بیماری های خونی زمانی رخ می دهند که بخشی از خون شما کار خود را انجام نمی دهد. ممکن است خونریزی بیش از حد داشته باشید، در لخته شدن مشکل داشته باشید و یا دفع خون بیش از حد داشته باشید. با اکثر بیماری های خونی، افراد می توانند انتظار داشته باشند که طول عمر و سبک زندگی نسبتاً طبیعی داشته باشند. تشخیص زود هنگام و درمان به موقع این بیماری ها می توان بسیاری از این بیماری ها را درمان نمود.
برو به لیست متخصصان خون و سرطان مدافون
با انواع بیماری های خونی آشنا شوید.
بیماری های خونی مختلف وجود دارد که توسط هماتولوژیست ها تشخیص و درمان می شوند. برخی از آنها خوش خیم (غیر سرطانی) و برخی دیگر از انواع سرطان خون هستند. آنها می توانند شامل یک یا چند مورد از سه نوع اصلی سلول های خونی (گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها) باشند. در واقع اختلالات خونی شرایطی هستند که بر توانایی خون برای عملکرد صحیح تأثیر می گذارد. انواع مختلفی از اختلالات خونی وجود دارد و علائم آن بستگی به نوع آن دارد. با این حال، برخی از علائم رایج این اختلالات شامل خستگی غیر قابل توضیح و کاهش وزن است.
اغلب بیماری های خونی تعداد سلول ها، پروتئین ها، پلاکت ها یا مواد مغذی خون را کاهش می دهند یا در عملکرد آنها اختلال ایجاد می کنند. اکثریت اختلالات خونی ناشی از جهش در بخش هایی از ژن های خاص است و می تواند به خانواده ها منتقل شود.
البته همچنین برخی از شرایط پزشکی، داروها و عوامل سبک زندگی نیز می توانند باعث ایجاد بیماری های خونی شوند.
در ادامه این مقاله فهرستی از شایع‌ترین بیماری های خونی که توسط هماتولوژیست ها شناسایی شده اند را برای شما آورده ایم. تا انتها همراه ما باشید.
اختلالات خونی مؤثر بر سلول‌های قرمز خون
کم خونی
کمبود تعداد گلبول های قرمز خون یا عدم فعالیت درست این سلول ها که اغلب باعث ضعف و رنگ پریدگی می شوند، کم خونی نام دارد. علل زیادی برای ایجاد کم خونی وجود دارد. طبق گزارش انجمن هماتولوژی آمریکا، کم خونی بیش از 3 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد.
رایج ترین انواع عبارتند از:
کم خونی های ناشی از فقر آهن
زمانی که بدن آهن کافی ندارد یا نمی تواند آن را به درستی جذب کند
کم خونی بارداری
زمانی که تقاضا برای گلبول های قرمز خون بیش از حد معمول باشد
کم خونی های ناشی از کمبود ویتامین
معمولاً ناشی از مصرف کم ویتامین B-12 و فولات در رژیم غذایی است
کم خونی های همولیتیک غیر ارثی
که در آن گلبول های قرمز خون به طور غیر طبیعی در جریان خون شکسته و از بین می روند، چه در اثر آسیب، بیماری یا داروها.
کم خونی های همولیتیک ارثی
کم خونی همولیتیک ذاتی هنگامی ایجاد می شود که گلبول های قرمز تولید شده توسط بدن شما به درستی کار نکند. این وضعیت اغلب به صورت ارثی رخ می دهد؛ مانند افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل یا تالاسمی که هموگلوبین غیر طبیعی دارند. در موارد دیگر، یک ناهنجاری متابولیک ارثی می تواند به کم خونی همولیتیک ذاتی منجر شود، مانند افرادی که دچار نقص آنزیم G6PD یا بی ثباتی غشای گلبول های قرمز مانند اسفروسیتوز ارثی هستند. هرکسی در هر سنی ممکن است کم خونی همولیتیک ایجاد شود.
کم خونی آپلاستیک
زمانی رخ می دهد که مغز استخوان به اندازه کافی هر سه نوع سلول خونی گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها را تولید نکند.
کم‌خونی سلول های داسی شکل
کم‌خونی سلول‌های داسی شکل یک اختلال خونی ارثی است. ین نوع اختلال زمانی رخ می‌دهد که یک پروتئین غیرطبیعی در گلبول‌های قرمز خون، آنها را سفت، چسبناک و به شکل حرف C در می‌آورد، سپس این سلول‌های غیرعادی از بین می‌روند و باعث بروز کم‌خونی می‌شوند. همچنین ممکن است این سلول‌ها در رگ‌های خونی کوچک قرار بگیرند و باعث بروز درد، سکته مغزی یا مشکلات دیگر شوند. مصرف دارو می‌تواند مانع بروز این مشکلات شود.
