بسیاری از مردم بر روی پوست خود خال دارند. خال ضایعه گوشتی نسبتا مسطحی است که رنگ آن اغلب با رنگ پوست تفاوت دارد. جالب است بدانید با اینکه همه ما با خال ها آشنا هستیم اما تشخیص انواع خاصی از خال ها، حتی برای پزشکان نیز دشوار است. بسیاری از ضایعات پوستی ممکن است که خال به نظر برسند در حالی که نیستند و یا برعکس. در این مقاله از مدافون، میخواهیم انواع، علل، درمان و عوامل خطر در خال ها را مورد بررسی قرار دهیم. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
این مقاله به تایید دکتر زهرا پاینده رسیده است.
علت به وجود آمدن خال های جدید
ژنتیک
مهمترین عامل به وجود آمدن خال ژنتیک است. فردی که سابقه خانوادگی خال در آنها وجود دارد، احتمال بیشتری وجود دارد که دچار خال بشود.
نور خورشید
قرار گرفتن در نور آفتاب به مدت زیاد، استعداد بروز خال را بیشتر میکند. در واقع بعد از ژنتیک، مهمترین عامل خارجی که باعث بروز خال جدید میشود، نور خورشید است.
اشعه UV آفتاب
اشعه UV آفتاب، اشعه ای است که به پوست آسیب می زند. همین اشعه برای برنزه کردن پوست نیز به کار می رود. در واقع دستگاه سولاریوم و آفتاب گرفتن برای برنزه شدن پوست همزمان با موضوع زیبایی، موجب آسیب به پوست میشود.
تغییرات فیزیولوژیک
مهمترین تغییر فیزیولوژیک که باعث ایجاد خال های جدید میشود بارداری است.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی مانند افزایش هورمون رشد، تغییرات در هورمونهای غده تیروئید از عواملی هستند که میتوانند سبب بروز خال های پوستی شوند.
برخی بیماریهای پوستی
برخی بیماریهای پوستی مانند بیماریهای تاولی نیز استعداد بروز خال را بیشتر میکنند. پس از بهبود این بیماریها، در محل تاول ها امکان بروز خال وجود دارد.
برخی داروها
مصرف برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی میتواند سبب بروز خال شود.
برخی بیماریهای نقص ایمنی
برخی از بیماریهای نقص ایمنی، استعداد بروز خال را افزایش میدهند.
انواع خال
خال های مادرزادی
این خال ها از زمان تولد یا کودکی وجود دارند.
خال های اکتسابی
این خال ها تا حدود سن 20-30 سالگی ممکن است که به وجود بیایند.
از جنبه دیگر خال ها به دو نوع زیر هم تقسیم بندی میشوند:
خال بدخیم
ویژگیها:
- حاشیه، شکل یا رنگ نامنظم دارند.
- انواع رنگ ها بدون اینکه متقارن باشد در آن وجود دارد.
- معمولا اندازه این خال ها بیش از 6-7 میلی متر است.
- در سنین 30-40 سالگی به بعد به وجود می آیند.
- دارای ترشح یا خونریزی هستند.
خال های بدخیم اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند با همان جراحی ساده و برداشتن خال و قسمتی از پوست اطراف آن، از بین می رود و به درمان دارویی یا شیمی درمانی نیاز نیست.
اگر خال بسیار بزرگ باشد یا به عمق دسترسی پیدا کرده باشد و امکان جراحی نداشته باشد، برای درمانشان از رادیوتراپی استفاده میشود.
اگر خال بدخیم دیر تشخیص داده شود و به ارگان های دیگر بدن دست اندازی کند، نیاز به شیمی درمانی وجود دارد.
خال خوش خیم
خال های خوش خیم برخلاف خال بدخیم، شکل، رنگ یا حاشیه نامنظم ندارند. این خال ها در سنین بالاتر از 30-40 سالگی به وجود نیامده اند و معمولا از بدو تولد یا دوران کودکی همراه شخص هستند و اندازه آنها کمتر از 6-7 میلی متر است. خال خوش خیم معمولا به خال بدخیم تبدیل نمیشود.
خال پوستی در بارداری
همانطور که گفته شد بارداری یکی از عواملی است که میتواند سبب بروز یا افزایش خال در پوست شود. اکثر خال های دوران بارداری همان خال های معمولی هستند و جای نگرانی ندارد.
مراجعه به پزشک
اگر بر روی پوست خود خال دارید، حتما یک عکس از آن تهیه کنید که داشته باشید و اگر احیانا متوجه تغییر در آن شدید، بتوانید آن را به عنوان معیار در نظر بگیرید. در شرایط زیر حتما نیاز به مراجعه به پزشک است.
اگر خال دچار این تغییرات شدهاست
- تغییر رنگ
- تغییر شکل
- تغییر حاشیه
- نامنطم شدن
- سوزش
- خارش
- زخم
اگر نیاز به مشاوره با پزشک متخصص پوست و مو دارید، در اپلیکیشن مدافون، مجموعه از بهترین پزشکان متخصص پوست و مو به صورت آنلاین آماده پاسخگویی به سوالات پزشکی شما هستند:
-
دکتر علی قدیریان59,000 ﷼
-
دکتر احسان رستمی59,000 ﷼
-
دکتر سمیه مالکی101,000 ﷼
تفاوت خال با کک و مک و لک پوستی
از نظر پزشکی خال، ضایعه پوستی است که سلولهای پوستی خاصی در آن رشد کرده است. بنابراین خال، افزایش رشد نابهجای سلولهای پوستی است. این سلولها، میتواند سلولهای رنگدانه ساز باشند که خال های معمولی را به وجود میآورد. سایر سلولها، مانند سلولهای سنگفرشی، سلولهای رگ خونی و… میتوانند منشا خال باشند. بنابراین خال وقتی به وجود میآید که این سلولها تکثیر پیدا کرده باشند.
