مشکلی را نشان نمی‌دهد اما با این حال وی دچار مشکل موهای زائد است. در این حالت می گوییم که به علل ناشناخته یا ایدیوپاتیک شخص دچار این مشکل شده‌است.
سندرم تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک
این سندرم بسیار شایع بود ه و 4 درصد خانم‌ها به آن مبتلا هستند. در این خانم‌ها هورمون مردانه افزایش پیدا کرده و در مواردی بوی عرق تند پیدا کرده و دچار چاقی شکمی می‌شوند. افرادی که دچار تنبلی تخمدان هستند، مستعد نازایی و دیابت هم می‌شوند. این سندرم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های هورمونی است که ریشه آن در هورمون‌های تخمدان است.
دکتر فاطمه نیکپور، متخصص زنان، زایمان و نازایی در مقاله زیر به‌طور مفصل درباره نشانه‌ها، علائم و درمان تخمدان پلی کیستیک توضیح داده است. همه چیز درباره تخمدان پلی کیستیک
بیماری‌های فوق کلیوی
در خانم‌ها، هورمون‌های مردانه توسط تخمدان و مقدار کمی توسط غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود. اگر قسمت‌هایی از غدد فوق کلیه که هورمون مردانه ترشح می‌کند، دچار پرکاری شود، سبب ایجاد موهای زائد می‌شود.
بعضی بیماری‌ها
در موارد نادر، بعضی تومورهای تخمدان موجب افزایش موهای زائد می‌شود.
در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید به صورت شبانه روزی از بهترین پزشکان متخصص پوست و موی آنلاین، سوالات پزشکی خود را بپرسید.
-
دکتر علی قدیریان59,000 ﷼ -
دکتر احسان رستمی59,000 ﷼
-
دکتر سمیه مالکی84,000 ﷼
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
اگر دچار موهای زائد شدید و یک دفعه ای شدید نیاز است که پزشک فوق تخصص غدد مراجعه کنید.
اگر نیاز به مشاوره با پزشک فوق تخصص غدد به صورت آنلاین دارید، در اپلیکیشن مدافون، مجموعه ای از بهترین پزشکان در همه تخصص ها آماده پاسخگویی هستند.
-
دکتر مریم نمکچیان69,000 ﷼
-
دکتر محمد سیاحی89,000 ﷼
-
دکتر نسرین منصورنیا69,000 ﷼
تشخیص موی زائد
پزشک برای بررسی علت رشد موهای زائد معمولا این مراحل را طی می‌کند:
- بررسی سوابق خانوادگی
- بررسی بیماری‌ها و سلامت تخمدان ها
- بررسی بیماری دیابت و ….
- آزمایشات هورمونی در صورت نیاز
آزمایشات هورمونی موهای زائد
آزمایش هورمونی باید در روزهای دوم تا پنجم پریود انجام شود. این آزمایش باید در یک شرایط بسیار آرام انجام شود. بنابراین توصیه می‌شود که دو ساعت بعد از بیدار شدن و 10 دقیقه بعد از ورود به آزمایشگاه این آزمایش انجام شود.
در این آزمایش سه هورمون تستسترون (هورمون جنسی مردانه)، FSH و LH که هورمون‌های غدد هیپوفیز است، تیروئید و پرولاکتین بررسی می‌شود. البته سه آزمایش اول برای بررسی علل هورمونی ریزش مو یا موهای زائد کفایت می‌کند. در موارد خاص ممکن است که آیتم های بیشتری بررسی شود.
معمولا سونوگرافی برای تشخیص مشکلات هورمونی نیاز نیست اما در شرایط خاص ممکن است که توسط پزشک توصیه شود.
عوامل هشدار در موی زائد
موی زائد هنگامی عامل خطر است که به صورت سریع و یک دفعه رشد کرده باشد. مثلا تا سه ماه گذشته شخص دچار این موهای زائد نبوده است اما در ظرف چند ماه دچار موهای زائد شده‌است.
درمان موهای زائد و ریزش موی هورمونی
برای درمان موهای زائد و ریزش موی هورمونی معمولا از داروهای ضد هورمون مردانه استفاده می‌شود که معروفترین آنها اسپیرونولاکتون است. این دارو در گذشته برای بیماری‌های کلیوی استفاده می شد که تحقیقات نشان داد که این دارو ضد هورمون مردانه است.
