اختلال (بیماری) دوقطبی چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری دوقطبی یک بیماری و اختلال مزمن روانشناختی است. در این اختلال شخص بین دو قطب مختلف که یکی سرخوشی و شیدایی است و دیگری افسردگی اساسی، تغییر حالت می‌دهد. در یک قطب سرخوشی و شیدایی و رفتارهای عجیب و غریب دارد و در قطب دیگر افسرده و غمگین است. این مقاله به تایید علی عیوضی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی رسیده است.

قطب افسردگی در بیماری دو قطبی

همه ما در زندگی بعد از ‌‌شکست‌ها و فقدان ها دچار افسردگی می شویم اما بعد از گذشت مدتی، به زندگی عادی برمی گردیم. اما شخصی که به افسردگی اساسی مبتلاست قادر نیست که از حالت افسردگی و خلق پایین دربیاید و به زندگی عادی برگردد. افراد دوقطبی، وقتی در قطب افسردگی هستند این علائم هیجانی را تجربه می‌کنند:

• غم شدید
• پریشانی و حزن
• بی نشاطی و دلسردی، کاهش لذت
• بی انگیزگی برای همه کارها
• دوری از دیگران
• احساس بی فایدگی
• عذاب وجدان
• احساس گناه
• افکار مرگ

در قطب افسردگی شدید، مبتلایان به اختلال دوقطبی درباره خودشان، آینده و دنیا بسیار بدبین هستند. آنها درباره خودشان احساس می‌کنند که آدم بدبختی هستند و درباره دنیا هم احساس می‌کنند که جای امنی نیست. این اشتباه شناختی موجب می‌شود که این بیماران دچار تحریف شناختی و درگیر این تفکرات بشوند:

• من هیچ موقع به جایی نمی رسم
• من همیشه آدم بدبختی بودم
• دیگران من را دوست ندارند
• کسی به من احترام نمی گذارد
• نمی‌توانم موفق شوم

پیشنهاد مطالعه | آیا من افسرده‌ام؟ نشانه‌های افسردگی را بشناسید.

علاوه بر نشانه‌های هیجانی و شناختی، این افراد دچار مشکلات رفتاری هم می‌شوند مثلا

• وقتی از آنها سوال می‌شود، بسیار آرام و آهسته جواب می‌دهند
• علاقه ای به صحبت کردن ندارند
• با جملات کوتاه پاسخ می‌دهند
• ساعت ها در رختخواب می مانند
• اختلالات تحرک به صورت بی تحرکی یا برعکس بی‌قراری دارند

این افراد دچار تغییرات فیزیولوژیکی هم می‌شوند مثلا

• اشتهایشان تغییر می‌کند (پرخوری و کم خوری)
• اختلال خواب پیدا می‌کنند (کم‌خوابی و پرخوابی)

اگر شخصی 4 مشخصه از تغییرات فیزیولوژیکی و رفتاری و یکی از نشانه‌های هیجانی را به مدت 2 هفته داشته باشد، نیاز است که به روانشناس برای بررسی افسردگی اساسی یا دوقطبی مراجعه کند.

قطب سرخوشی در بیماری دو قطبی

در قطب سرخوشی، بیمار دوقطبی این حالات را تجربه می‌کند:

• تغییر عقیده سریع می‌دهد
• رفتارهای بی فکر دارد
• خنده ها و شادی های عجیب غریب دارد
• تمرکز ندارد
• ظاهری نامتعارف برای خود می سازد
• پرحرف می‌شود
• ولخرجی های غیرمتعارف می‌کند
• کارهای ناموزون انجام می‌دهد
• ممکن است هذیان بگوید
• از تواناییها و امکانات خودش بصورت افراطی تعریف می‌کند

این دوره سرخوشی، چیزی بیش از یک احساس شادی و انرژی بالاست. مثلا ممکن است که شخص در این دوره دست به مخارجی بزند که توانایی پرداخت آن را ندارد و یا اینکه وارد رابطه جنسی پرخطر بشوند.

ما در مدافون، یک پرسشنامه آنلاین رایگان در خصوص تشخیص دوقطبی بودن داریم. شرکت در آن را به شما توصیه می کنیم: تست آنلاین دوقطبی

انواع دو قطبی

انواع اختلال دوقطبی وجود دارد که دو نوع دوقطبی نوع 1 و 2 شیوع بیشتری دارد. تفاوت اصلی بین اختلالات دوقطبی 1 و دوقطبی 2 در شدت دوره های شیدایی است.

فردی که دوقطبی نوع 1 دارد، یک دوره شیدایی کامل (مانیا) معمولا به مدت 7 روز را تجربه می‌کند، در حالی که فرد مبتلا به دوقطبی تیپ 2 فقط یک دوره هایپومانیا (معمولا 4 روزه) را تجربه می‌کند که شدت کمتری نسبت به مانیا دارد.

یک فرد مبتلا به دوقطبی نوع 1 ممکن است یک دوره افسردگی اساسی را تجربه کند، در حالی که فرد مبتلا به دوقطبی 2 یک دوره افسردگی اساسی را حتما تجربه خواهد کرد.

اختلال دوقطبی نوع 1 چیست؟

همان‌طور که گفته شد، بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی نوع 1، باید حداقل یک دوره مانیا یا شیدایی کامل معمولا به مدت 7 روز را داشته باشد. این بیمار ممکن است که دوره افسردگی اساسی هم داشته باشد اما این موضوع قطعی نیست. دوره شیدایی در اختلال دوقطبی نوع 1 ممکن است آنقدر شدید باشد که بیمار نیاز به بستری داشته باشد.

دوره های شیدایی یا مانیا در این اختلال معمولا نشانه‌های زیر را  دارد:

• انرژی استثنایی
• بی‌قراری
• مشکل در تمرکز
• احساس سرخوشی (شادی شدید)
• رفتارهای پرخطر
• اختلال خواب

علائم این دوره شیدایی کاملا واضح است به‌طوری که اطرافیان حتما متوجه آن خواهند شد.

اختلال دوقطبی نوع 2 چیست؟

اختلال دوقطبی نوع 2 شامل یک دوره افسردگی اساسی است که حداقل دو هفته طول می‌کشد و حداقل یک دوره هایپومانیا (معمولا 4 روزه) دارد. افراد مبتلا به دوقطبی نوع 2 معمولاً دوره های شیدایی آنقدر شدید را تجربه نمی‌کنند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. دوقطبی نوع 2 گاهی اوقات به اشتباه به عنوان افسردگی تشخیص داده می‌شود.

در اپلیکیشن مدافون، در هر ساعتی از شبانه روز می‌توانید با یک روانپزشک آنلاین مشورت کنید.

برو به لیست روانپزشکان مدافون