برای شما هم پیش آمده که دچار احساس بیماری یا ترس از گرفتن یک بیماری را داشته باشید ولی زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید متوجه می‌شوید که بیماری خاصی ندارید و فقط دچار یک نوع اضطراب شده‌اید و به اشتباه خود را بیمار انگاشته‌اید این اتفاق ممکن است گاه برای هر فردی رخ دهد ولی افرادی هستند که زندگی‌شان با این تفکر دچار رنج و ناراحتی شدیدی می‌شود.
اختلال اضطراب بیماری که گاهی خودبیمارانگاری یا اضطراب سلامت نیز نامیده می‌شود، عبارت است از نگرانی بیش از حد در خصوص ابتلا به یک بیماری خطرناک. در این اختلال، گاهی اوقات فرد مبتلا هیچ نشانه‌ای از بیماری ندارد، حتی با وجود «عدم تشخیص» معاینات پزشکی، حالات عادی یا مشکلات جزیی را به عنوان علایم یک بیماری شدید تصورمی‌کند.
این افراد همیشه دچار یک نوع وسواس فکری و ترس از یک بیماری هستند. این بیماران اشتغال فکری و نگرانی پیوسته‌ای درباره حالت سلامت یا وضعیت اعضای بدن خود دارند و معمولا نیز در مورد عملکرد بدن خویش، دچار شک و تردید شده و شکایت‌های متعددی را از درد‌های جسمانی خود ابراز می‌کنند. هر کارکرد بدنی را که عموم مردم بدیهی می‌دانند و توجهی به آن نمی‌کنند، مبتلایان به این بیماری به صورت نشانه‌ای از یک بیماری خطیر و درمان‌ناپذیر در نظر می‌گیرند.
آنها ممکن است فعالیت‌های طبیعی بدن مانند تندی و کندی ضربان قلب، اجابت مزاج، سردرد عادی، بی‌اشتهایی یا پراشتهایی، عرق کردن، خستگی و حتی مسائل جزیی و غیرطبیعی دیگری، جوش و دمل‌های کوچک یا دیگر تظاهرات معمولی جدی و امثال آنها را اغراق‌آمیز درک کرده و به عنوان علایم یا نشانه‌ای جدی از شرایط بد بیماری خود تصور کنند.
گاهی اوقات ممکن است بر اعمال مبهم و پیچیده‌ای متمرکز شوند که معنایی جز بیماری خاص برای آنها ندارد؛ مثلا یک دل درد ساده از نظر آنها به عنوان نشانه‌ای برای شروع یک بیماری خطرناک تعبیر می‌شود. گاهی اوقات افزایش سن یا استرس می‌تواند این علایم را تشدید کند، در حالی که مشاوره و روان‌درمانی و گاهی اوقات مصرف دارو می‌تواند به کاهش نگرانی‌های فرد مبتلا به اضطراب بیماری کمک کند.
عوارض اختلال اضطراب بیماری
اختلال اضطراب بیماری ممکن است باعث بروز مشکلات زیر شود:
- اختلال در زندگی روزمره
- مشکلات خانوادگی و بروز نگرانی و ناراحتی بیش از حد در اطرافیان
- بروز مشکلات کاری و غیبت‌های متعدد و مرخصی‌های بیش از حد
- مشکلات مالی به دلیل مراجعه بیش از حد به مراکز بهداشتی و پزشکی و ابتلا به بیماری روانی دیگری مانند اختلال علایم جسمی
- سایر اختلالات اضطرابی، افسردگی یا اختلال شخصیت.
افراد مبتلا به اضطراب سلامتی می‌توانند موجب ناراحتی خود و دیگران شوند و در این شرایط نصیحت کردن و قوت قلب دادن الزاما سودمند نیست، گاهی اوقات حتی این موارد اوضاع را بدتر هم می‌کند، چراکه این موضوع می‌تواند موجب ایجاد تنش در خانواده‌ها و روابط شود. در چنین مواردی می‌توان افراد را تشویق کرد تا با مراجعه به متخصصان سلامت روان، راه‌های مقابله با اختلال اضطراب بیماری را فراگیرند.
آنلاین با مشاور روانشناسی مشورت کن
ویژگی‌های شخصیتی و خلقی
بیشتر مواقع ویژگی‌های خلقی زمینه مساعدی برای بروز این اختلال فراهم می‌کند. افراد خودبیمارانگار ویژگی‌های روانشناختی خاصی دارند که آنها را بیش از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند. افراد عصبی (خودمنتقد، درونگرا، خودشیفته) افرادی که نسبت به مسائل پیرامون خود بیش از اندازه حساس هستند و به سادگی از کنار مسائل مختلف زندگی نمی‌گذرند و همه چیز برایشان یک مساله و مشکل است با کسانی که بیش از حد درگیر به پردازش امور مختلف هستند یا آستانه تحمل بسیار پایینی دارند بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به خودبیمارانگاری هستند.
علایم خودبیمارانگاری
- نگرانی راجع به مبتلا بودن یا مبتلا شدن به یک بیماری خطرناک
- نگرانی بیش از حد بابت یک بیماری خاص یا ریسک ابتلا به یک بیماری به علت داشتن سابقه خانوادگی
- مختل شدن کارهای روزمره به خاطر بیماری احتمالی
- جست‌وجوی مکرر علایم بیماری در خود
- مراجعه مکرر به پزشکان مختلف یا خودداری از مراجعه به پزشک به خاطر ترس از تشخیص ابتلا به یک بیماری خطرناک
- حرف زدن و دلمشغولی مداوم راجع به وضعیت سلامتی و بیماری احتمالی
- جست‌وجوی مکرر در اینترنت درباره ابتلا به بیماری یا بیماری‌های احتمالی
ترس مداوم با وجود اطمینان‌بخشی‌های پزشکی
علت دقیق اختلال اضطراب بیماری هنوز مشخص نیست؛ اما برخی عواملی که می‌توانند در بروز خودبیمارانگاری نقش داشته باشند را در ادامه مرور کرده‌ایم. فرد مبتلا هر حالت ناراحت‌کننده یا غیرمعمولی را که در بدنش حس می‌کند، به عارضه‌ای جدی نسبت می‌دهد و به دنبال شواهدی می‌گردد که بیمار بودنش را تایید کند. فردی که در خانواده‌ای زیسته است که همیشه بیش از حد نگران سلامتی خودشان یا او بوده‌اند، بعید نیست که دچار اضطراب سلامتی شود. فردی که در گذشته تجربه ابتلا به بیماری جدی را پشت سر گذاشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که بر اثر علایم جسمی فورا دچار اضطراب شود. به دلیل اینکه افراد مبتلا به خودبیمارانگاری ممکن است همزمان به افسردگی، اضطراب یا روان‌پریشی نیز مبتلا شوند،
بسیار مهم است که علایم این بیماری‌ها نیز به دقت بررسی، ارزیابی و درمان شوند. متخصصان به شباهت این اختلال با اختلال وسواسی اجباری پی بردند و متوجه شدند که تجویز داروهای موثر بر اختلال وسواس فکری عملی می‌تواند به درمان این اختلال هم کمک کند.
منبع:مقاله فروغ معیری راد؛ روزنامه اعتماد
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.