تالاسمی
تالاسمی یکی از بیماری های ارثی خونی و ژنتیکی است که از طریق والدین به فرزندان منتقل می‌شود. در این بیماری به دلیل نقص در ژن هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن در خون)، تعداد گلبول های قرمز خون بشدت کاهش می یابد و اکسیژن به اندازه کافی به تمام بدن نمی رسد، این مشکل در نهایت منجر به آنمی یا کم خونی خفیف تا شدید در افراد مبتلا می‌شود. این بیماری به دو صورت خفیف (مینور ) و شدید (ماژور) دیده می شود.
بیشتر بدانید درباره: سرطان خون
اختلالات خونی مؤثر بر سلول‌های سفید خون
لنفوم
نوعی سرطان خون که در سیستم لنفاوی ایجاد می شود. در لنفوم، سلول سفید خون بدخیم می شود و به‌صورت غیرعادی تکثیر و منتشر می شود. درمان با شیمی درمانی و یا پرتودرمانی معمولاً طول عمر فرد مبتلا را زیاد می کند و گاهی آن را کاملاً درمان می کند.
لوسمی
نوعی سرطان خون که در آن سلول سفید خون بدخیم می شود و داخل مغز استخوان تکثیر می شود. لوسمی می تواند حاد (سریع و شدید) یا مزمن (پیشرفت کند) باشد. شیمی درمانی و یا پیوند سلول بنیادی (پیوند مغز استخوان) روش های درمان لوسمی هستند و شاید موجب درمان قطعی این بیماری شوند.
میلوفیبروز
یک بیماری مزمن است که با مواد فیبری در مغز استخوان، کم خونی و بزرگ شدن طحال ظاهر می شود. همچنین این بیماری به عنوان متاپلازی میلوئید آگنوژنیک نیز شناخته می شود.
میلودیسپلازی
نوعی اختلال است که در آن مغز استخوان به درستی عمل نمی کند و سلول های خونی طبیعی به اندازه کافی تولید نمی کند.
اختلالات خونی مؤثر بر پلاسمای خون
هموفیلی
بیماری هموفیلی یک بیماری خونی است که طی آن روند انعقاد خون به کندی انجام می شود. افراد مبتلا به این بیماری بعد از جراحت، جراحی یا کشیدن دندان دچار خونریزی های مداوم و پیوسته می شوند. در هموفیلی شدید، خونریزی پیوسته بعد از ترومای جزئی یا بدون جراحت (خونریزی ناگهانی) روی می دهد. عوارض جدی این بیماری نتیجه خونریزی مفاصل، عضلات، خونریزی مغز یا سایر بافت های بدن می باشد. هموفیلی خفیف لزوما با خونریزی ناگهانی همراه نیست و این بیماری زمانی ظاهر و نمایان می شود که خونریزی غیرعادی بعد از جراحی یا جراحت های شدید روی دهد.
- هموفیلی A کمبود فاکتور ۸
- هموفیلی B کمبود فاکتور ۹
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند (VWD) شایع ترین اختلال انعقاد خون ارثی است که لخته شدن خون را در فرد درگیر مختل می کند. این اتفاق به دلیل نقص در میزان تولید یا ساختار پروتئینی به نام فاکتور فون ویلبراند است. در صورت ابتلا به بیماری فون ویلبراند، هرگونه بریدگی، تصادف یا جراحی می تواند منجر به خونریزی شود که متوقف شدن آن سخت است.
سایر اختلالات خونی مؤثر بر پلاسمای خون عبارتند از:
- حالت افزایش انعقادپذیری
- ترومبوز وریدی عمقی
- انعقاد درون‌رگی منتشر (DIC)
اختلالات خونی مؤثر بر پلاکت ها
ترومبوسیتوپنی
ترومبوسیتوپنی وضعیتی است که در آن خون دارای تعداد کمتر از حد طبیعی سلول‌های خونی به نام پلاکت است. پلاکتها به همراه دیگر سلول‌های خونی در مغز استخوان‌ها ساخته می‌شوند. پلاکت ها از رگ‌های خونی عبور کرده و به محل آسیب می روند و به هم می‌چسبند و برای جلوگیری از خونریزی، ایجاد لخته می‌کنند.
ترومبوسیتوز بنیادی (ترومبوسیتمی اولیه)
یک اختلال سلول بنیادی چند ظرفیتی است که منجر به افزایش سطح پلاکتها می‌شود.
سایر اختلالات خونی مؤثر بر پلاکت ها عبارتند از:
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک
- ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک
این مقاله به تایید دکتر فرنوش نوذری پزشک عمومی رسیده است.
شما اینجا هستید: