نقرس نوعی بیماری است که حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد (نوعی ورم مفاصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی) معمولاً از ویژگیهای آن است. نقرس از تجمع اسید اوریک در بدن ناشی میشود. اسید اوریک زمانی تولید میشود که بدن ماده شیمیایی به نام پورین را تجزیه میکند. این عارضه هیچ درمانی ندارد و تنها با رژیم غذایی و درمانهای خانگی کنترل میشود.
نقرس در واقع، نوعی آرتریت است که در آن کریستال های کوچکی در داخل و اطراف مفاصل ایجاد میشود. باعث حملات ناگهانی درد شدید و تورم میشود.
رژیم غذایی مناسب نقرس
آب کافی بنوشید.
آب به افزایش ادرار کمک میکند و در هر دفعی مقداری از اسیداوریک خون نیز خارج میشود.
در مصرف چربیها دقت کنید.
مصرف چربیهای اشباع شده در گوشت قرمز، مرغ چرب و لبنیات پرچرب را کاهش دهید. در عوض بر روی گوشت بدون چربی و مرغ، لبنیات کم چرب و عدس به عنوان منابع پروتئین تمرکز کنید.
برخی قسمتهای گوشت مضرتر هستند
دل، جگر، سیراب، شیردان و کلیه از قسمتهایی از گوشت هستند که مقدار پورین زیادی دارند. این مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید
مصرف گوشت قرمز گوساله یا گوسفندی را کم کنید.
غذاهای دریایی را با دقت مصرف کنید.
برخی از انواع غذاهای دریایی مانند صدف، ساردین و ماهی تن نسبت به انواع دیگر پورین بیشتری دارند. اما به نظر میرسد که خوردن ماهی برای شخصی که به بیماری نقرس مبتلاست بیشتر مفید است تا مضر. وعدههای متوسط ماهی میتواند بخشی از رژیم غذایی نقرس باشد.
سبزیجات مصرف کنید.
تحقیقات نشان داده اند که سبزیجات سرشار از پورین، مانند مارچوبه و اسفناج، خطر ابتلا به نقرس یا حملات مکرر نقرس را افزایش نمیدهند.
مصرف مشروبات الکلی را کاهش دهید.
آبجو و عرق با افزایش خطر ابتلا به نقرس یا عود حملات آن همراه است. به نظر نمیرسد مصرف متوسط شراب خطر حملات نقرس را افزایش دهد. در هنگام حملات نقرس از مصرف الکل خصوصا آبجو خودداری کنید.
مصرف غذا و نوشیدنیهای شیرین را کم کنید
تنقلات حاوی شکر، نان ، بیسکوییت، آبنبات و حتی آب میوه های طبیعی شیرین در رژیم غذایی نقرس باید کم مصرف شود.
ویتامین C مصرف کنید.
ممکن است که مصرف ویتامین سی برای کاهش اسید اوریک موثر باشد. در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.
در حد اعتدال قهوه استفاده کنید
بعضی تحقیقات نشان داده است که مصرف قهوه در حد اعتدال، با کاهش خطر ابتلا به نقرس همراه است.
گیلاس مصرف کنید.
تحقیقاتی که انجام شده، نشان داده است که مصرف گیلاس برای بیماران مبتلا به نقرس مفید است.
دکتر میلاد دودانگه در این مقاله درباره دیگر فواید گیلاس توضیح داده است.
تاثیر کاهش و افزایش وزن در بیماری نقرس
چاقی و اضافه وزن، خطر ابتلا به بیماری نقرس را افزایش و کاهش وزن این خطر را کاهش میدهد. تحقیقات نشان میدهد که کاهش کالری دریافتی و کاهش وزن سطح اسید اوریک را کاهش داده و تعداد حملات نقرس را کاهش میدهد. کاهش وزن همچنین فشار روی مفاصل را کاهش میدهد.
دریافت رژیم غذایی آنلاین برای کنترل نقرس
مهمترین درمان در نقرس، داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. اگر نمی دانید چه رژیم غذایی برای درمان نقرس مناسب است، همین الان با یک متخصص تغذیه آنلاین مشورت کنید:
-
فاطمه حق شنو59,000 ﷼
-
فرناز پرورش59,000 ﷼
-
مهدی خوشگوتهرانی59,000 ﷼
کارهای لازم در هنگام بروز حمله نقرس
هنگامی که دچار حمله های نقرس میشوید این راه کارها را در نظر داشته باشید:
- از بین بردن علائم در هنگام حمله – این کار را میتوان با استفاده از کمپرس یخ و با مصرف داروهایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، کلشی سین یا کورتیکواستروئیدها انجام داد.
- جلوگیری از حملات بیشتر – از طریق ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، مانند کاهش وزن یا تغییر رژیم غذایی، و مصرف داروهای کاهش دهنده سطح اسید اوریک، مانند آلوپورینول.
با درمان، بسیاری از افراد میتوانند سطح اسید اوریک خود را به اندازه کافی کاهش دهند تا کریستال هایی را که باعث نقرس میشوند در خود حل کنند – و در نتیجه هیچ حمله دیگری ندارند. با این حال، درمان مادام العمر معمولا مورد نیاز است
بهترین رژیم غذایی مناسب نقرس
رژیم غذایی مدیترانهای بهترین رژیم غذایی برای جلوگیری از حملات نقرس است؛ زیرا این رژیم غذایی خاصیت ضد التهابی دارد. آجیل، سبزیجات، انواع میوهها، حبوبات، ماهی و اسیدهای چرب امگا ۳ در این رژیم غذایی گنجانده شدهاست.
مصرف غذاهای شور، فرآوریشده، چرب و شیرین با افزایش التهاب، نقرس را تشدید میکنند. مصرف آب کافی در روز و حداقل ۸ لیوان برای جلوگیری از رسوب اسید اوریک توصیه شدهاست.
سوالات تغذیه ای نقرس
توصیه های تغذیه ای برای مردی 32 ساله با اسید اوریک بالا
مردی 32 ساله هستم که در آزمایش خون مشخص شدهاست که اسیداوریک خونم بسیار بالاست و آنزیمهای کبدیام تنظیم نیست. برای پایین آوردن اسیداوریک چه توصیههای غذاییای را باید رعایت کنم؟
اسیداوریک هم به دلیل ارثی و هم به دلیل تولید بیش از دفع آن، در بدن بالا می رود. همانطور که گفته شد، افزایش آن به حد مشخصی موجب حمله نقرس میشود.
- مصرف دل، جگر، سیراب، شیردان، گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده حاوی مقدار زیادی پورین است که میتواند برای شما مضر باشد.
- اگر اضافه وزن دارید حتما اقدام به کاهش تدریجی وزن خود کنید.
- اگر کلسترول بالایی ندارید، در این مدت برای تامین منابع پروتئینی بدنتان میتوانید از تخممرغ کامل و در صورتی که کلسترولتان بالاست از سفیده تخممرغ به تنهایی و همچنین لبنیات استفاده کنید.
- فعالیت بدنی میتواند التهاب مفاصل را تشدید کند، بهترین ورزش برای شما آب درمانی است. تا سینه در آب استخر قرار بگیرید و سپس در آن راه بروید.
- مصرف اب کافی را فراموش نکنید.
قطع مصرف داروی اسیداوریک بالا
من تریگلیسرید و اسیداوریک خونم بالا بود. 3 ماه قرص فنوفیبرات و آلوپورینول خوردم و طبق دستور پزشک پرهیز غذایی را رعایت کردم. دوباره آزمایش دادم. این بار اسید اوریک 4 و تریگلیسریدم 149 شد. آیا با این شرایط میتوانم مصرف دارو را قطع کنم؟ زیرا در بروشور داروها نوشته شده 3 ماه بیشتر مصرف نشود، احتمال سنگسازی کلیه وجود دارد. لطفا راهنمایی کنید.
اگر میزان اسید اوریک در آزمایش اولیه بالای 10 میلیگرم در دسیلیتر بوده باشد، ممکن است لازم باشد درمان طولانیتری را ادامه بدهید یا اگر تریگلیسرید بیش از 500 میلیگرم در دسیلیتر بوده باشد باید از نظر اختلالات خانوادگی لیپید یا چربی بررسی شوید.
اگر اندازه اسیداوریک و تریگلیسرید خونتان تا این حد بالا نبوده و اگر میزان هر دوی اینها بعد از مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی کاهش یافته و علامت دیگری مانند اختلال مفصلی، آرتریت و… ندارید، میتوانید داروها را قطع کنید اما رعایت رژیم غذایی همچنان الزامی است و باید آن را ادامه بدهید.
باید 3 ماه دیگر دوباره آزمایش بدهید تا میزان اسیداوریک و تریگلیسرید خونتان را بررسی کنید، حتما مصرف روغنهای اشباع، کره، غذاهای حاوی نشاسته از جمله برنج، سیبزمینی، ماکارونی و… را محدود کنید.
علائم نقرس
در این بیماری سطح اسید اوریک افزایش یافته و باعث تشکیل کریستالهایی میشود که در مفاصل تجمع پیدا میکنند. درد شست پا یکی از مهمترین نشانههای نقرس است. تورم و درد مچ پا، زانوها، پاها، مچ دست و آرنج نیز از دیگر علایم این بیماری است.
اسید اوریک ماده زائدی است که از تجزیه برخی مواد غذایی بهخصوص پروتئینها در بدن تولید میشود.
تصفیه اسید اوریک در بدن توسط کلیهها انجام میشود و این ماده مضر با ادرار دفع میشود؛ ولی زمانیکه مقدار آن زیاد باشد، فرآیند تصفیه و دفع با موفقیت انجام نمیشود و مقدار اضافی آن در بدن انباشته میشود.
افزایش غلظت اسید اوریک در خون در نهایت تبدیل به کریستالهای (دانههای بلوری) اورات میشود که در اطراف مفاصل و بافتهای نرم تجمع مییابد. این کریستالهای سوزنی شکل مسئول التهاب و علایم دردناک نقرس هستند. این عارضه هیچ درمانی ندارد و تنها با رژیم غذایی و درمانهای خانگی کنترل میشود.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.