حنجره، سلامت و بیماری های آن

حنجره چه نقشی در بدن دارد؟ این ارگان دچار چه بیماری‌هایی می‌شود و برای حفظ سلامت آن چه باید کرد؟ در این مقاله، دکتر ارژنگ ناصری و دکتر زهرا پاینده، پزشک آنلاین مدافون به این پرسش پاسخ داده اند.

حنجره در بدن چه نقشی دارد؟

حنجره ساختاری است که در بدن نقش بسیار زیادی دارد. حنجره انسان با سایر موجودات فرق می‌کند. این ارگان چند نقش مختلف دارد که عبارتند از:

هدایت غذا

 ‌‌مهم‌ترین نقش حنجره در بدن، هدایت کردن غذا و بزاق به دستگاه گوارش و هوا به داخل دستگاه تنفس است. حنجره در واقع دریچه ای است که موقع غذا خوردن مانع ورود غذا به دستگاه تنفسی می‌شود. اگر این نقش حنجره به درستی انجام نشود، زندگی انسان به خطر می‌افتد. 

تنظیم تنفس

یکی دیگر از نقش های این ارگان، تنظیم تنفس است. حنجره در قسمت بالای دستگاه تنفس قرار دارد و رفلکس هایی مانند سرفه را تنظیم می‌کند.

حنجره و بیماری‌های آن

تولید صدا و صحبت کردن

 از دیگر نقش های حنجره تولید صدا برای صحبت کردن است. صدای تولید شده توسط حنجره بعدا به شکل کلمات ادا می‌شود. این نقش حنجره برای همه شناخته ‌شده‌است.

ایجاد فشار مثبت در قفسه سینه

برای بلند کردن یک  جسم سنگین از روی زمین و مثلا سرفه کردن، نیاز به یک فشار مثبت به قفسه سینه وجود دارد که این کار توسط حنجره انجام می‌شود. افرادی که حنجره شان آسیب می بیند و مثلا دچار فلج تارهای صوتی می‌شوند، نمی‌توانند سرفه موثر داشته باشند و بلند کردن اجسام سنگین برایشان دشوار است. افزایش فشار به قفسه سینه برای کم کردن فشار مستقیم به ستون فقرات است. 

اگر درگیر بیماری‌های حنجره هستید، در اپلیکیشن مدافون می‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز، از بهترین پزشکان متخصص گوش، حلق و بینی مشاوره پزشکی آنلاین دریافت کنید.

چرا موقع غذا خوردن گاهی غذا در گلویمان می پرد

همان‌طور که گفته شد، ارگانی که باعث می‌شود هوا به دستگاه تنفس و غذا به دستگاه گوارش وارد شود، حنجره است. در هنگام بلع، وقتی که غذا وارد قسمت انتهایی حفره دهان (ته زبان) می‌شود، به صورت غیرارادی چند اتفاق پشت سر هم می‌افتد. 

  1. ابتدا حنجره به سمت بالا حرکت می‌کند
  2. سپس تارهای صوتی بسته می‌شوند 
  3. در انتها غضروف اپی گلوت که در قسمت بالای حنجره قرار دارد به سمت عقب می رود.

به این ترتیب غذا وارد دستگاه گوارش می‌شود. اگر به نحوی این سکانس ها به هم بخورد، غذا در گلو می پرد. در این حالت حنجره رفلکس مناسب را انجام داده و مانع ورود غذا به سیستم تنفس می‌شود.

در بعضی افراد که حنجره شان آسیب دیده است و به‌طور کامل بسته نمی‌شود، ممکن است که مواد غذایی به صورت مزمن وارد سیستم تنفسی شود و عفونت تنفسی ایجاد کند. بعضی داروها مانند داروهای آرامبخش، بعضی بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی مرکزی، نقش رفلکس حنجره را ممکن است که کندتر کند. 

بیماری‌های حنجره

برخی موارد استفاده نادرست از تارهای صوتی مثلا جیغ یا داد کشیدن، می‌تواند باعث صدمه یا حتی خونریزی تارهای صوتی شود. گاهی اگر شدت این مورد زیاد باشد می‌تواند موجب پارگی تارهای صوتی و گرفتگی صدای طولانی مدت شود. ضایعاتی مانند پولیپ تار صوتی، گره تار صوتی و کیست ها، به آسیب های صوتی مرتبط هستند. این آسیب های صوتی می‌تواند موجب التهاب حنجره یا لارنژیت نیز بشود. در مواردی که گرفتگی صدا بیش از دو هفته طول بکشد حتما باید معاینه صورت گیرد. 

لارنژیت

التهاب حنجره یا لارنژیت (به انگلیسی: Laryngitis) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تار صوتی است. التهاب حنجره مخاط تار صوتی را درگیر کرده و متورم می سازد.

در حنجره در اطراف تارهای صوتی، مخاط و چندین غضروف وجود دارد که به حفاظت و حرکت این تارها کمک می‌کند.مخاط روی تار صوتی باعث انعطاف و نرمی آنها شده و حرکت آنها را تسهیل می‌کند. این مخاط اجازه می‌دهد که انسان بتواند صداهای مختلف را ایجاد کند. 

التهاب حنجره درواقع این مخاط را درگیر می‌کند. همان‌طور که در مورد التهاب می دانید، تار صوتی با قرمزی و تورم همراه خواهد شد. این التهاب می‌تواند علائم زیادی ایجاد کند.

لارنژیت یا التهاب حنجره

تفاوت التهاب گلو (فارنژیت ) با التهاب حنجره (لارنژیت)

التهاب گلو یا التهاب حلق، التهاب غشاهای مخاطی است که در پشت، گلو و یا حلق را می‌پوشاند. این التهاب منجر به احساس ناراحتی، خشکی و دشواری در بلع می‌شود. فارنژیت یک اصطلاح پزشکی برای گلو درد است.

در حالی که التهاب حنجره یا لارنژیت، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تار صوتی است. التهاب حنجره مخاط تار صوتی را درگیر کرده و متورم می سازد.

توصیه های طب ایرانی برای التهاب گلو (گلو درد)

همان‌طور که می دانید درد در ناحیه گلو، حتما باید توسط پزشک بررسی و معاینه شود. التهاب گلو اگر به درستی درمان نشود می‌تواند موجب مشکلات قلبی و یا حتی در مفاصل ایجاد کند. اگر پزشک بیمار را معاینه کرده بود و یا به دلایلی دسترسی به پزشک وجود نداشت، می‌توان از دانه‌های زیر برای تسکین درد گلو استفاده کرد.

تخم به، تخم بالنگو، تخم مَرو 

برای استفاده از این تخم ها، یک تا دو قاشق چایخوری از این تخم ها را در یک لیوان آب جوش ریخته و پس از مدتی که لعاب ایجاد کردند، می‌توانید از آنها استفاده کنید. 

استفاده از صمغ

معروف ترین این صمغ ها، صمغ عربی است. صمغ عربی را مشابه با تخم ها و بذرهای بالا (یک تا دو قاشق چایخوری در یک لیوان آب جوش یا سرد) می‌توانید  استفاده کنید.

برای اثر بخش بودن این آب های لعاب دار، باید هر 10-15 دقیقه یک بار آن را مصرف کرد و سرکشیدن یک باره آنها اثری ندارد.

رفلاکس معده به مری

در افرادی که دچار مشکل رفلاکس معده هستند، ترشحات اسیدی به بالا برمی‌گردد. نزدیک بودن محل حنجره با مری، سبب می‌شود که گاهی ترشحات بالا آمده وارد دستگاه تنفس بشود. در این حالت تارهای صوتی به شدت بسته شده و حالت تنگی نفس و خفگی ایجاد می‌شود. بنابراین خیلی از افرادی که دچار رفلاکس معده هستند، در خواب احساس سرفه، خفگی و تنگی نفس شدید دارند.

در مقاله زیر، می‌توانید درباره علائم و نشانه‌های رفلاکس بیشتر بخوانید همه چیز درباره رفلاکس

حفظ سلامت حنجره

بهترین کار برای حفظ سلامت حنجره، مرطوب کردن آن است. این کار با مصرف آب زیاد و استفاده از بخور (گرم یا سرد) امکان پذیر است.

سیگار کشیدن و حنجره

سیگار و سایر دخانیات، به اشکال مختلفی به حنجره آسیب می زند. ‌‌مهم‌ترین آسیب آن بر اثر مواد شیمایی موجود در آن است. مخاط حنجره، مخاط ظریف و شکننده ای است.  در هر ثانیه مخاط تار صوتی بین 100 تا 300 بار نوسان دارد. علاوه بر مواد شیمایی، آسیب حرارتی سیگار هم موجب تخریب تارهای صوتی می‌شود. سیگار کشیدن موجب تشدید رفلاکس هم می‌شود. در افرادی که سیگاری هستند و سیگار زیاد مصرف می‌کنند، التهاب تارهای صوتی و حنجره قابل مشاهده است.

بعضی التهابات در حنجره و تارهای صوتی که بر اثر سیگار به وجود آمده است، با ترک آن برطرف می‌شود. در افرادی که به مدت طولانی سیگار کشیده اند، پولیپ هایی ممکن است بر روی تارهای صوتی ایجاد شود که با قطع سیگار هم ممکن است از بین نرود. 

سوالات پزشکی در خصوص بیماری‌های حنجره

آیا شستشوی گلو با سرم و آب نمک برای حنجره موثر است؟

از آنجایی که حنجره در پایین تر از گلو قرار گرفته، قاعدتا شستشوی گلو اثری بر روی حنجره ندارد و این شستشو موجب شستشوی حلق می‌شود. 

آقای دکتر مصرف هر نوع مایعاتی برای شستشو و مرطوب نگه داشتن حنجره مناسب است؟

خیر نوشیدنی‌های کافئین دار، مانند چای، چای سبز و… موجب خشکی حنجره می‌شود و اثر بخشی آب را ندارد.

آقای دکتر برای سلامت حنجره چه راه‌هایی وجود دارد؟

بهترین کار برای حفظ سلامت حنجره، مرطوب نگه داشتن آن از طریق مصرف فراوان آب و بخور گرم یا سرد است. 

آقای دکتر آیا مصرف آب یخ یا سرد موجب آسیب به حنجره می‌شود؟

مطالعه علمی در این زمینه وجود ندارد اما بعضی افراد به آب سرد حساسیت دارند. نکته مهم برای حفظ سلامت حنجره، مصرف آب است. 

آقای دکتر استفاده از مواد غذایی سرخ کرده آیا موجب آسیب به تارهای صوتی و حنجره می‌شود؟

افرادی که دچار آسیب به تارهای صوتی و حنجره شده اند، با مصرف غذاهای آب پز، علائم کمتری خواهند داشت اما نیازی به داشتن رژیم غذایی بیمارگونه نیست. غذاهای سرخ کرده و چرب، معمولا رفلاکس را تشدید می‌کند. بعضی افراد به ادویه جات حساسیت دارند. بنابراین توصیه می‌شود که غذاهای سرخ کرده، چرب و پرادویه کمتر استفاده شود.

آقای دکتر من کار خوانندگی حرفه ای می کنم، آیا رژیم غذایی خاصی برای حفظ سلامت حنجره باید استفاده کنم؟

لبنیات، باعث خشکی و تغییر کیفیت ترشحات گلو می‌شود بنابراین توصیه می‌شود کسانی که کار حرفه ای صدا می‌کنند، خصوصا هنگامی که اجرا دارند، لبنیات کمتری مصرف کنند. مصرف کمتر غذاهای چرب، سرخ کرده، پر ادویه و دارای کافئین به شما توصیه می‌شود. 

آقای دکتر من آسم دارم و از اسپری استفاده می کنم. آیا این اسپری موجب آسیب به تارهای صوتی و حنجره می‌شود؟

اسپری مورد استفاده در بیماری آسم که دارای کورتون است می‌تواند موجب عفونت قارچی بشود. این عفونت در افرادی که سیگار می کشند یا رفلاکس دارند، بیشتر دیده می‌شود. معمولا توصیه می‌شود که بعد از استفاده از اسپری گلو را شستشو دهید. مرطوب نگه داشتن گلو و مصرف آب بیشتر در این زمینه موثر است. مواد نگهدارنده این اسپری هم می‌تواند باعث واکنش آلرژیک بشود. 

دکتر محمد مهرنیا در مقاله زیر به‌طور مفصل درباره آسم توضیح داده است: همه چیز درباره آسم

من روز گذشته خیلی صحبت کردم و امروز گرفتگی صدای شدید دارم. لطفا راهنمایی کنید .

آسیب صوتی شایع‌ترین علتی است که باعث گرفتگی صدا می‌شود. مطالعات نشان داده که افراد به صورت ژنتیکی آسیب‌پذیری حنجره شان متفاوت است. معمولا توصیه می‌شود که بعد از هر 10-15 دقیقه صحبت کردن، به حنجره استراحت بدهید. این کار باعث کاهش آسیب به حنجره می‌شود.

من همیشه احساس می کنم که خلط پشت حلق دارم و باید صدایم را صاف کنم. لطفا من را راهنمایی کنید.

ترشح پشت حلق دو علت عمده دارد. یکی مشکلات بینی و سینوس (سینوزیت مزمن) و علت بعدی برگشت اسید معده (رفلاکس) است. بهترین راه کنترل این مشکل، مصرف آب فراوان و استفاده از بخور برای مرطوب نگه داشتن گلو است.

آقای دکتر، من آلرژی دارم و معمولا صدایم گرفته است. آیا درمانی دارد؟

آلرژی از دلایل گرفتگی صدا است ولی معمولا گرفتگی صدای شدیدی ایجاد نمی‌کند.اگر گرفتگی صدای طول کشیده دارید که شدید است حتما باید حنجره معاینه شود.

آیا بخور اکالیپتوس برای حنجره خوب است؟

اگر می‌خواهید برای سلامت حنجره از بخور استفاده کنید، بهتر است که آب خالی باشد. 

آقای دکتر آیا می‌توان با تمرین صدا را بم کرد؟

فرکانس صدا به ژنتیک مربوط است اما جنس صدا را می‌توان با تمرین پرورش داد. 

اگر شما هم در خصوص بیماری‌های حنجره نظر یا تجربه ای دارید، خوشحال می‌شوم که در بخش دیدگاه‌ها نظر خود را ثبت کنید.

منبع: دکتر ارژنگ ناصری و دکتر زهرا پاینده

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟

متوسط امتیاز: 4.1 / 5. تعداد امتیازدهندگان: 587

هنوز کسی امتیازی ثبت نکرده است

این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *