همه چیز درباره «فشار روانی»

فشار روانی یکی از مهم ترین علل بروز اختلالات جسمی و روانی است بررسی های گوناگون نشان می دهند که درصد بالایی از بیماری ها با فشار روانی ارتباط دارند. بیماری هایی از قبیل فشار روانی، سرطان، بیماری قلبی، آسم، میگرن و را در بر می گیرد.

 

فشار روانی در بروز اختلالاتی چون افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد موثر است و همچنین فشار روانی نقش موثری در بروز اختلال سوء مصرف مواد و همچنین عود وابستگی شدید دارد.

لازاروس و فولک من آن را چنین تعریف می کند: «یک حالت درونی که می تواند ناشی از خواسته های فیزیکی بدن و يا ناشی از موقعیت محیطی و اجتماعی باشد که این موقعیت ها بالقوه زیانبار، غیر قابل کنترل یا فراتر از استعداد سازگاری با ارزیابی می شوند علت های فیزیکی، محیطی و اجتماعی.

 فشار روانی را پاسخ غیر اختصاصی بتن به هر موقعیتی می داند که نیاز به سازگاری داشته باشد خواه موقعیت مزبور خوشایند باشد (مانندارتقای شغلی) و خواه ناخوشایند (مااخراج از کار البته بافتهای جدید نشان میدهد که بین فشار روانی ناشی از موقعیت مطلوب و نامطلوب تفاوت های فیزیولوژیک وجود دارد فشار روانی با سلامتی و عملکرد ارتباط دارد. مقادیر کم آن موجب بهبود سلامتی و عملکرد می شود و مقادیر زیاد آن سلامتی را به خطر انداخته و عملکرد را دچار اختلال می کشد.

عوامل ایجاد کننده فشار روانی را می توان به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم کرد. مهمترین فشارهای بیرونی عبارتنداز شکلات اقتصادی، نانی ثقلی، کار طاقت فراو دگرگونی های زندگی مانند مرگ ، فرزیا والدین، ازدواج، طلاق و مهاجرت اگر تار روانی از حدی فراتر رود به بوشن (Dhtress) تبدیل میشود و عملکرد فرد دچار اختلال می شوند.

برخی از مهم ترین عوامل فشارمرگ، طلاق، زندگی جدا، بازداشت در زندان، مرگ یکی از اعضای خانواده ، زخمی شدن، ازدواج، اخراج از کار،آشنایی با همسر.

برخی از رایج ترین باورهای غیر منطقی عبارتند از: اجبار به جلب تایید همه مردم، توقع این که رویدادها مطابق ميل فرد باشد، اجبار به کسب مهارت و شایستگی در سطح بالا، باور به این که اجتناب از مسئوليت بهتر از قبول آن است، باور به این که کنترلی بر عوامل ایجاد کننده فشار وجود ندارد،  باور به این که رفتارهای فعلی تحت تاثیر رویدادهای ناخوشایند گذشته است. یکی از مهم ترین راههای تعدیل فشار روانی تغییر و اصلاح باورهای غیر منطقی و ناسازگارانه است.

  بررسی های انجام شده نشان می دهد که ارتباط قوی بین میزان فشار روانی و احتمال عود وابستگی وجود دارد هر چه در زندگی فرد مثبت نگری و اقتصادی و آرامش بیشتری وجود داشته باشد و سبک زندگی وی خالی از فشار روانی باشد احتمال عود اعتياد کمتر خواهد بود. به همین دلیل است که آموزش های مقابله با فشار روانی به معتادان تحت درمان ضروری است در این راستا موارد زیر توصیه می گردد:

شناسایی باورهای نادرست معتادان و اقدام در جهت اصلاح آنها، اصلاح و تغیرارتباطات اجتماعی و تفهیم اهمیت برخورداری از حمایت های اجتماعی، ارائه آموزش های روانی ، تنفس دیافراگمی، یوگا ، اجرای برنامه های ورزشی و تفریحی و اوقات فراغت به نحو مطلوب.

هنگامی که تحت فشار روانی قرار می گیرید بدن شما خود را برای جنگ با گراز آماده می کند. تغییراتی که در زمان فشار روانی و واکنش جنگ با گراز در بدن اتفاق می افتد عبارتند از: ترشح برخی از هورمون های خاص به ویژه آدرنالین که سبب اثرات متعددی در قسمت های مختلف بدن می شود. افزایش ضربان قلب ، انقباض و سفت شدن ماهیچه ها ، افزایش فشار خون ، گشاد شدن مردمک ،  افزایش جریان خون ، تعریق زیاد، کاهش حس درد و مورمور شدن پوست و استرس و بیماری های قلبی. اگر این هورمون ها که با نام هورمون های استرسی شناخته میشوند، برای ایجاد آمادگی بدن برای جنگ با گراز استفاده نشوند دربدن خواهند ماند و ممكن است زمینه ساز برخی از بیماری ها در فرد شوند.

 

زمانی که فرد تحت فشار روانی قرار دارد ممکن است احساس خوبی نداشته باشد و فکر کند بیمار است در این شرایط علایم زیر ایجاد می شوند:

.سردرد، گرفتگی شانه ها و گردن، درد پشت، احاس خستگی مداوم، حالت تهوع، گرفتگی عضلانی، اختلال خواب، ابتلای مکرر به سرماخوردگی با آنفلوآنزا، تعریق زیاد، ضربان نامنظم قلب، مشکلات پوستی