اما لک افزایش رنگ در یک ناحیه پوست است. در لک در واقع سلولهای رنگدانه ساز، مقداری رنگدانه تولید کردهاند که باعث ایجاد لک میشود اما خود سلولها در لک افزایش تعداد ندارند.
اما به هر حال لک و خال خیلی از مواقع شبیه به هم هستند. خیلی از خال ها مانند لک مسطح هستند. بنابراین لک هایی که جدید ظاهر میشوند هم میتوانند لک جدید باشند و هم میتوانند شروع یک خال جدید باشند.
درمان خال
اولین قدم برای درمان خال، تشخیص خوش خیمی یا بدخیمی آن است. درمان خال در واقع برداشتن خال است.
خال بدخیم
اگر خال بدخیم است حتما باید برداشته شود. برای برداشتن خال های بدخیم از جراحی استفاده میشود. در این حالت باید خال بهطور کامل برداشته شود حتی برای اطمینان بخشی از پوست مجاور خال هم برداشته میشود. اگر خال بدخیم در مراحل اولیه تشخیص داده شود با همین درمان ساده از بین می رود. در برداشتن خال بدخیم از لیزر استفاده نمیشود.
اگر پزشک مشکوک به بدخیمی خال باشد، از طریق نمونه برداری از خال، این موضوع را بررسی میکند.
خال خوش خیم
در برداشتن خال های خوش خیم، جنبه زیبایی مطرح است. برای برداشتن خال های خوش خیم از روش های دیگر به جز جراحی هم میتوان استفاده کرد. استفاده از لیزر برای سوزاندن و یا تراشیدن خال، یکی از این روش هاست.
همانطور که قبلا هم گفته شد خال خوش خیم معمولا به بدخیم تبدیل نمیشود و برداشتن خال ها ارتباطی با تبدیل شدن خال به بدخیم ندارد.
درمان خانگی خال خوش خیم
تنها راه درمان خال، برداشتن آن توسط پزشک متخصص است و دارو یا درمان خانگی برای برداشتن خال وجود ندارد. گذاشتن سیر، سرکه و… نمیتواند خال را درمان کند. هرگز برای برداشتن خال، به افراد غیر متخصص مراجعه نکنید.
زگیل تناسلی
متاسفانه در کشور ما، زگیل تناسلی شیوع بسیار زیادی دارد. در کشورهای پیشرفته در سنین 9 تا 15 سالگی تزریق واکسن گارداسیل برای پیشگیری از زگیل تناسلی، جز روتین واکسیناسیون کشوری است. تزریق این واکسن در سنین قبل از ازدواج اهمیت فراوانی دارد.
ما در مقاله زیر بهطور کامل درباره زگیل تناسلی توضیح داده ایم. مطالعه آن را به شما توصیه می کنیم همه چیز درباره زگیل تناسلی
سوالات پزشکی درباره خال
خال های مادرزادی معمولا در بدو تولد و یا کودکی به وجود می آیند. اگر سن شما بالای 30-40 سال است و خال جدید در آورده اید لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر خال های مادرزادی تغییر شکل داده اند، رنگ، شکل و حاشیه نامنظم پیدا کردهاند باید به پزشک مراجعه کنید. خالی که علائم خارش، سوزش و یا زخمی شدن پیدا کرده است نیاز به رسیدگی دارد.
خال های بدخیم معمولا در سنین بالا به وجود می آیند. شکل غیرطبیعی دارند، حاشیه و رنگ غیر طبیعی دارند. رنگ خال های بدخیم معمولا رنگ های متنوع در داخل یک خال است و این رنگ ها به صورت قرینه قرار نگرفته اند. خالی که سایز بزرگ دارد و یا تغییر شکل پیدا کرده است از جمله این موارد هستند.
بین انواع خالها برخی خالهای عروقی هم داریم که به دلیل رنگ قرمزشان به آنها آنژیوم گیلاسی (Cherry Angioma) گفته میشود. این خالهای قرمزرنگ کوچک درواقع مجموعهای از رگهای خونی هستند و زمانی ایجاد میشوند که مویرگهای خونی در یک ناحیه رشد بیرویه داشته باشند. با بالا رفتن سن معمولا تعداد خالهای عروقی که بیشتر روی تنه دیده میشوند، افزایش مییابد. خالهای عروقی از نظر سلامت مشکلی ایجاد نمیکنند و به درمان خاصی نیاز ندارند اما اگر ضایعات روی صورت ایجاد شوند و از نظر ظاهری فرد را آزار دهند میتوان با کمک لیزر آنها را برطرف کرد.
آیا شما هم بر روی پوست خود خال داشته اید؟ دوست دارید خال روی صورتتان باقی بماند و آن را زیبا می دانید یا برعکس دوست دارید که خال را بردارید؟ خوشحال می شویم که در بخش نظرات، دیدگاه خود را بنویسید.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید به mayoclininc مراجعه کنید.
تایید توسط دکتر زهرا پاینده، پزشک آنلاین مدافون
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.