داروهای هورمونی دیگر مانند قرص‌های ضدبارداری، ترکیبات سیپروترون کامپاند، فیناستراید و… از دیگر داروهایی هستند که برای این دو مشکل به کار برده می‌شود. تشخیص این که چه دارویی برای مشکلات هورمونی افزایش موهای زائد یا ریزش مو موثر است با پزشک فوق تخصص غدد است. این داروها در دوران بارداری نباید مصرف شوند. در صورتی که در سن بارداری و مشکوک به حاملگی هستید، مصرف این داروها را قطع کنید.
با شروع مصرف داروهای هورمونی، درمان زیبایی برای موهای زائد که شامل لیزر آنهاست آغاز می‌شود. از آنجایی که لیزر بر موهای ضخیم بهتر اثر می‌کند، بهتر است که این دو درمان با هم آغاز شود چرا که مصرف داروهای هورمونی موجب نازک شدن موهای زائد می‌شود.
یکی از روش های برطرف کردن موهای زائد، لیزر است. با توجه به اینکه دستگاه های زیادی برای لیزر موهای زائد در کشور وجود دارد، اینکار حتما باید توسط لیزر های پیشرفته و مورد تایید سازمان جهانی بهداشت و توسط متخصص پوست انجام شود. انرژی مورد نیاز و فواصل درمانی با توجه به تیپ پوستی شما، توسط متخصص پوست انتخاب می شود. چنانچه این عمل در مکان هایی که افراد غیر پزشک و پزشک غیرمتخصص حضور دارد، انجام شود احتمال عدم جوابدهی و آسیب به پوست وجود دارد. لیزر موهای زاید برای موهای ضخیم مورد استفاده قرار می گیرد و برای موهای کرکی و موهای سفید کاربردی ندارد.
سوالات پزشکی درباره موهای زائد
موهای کرکی در قسمت چانه و زیر گوش، نشان دهنده مشکلات هورمونی نیست. این موها، موهای کرکی هستند و بعد از بلوغ اکثرا از بین می روند. موهای ضخیم و کلفت در بدن خانم‌ها نشان دهنده افزایش هورمون‌های مردانه است.
به صورت طبیعی مو از جوانه رشد می‌کند و بعد ریزش دارد. از نظر علمی اگر شخصی میزان ریزش مویش نسبت به قبل به‌طور غیرطبیعی زیاد شود، یا اینکه در طی روز حداقل 100 تار مو بریزد، یا اینکه در تست پولینگ ( بردن دست در داخل موها و کشیدن به محکمی) بیش از 10 تار مویش بریزد، ریزش موی غیر عادی یا پاتولوژیک (بیمارگونه) رخ داده است. بنابراین ما بیشتر به دنبال ریزش مویی هستیم که در گذشته وجود نداشته و جدیدا ایجاد شده‌است.
ریزش موی آندروژنیک در زنان (جلوی سر) در ناحیه آهیانه سر (قسمت‌های طرفی و سقف سر) و یا در کف سر اتفاق می‌افتد. این ریزش مو بیشتر به دلایل هورمونی اتفاق می‌افتد. آندروژن (هورمون مردانه) در مردها به میزان زیاد وجود دارد و در خانم‌ها هم توسط تخمدان ها و کمی هم توسط غدد فوق کلیه ترشح می‌شود. در خانمهایی که موی زیاد دارند، عضلانی هستند و زود بوی عرق می گیرند معمولا این هورمون مردانه بیشتر است. در بعضی افراد افزایش هورمون مردانه به صورت بیمارگونه زیاد شده و باعث چرب شدن سریع مو و پوست و ریزش موی سر در کناره ها، جلو و کف سر می‌شود که نیاز مند رسیدگی از نظر هورمونی است.
همه افراد با رسیدن به سن بلوغ، به دلیل تغییرات هورمونی، ریزش مو پیدا می‌کنند. خانم‌ها با رسیدن به یائسگی و آقایان با رسیدن به آندروپوز دچار ریزش مو می‌شوند که این مورد، فیزیولوژیک و طبیعی است.
از عوامل شایع ریزش مو، یکی استرس و فشارهای روانی است و دیگری بیماری‌ها و عفونت‌هایی مانند کووید، آنفولانزا و…به شما توصیه می کنم برای جلوگیری از ریزش مو، سعی کنید به کمک روانشناسی، فشارهای عصبی و استرس خود را مدیریت کنید.
در مقاله زیر دکتر سارا نجفی درباره انواع و علل ریزش مو، توضیحات کاملی داده است. مطالعه آن را به شما توصیه میکنیم ریزش مو
شما برای انجام آزمایش هورمونی علت ریزش مو باید تستسترون، LH، FSH، تیروئید و پرولاکتین را بررسی کنید. اگر پریود می‌شوید این آزمایش باید بین روزهای 2 تا 5 قاعدگی انجام شود. نکته مهم داشتن آرامش در هنگام انجام آزمایش است. سعی کنید زمانی که به آزمایشگاه مراجعه می‌کنید، حداقل 2 ساعت از بیدار شدن شما گذشته باشد. بلافاصله پس از ورود به آزمایشگاه، آزمایش انجام ندهید. به مدت 10 دقیقه برای کسب آرامش به خودتان زمان دهید.
با بروز یائسگی، میزان ترشح هورمون زنانه به دلیل از کار افتادن تخمدان ها، پایین می‌آید و در نتیجه نسبت هورمون زنانه به مردانه، کم می‌شود. ریزش مو و موهای زائد در این سن بسیار شایع است. در خانمهایی که در سن یائسگی دچار ریزش موی شدید و موهای زائد شده اند حتما نیازمند رسیدگی است چرا که ریزش موی زیاد می‌تواند موجب خالی شدن کف سر و غیرقابل برگشت بودن آن شود. در داروهای تجویزی برای ریزش مو و موهای زائد در خانم‌های یائسه باید موضوع پوکی استخوان را هم در نظر گرفت.
همان‌طور که گفتم تخمدان پلی کیستیک یکی از شایع‌ترین علت موهای زائد در خانم ها است. این سندرم اگر درمان نشود می‌تواند باعث ناباروری شود. درست است که داروی سیپروترون کامپاند در حین مصرف از بارداری جلوگیری می‌کند اما به دلیل اثر درمانی برای تنبلی تخمدان ، اثرات مثبت آن بیشتر است. دوز و مدت مصرف این دارو حتما باید توسط پزشک فوق تخصص غدد تعیین شود.
خیر تداخلی ندارد. اگر داروی لووتیروکسین برای تیروئید مصرف می‌کنید این دارو با مکمل های کلسیم، آهن و داروی معده تداخل دارد و بنابراین وقتی این دارو را صبح ناشتا مصرف می‌کنید، تا چند ساعت داروی دیگری مصرف نکنید. در افرادی که قرص ضدبارداری حاوی استروژن مصرف می‌کنند نیاز است که دوز دارو کمی افزایش پیدا کند.
در مقاله زیر می‌توانید اطلاعات مفیدی درباره انواع قرص‌های ضدبارداری بخوانید: همه چیز درباره قرص‌های ضدبارداری
انجام این آزمایش بستگی به سن و شرایط شخص دارد. در خانمهایی که در سن باروری هستند و قصد بارداری دارند، سالی یک بار باید این مورد بررسی شود. افرادی که دچار به هم ریختگی تیروئید هستند ممکن است که حتی سه ماه یک بار بررسی انجام شود. طبق راهنمای بین المللی در این خصوص بررسی سالیانه کافی است.
اگر دچار ریزش مو به صورت آندروژنیک در زنان (جلو، کناره ها و کف سر) یک دفعه ای شدید نیاز است که پزشک فوق تخصص غدد مراجعه کنید. در ریزش موی آندروژنیک، اگر تراکم مو در قسمت‌های جلوی سر، بیش از اندازه کم شود متاسفانه درمان های زیبایی مانند پیوند و کاشت مو در خانم‌ها چندان جواب نمی‌دهد و موثر نیست.
اگر شما هم در زمینه موهای زائد تجربه ای دارید، خوشحال می شویم که نظر خود را در بخش دیدگاه‌ها ثبت کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
۲۰ سالمه دارم کچل میشم ?