همانطور که می دانید بیماری دیابت، یکی از بیماریهای شایع در سراسر جهان است. دیابت به دو صورت نوع 1 و نوع 2 شناخته میشود. نوع 1 بیشتر در کودکان و به صورت ناگهانی بروز میکند اما نوع 2 بیشتر در بزرگسالانی که سبک زندگی مناسبی نداشته باشند رخ میدهد.
خوب است بدانید که یکی از عارضه های بسیار شایع در دیابت مشکلات چشمی است، بنابراین لازم است افرادی که به دیابت تیپ 2 مبتلا هستند، بلافاصله پس از تشخیص دیابت به چشم پزشک مراجعه کنند و هر 5 سال یک بار آزمایشات را تکرار کنند. افرادی که به دیابت تیپ 1 مبتلا هستند نیز لازم است که هر 5 سال، آزمایشات چشمی را انجام دهند.
این مقاله توسط دکتر میلاد دودانگه بررسی و تایید شدهاست.
دیابت نوع 1 چیست؟
افراد مبتلا به این نوع دیابت معمولا لاغرتر از بیماران مبتلا به نوع 2 هستند. این بیماری عموما در گروه سنی زیر ۳۰ سال (کودکان، نوجوانان و جوانان) بروز میکند. معمولا سطح تولید انسولین در بدن این افراد به نزدیک صفر میرسد و برای جبران این کمبود می بایست انسولین تزریق کنند. این گروه از مبتلایان حدود ١٠ درصد کل بیماران دیابتی را شامل میشوند.
در واقع عامل اصلی دیابت نوع یک به تخریب پیش رونده سلولهای بتای پانکراس و توقف تولید انسولین باز میگردد. دیابت غالبا یک بیماری بی سر و صدا است. اما گاهی علائم دیابت در نوع یک خیلی شدید و پر سر و صدا و ناگهانی اتفاق میافتد که به این حالت کمای دیابتی یا (کتواسیدوز) گفته میشود که میتواند به عنوان اولین علامت بیماری دیابت نوع یک اتفاق بیفتد. در این حالت مواد سمی ناشی از سوخت و ساز ناقص چربیها (کتون بادی ها) در خون تجمع کرده و بیمار را به کما می برند.
دیابت نوع 2 چیست؟
اغلب بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم، چاق و بالای ٤٠ سال هستند، تحرک کمی دارند و از رژیم های غذایی نا مناسب مثل فست فود استفاده میکنند. گاهی در خانواده درجه یک این بیماران سابقه سابقه دیابت وجود دارد. این بیماران میتوانند با تغذیه صحیح، کاهش وزن و ورزش مناسب تا مدت ها بیماری خود را مدیریت کنند.
در این بیماران معمولا سطح انسولین به صفر نمیرسد و در واقع میزان تولید انسولین این افراد کاهش پیدا کرده و یا به دلیل چاقی، بدن این افراد در برابر انسولین تولید شده مقاومت نشان میدهد. این مقاومت با ورزش، رژیم غذایی و کاهش وزن میتواند بهبود یابد و در صورتی که با این روش ها قند خون کنترل نشود میتوان با نظر پزشک از داروهای خوراکی یا انسولین جهت درمان این دسته بیماران کمک گرفت.
پاسخ به سوالات قند خون بالا
بله میتواند. بیماران دیابتی حتی اگر علامتی هم نداشته باشند باید در بازه های زمانی مشخص آزمایش قند خون بدهند. بالا بودن قند میتواند باعث ایجاد عوارض بیماری دیابت مانند مشکلات چشمی، کلیوی، قلبی و… شود. یکی از شایعترین عوارض دیابت، درگیری شبکیه چشم و تاری دید است. این موضوع میتواند باعث خونریزی در شبکیه یا کدورت عدسی چشم (آب مروارید) شود. بنابراین بیماران دیابتی حتما باید آزمایش بدهند و قند خود را در خانه چک کنند. خصوصا اگر انسولین استفاده میکنند با دستگاه های گلومتر خانگی باید میزان قند خون اندازه گیری شود.
اگر قند کنترل نشده باشد، بیمار باید در فواصل نزدیک تر آزمایش بدهد و اگر کنترل شده باشد با فواصل طولانی تر. اما حداقل فاصله بین آزمایشها هر سه ماه یک بار است. در این آزمایشات باید قند خون، هموگلوبین A1C (شاخص سه ماهه) و فشار خون بررسی شود. اگر نتایج این آزمایشات خوب باشد تا 6 ماه هم میتوان فاصله ایجاد کرد.
اگر هموگولوبین A1C طی دو نوبت بالا یا اگر قند ناشتا هم بیش از دو نوبت بالای 126 باشد، دیابت محسوب میشود. لازم به ذکر است اگر بیمار علامت دار باشد مثلا میزان دستشویی رفتنش زیاد باشد، کاهش وزن داشته باشد و… با یک آزمایش،فرد دیابتی محسوب میشود. بالا بودن هموگلوبین A1C و پایین بودن قند خون ناشتا، نشان میدهد که احتمالا قند خون شما پس از خوردن غذا بالا می رود و همین امر باعث میشود که معدل قند خون شما بالا باشد.
برای بیماران دیابتی توصیه میشود که نوشابه، آبمیوه و حتی آبمیوه طبیعی استفاده نشود. در آبمیوه های طبیعی چون قند میوه وارد آب آن میشود و فیبر میوه کنار گذاشته میشود، عملا مثل این است که آب و قند مصرف شده باشد. نوشابه ها به هیچ عنوان توصیه نمیشود چرا که قند را بسیار بالا می برند. نوشابه های رژیمی هر چند که قند کمتری دارد اما باز هم مضر است. این نوشابه ها، همچنین باعث بیشتر شدن اشتهای شخص میشود. افزایش اشتها نیز باعث بالا رفتن وزن و نهایتا قند خون میشود.
پرسش و پاسخ پزشکی بیماری قند خون
اگر قند ناشتا بالای 100 و کمتر از 126 باشد، پیش دیابت نامیده میشود. متاسفانه مشکلات قلبی عروقی در این افراد بیش از سایر افراد جامعه دیده میشود و سالانه 5 درصد از این افراد به سمت دیابت می روند. اگر شما حدود 5 تا 10 درصد وزن خود را کم کردهاید ولی هنوز قند خون تان بین 100 تا 126 است، خوب است که مصرف داروی متفورمین را شروع کنید.
خیر. این دارو بیش از 50 سال است که در دنیا برای درمان دیابت مورد استفاده قرار میگیرد و داروی بسیار خوبی است. این دارو جز خطوط اول درمان دیابت است. در کسانی که نارسایی پیشرفته قلبی دارند و دچار تنگی نفس هستند، در افرادی که مشکلات کلیوی دارند یعنی کسانی که کراتین آنها بالا است مانند افرادی که دیالیز میکنند، از متفورمین استفاده نمیشود. اما برای بقیه بیماران از این بابت مشکلی وجود ندارد.
در گذشته تصور می شد که هر چه قند بیمار دیابتی پایین تر باشد، به نفع بیمار است. اما امروزه تحقیقان نشان داده است که اگر ما قند را خیلی پایین بیاوریم در بیمارانی که مشکلات قلبی، عروقی، کلیوی و یا سن بالایی دارند، مرگ و میر بیشتر میشود. چرا که افت قند خون برای یک بیمار دیابتی، به مراتب عوارض بیشتری دارد تا اینکه مقدار کمی قند خونشان بالا باشد. بنابراین برای هر بیمار، مطابق با شرایطش هدف گذاری میزان قند خون انجام میشود یعنی ممکن است که برای یک خانم جوان باردار که قند خون بالایی دارد، میزان هموگلوبین A1C زیر 6 درصد باشد اما در یک آقای مسنی که سابقه سکته قلبی و یا مشکل کلیوی داشته، میزان 7.5 تا 8 هم قابل قبول باشد. بنابراین این که به شما گفته شده که قند پدرتان کنترل شده، برای یک فرد مسن، قابل قبول است.
بیمار دیابتی که می خواهد تازه ورزش حرفه ای را شروع کند باید از پزشک متخصص قلب، مجوز لازم را بگیرد چرا که ممکن است که یک بیمار دیابتی مشکل قلبی بدون علامت داشته باشد. اما برای ورزشهای سبک در این زمینه مشکلی نیست. حتی به بیماران دیابتی توصیه میشود که حداقل روزی نیم ساعت و 5 روز در هفته پیادهروی را داشته باشند.
بین 5 تا 6 درصد بارداری ها منجر به دیابت بارداری میشود، اهدافی که برای این افراد در نظر می گیریم برای میزان قند خون با افراد مسن متفاوت است تا عوارضی برای جنین نداشته باشد. در جواب سوال شما که آیا ممکن است به فرزندتان منتقل شود، باید گفت که احتمال ابتلای فرزندان مادرانی که در دوران بارداری دیابت داشته اند، به این بیماری بیشتر است. خصوصا اگر در سنین بین 10 تا 20 سالگی، دچار اضافه وزن و چاقی شوند، ریسک دیابت در آنها بالاتر می رود. مادرانی که در دوران بارداری به دیابت مبتلا شده اند معمولا پس از زایمان مشکل قند خون آنها رفع میشود اما در سنین بالاتر، مستعد بیماری دیابت هستند و باید قند خون خود را چک کنند.
من به عنوان فوق تخصص غدد، استفاده از این داروها را توصیه نمی کنم هر چند که ممکن است موثر باشد. چرا که ما در حال حاضر داروهایی داریم که سالها در جهان مورد استفاده قرار گرفته و کارآزمایی های لازم را پس داده است اما در مورد داروهای گیاهی از آنجایی که میزان و اثربخشی آن ها مشخص نشدهاست، استفاده از آنها توصیه نمیشود.
اگر بیمار مبتلا به دیابت نوع 1 باشد، تنها درمان در سراسر دنیا استفاده از انسولین است. اما اگر شخص مبتلا به دیابت نوع 2 باشد، ممکن است که بتواند استفاده از انسولین را کنار بگذارد اما احتمال آن کم است. در کسانی که سالهاست به دیابت نوع 2 مبتلا هستند و طولانی مدت از انسولین استفاده میکنند، حتما لازم است که از انسولین استفاده بکنند. البته ممکن است با داروهای جدید خوراکی که به بازار آمده است، بتوانیم دوز انسولین را کم بکنیم و زیر نظر پزشک بتوانیم انسولین را قطع بکنیم. البته باید بر حسب مورد و شرایط شخص سنجیده شود.
در بیماری دیابت، عارضه درگیری چشم شایع است، در واقع شایعترین علت نابینایی در دنیا و در ایران، دیابت است. در دیابت نوع 2 از بدو تشخیص، چشم باید بررسی شود. علاوه بر این، فشار خون، درگیری کلیوی و… نیز باید چک شود. اما در دیابت نوع 1، هنگامی که بیمار انسولین می زند، بعد از 5 سال لازم است که این بررسی ها صورت بگیرد.
مصرف مواد غذایی که پس از مصرف، شاخص قند خون را به صورت یک دفعه بالا نبرد بلکه به تدریج بالا ببرد در همه افراد خصوصا در افراددیابتی توصیه میشود. بهطور کل برای بیماران دیابتی توصیه میشود که میوه هایی مانند خرما، انگور و آب میوه را کمتر مصرف کرده و به جای آن از خود میوه مانند سیب، پرتقال که فیبر بیشتری دارند و میوه هایی مانند گیلاس، زردآلو و کیوی استفاده کنند.
به افرادی که قند خون ناشتای آنها بالای 100 است توصیه میشود که مصرف قند و شکر را محدود کرده و در مصرف کربوهیدارت ها هم از کربوهیدرات های کامل مانند جو، جوی دوسر، ماکارونی با آرد کامل استفاده کنند.
در مدافون به صورت شبانه روزی میتوانید با بهترین پزشکان دیابت مشورت کنید. برای دریافت مشاوره تلفنی و یا متنی وارد لینک زیر شوید.
ورزش در افراد دیابتی به چه صورت باید باشد؟
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند این نکات را برای ورزش کردن باید مد نظر قرار دهند:
- کنترل گلوگز خون قبل، در حین و بعد از ورزش
- به تعویق انداختن ورزش اگر قند خون بیشتر از 250 mg/dl بوده و کتون بادی وجود داشته باشد.
- اگر قند خون کمتر از 90 mg/dl باشد، قبل از ورزش باید کربوهیدرات مصرف گردد.
- کنترل گلوگز خون در حین ورزش و نیز مصرف کربوهیدرات جهت جلوگیری از هیپوگلیسمی
- کاهش دوز انسولین قبل از ورزش و تزریق آن در محل هایی که در ورزش فعال نیست
- پاسخ های فردی گلوگز به انواع مختلف ورزش را بیاموزند.
مشکلات چشمی در بیماران دیابتی چیست؟
در بیماران مبتلا به بیماری قند خون، به دلیل اینکه اکسیژن کمی به شبکیه چشم میرسد، ممکن است دچار خونریزی های شبکیه شوند. اگر این مشکل به موقع تشخیص و درمان نشود، مشکلات غیرقابل جبرانی برای بیمار ایجاد میکند. مهمترین معاینه چشمی در این بیماران، معاینه شبکیه بعد از ریخت قطره و باز شدن عنبیه توسط چشم پزشک است. این معاینات باید به صورت منظم انجام شود.
اگر در خصوص بیماری دیابت تجربه ای دارید، در بخش نظرات تجربه خود را درج کنید. نظرات شما برای ما ارزشمند است.
تشخیص بیماری دیابت
دکتر میترا سمیعی، متخصص داخلی: پدر شما به دیابت مبتلا هستند و باید دارو مصرف کنند. قرص گلوکوفاژ 500 میلی گرم را روزی دو بار باید مصرف کنند. یک بار بعد از صبحانه و یک بار بعد از شام. این دارو بسیار سبک هست و بیشتر برای پیشگیری از دیابت استفاده میشود و علائم خاصی ندارد. یک ماه و نیم دیگر مجددا آزمایش قند خون، قند خون پس از 2 ساعت و هموگولوبین A1c یا همان قند سه ماهه را مجددا آزمایش دهید.
اگر مصرف دارو یک ماه دیر بشود، خطر پیشرفت دیابت وجود دارد. اما چند روز به تاخیر افتادن آن خطری ندارد. این دارو بسیار بی عارضه است.
از نظر ژنتیکی کسانی که چاق هستند استعداد درگیری دارند. اگر شما هم وزنتان بالاست ژن ابتلا به دیابت را دارید. هر چه وزن بیشتر و تحرک کمتر باشد احتمال ابتلا به دیابت در سن پایین تری وجود دارد. بنابراین به احتمال زیاد اگر شما چاق هستید، ژن این بیماری را دارید.
از نظر غذایی هر چه که شیرین است مانند عسل، خرما، کشمش، کمتر مصرف شده و بیشتر از سبزیجات استفاده کنید. درمان دیابت بیشتر با سبزیجات است. مصرف مواد نشاسته ای مانند برنج، نان، سیب زمینی و ماکارونی را کم کنید. مخصوصا سیب زمینی و ماکارونی را نخورید.
در ادامه میتوانید فایل صوتی این مشاوره را گوش کنید
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
باسلام
بنده 32ساله و مرد هستم، قند خون ناشتام با آزمایش خون 80 بود و HbA1c خونم روی عدد 5 ، اما قند خونم را بطور تصادفی با نوار قند میگیریم بین 125 تا 145 متغیر هست آیا دچار پیش دیابت شده ام؟!!
دیاکو جان پرسش شما را برای پزشکان مدافون ارسال میکنیم. در صورتی که در این زمینه پاسخ دادند در همین قسمت پاسخ آنها منتشر می شود.
درود
من ۴۸ ساله هستم فندم ۳۵۰ هست حدود ۱۰ سالی میشه ب پزشک مراجعه نکردم نکنه اینجاست وقتی انسولین مصرف میکنم قندم حداقل ۲۰۰ تا بالا میره ورزش میکنم بالاتر میره باید چیکار کنم
دوست عزیز، ما سوال شما را برای پزشکان مدافون ارسال میکنیم واگر پاسخ دادند در همین جا منتشر میکنیم. اما با توجه به شرایطی که توصیف کردید و اینکه 10 سال است که به پزشک مراجعه نکردید، حتما به پزشک مراجعه داشته باشید. اگر تمایل دارید می توانید با دیابتولوژیست های آنلاین در مدافون مشورت کنید.
مشاوره با دیابتولوژیست های آنلاین
ایشون باید تحت نظر یه دکتر غدد باشن که دوز انسولینشون را تنظیم کنند به همراه داروهای قند در کنارش استفاده کنند و رژیم غدایی مناسب داشته باشند
با سلام.
من ساکن آمریکا هستم و تقریبا دو سال است که به علت اضافه وزنی که دچارش شده بودم، رژیم شبه کیتو گرفتم.
رژیم غذایی من صبح ها شامل یک وعده کامل تخم مرغ نیمرو یا آب پز، سبزیجات پخته شده و یا ماهی سالمون و کمی شکلات تلخ هست. تا شب تقریبا گرسنه نمیشم و شبها هم کمی ماست میخورم. در طول روز چند بار قهوه به همراه مقداری آجیل یا سیب مصرف میکنم. تنها مکملی هم که دریافت میکنم ویتامین دی (محلول در چربی) هست. یعنی مطلقا شیرینی و کربوهیدرات مانند نان، پاستا و سیب زمینی را از ٰرژیم غذایی حذف کردم و به همراه ورزش به وزن ایده آل رسیدم. قبلا هیچ زمانی سابقه قند خون نداشتم و در محدوده ۸۰-۹۰ بود. الان بعد از حدود دو سال که آزمایش قند دادم، قند خونم در محدوده ۷۷ و hba1c برابر با ۵ بود. بقیه فاکتورهای خونی هم کاملا نرمال بود. منتها یک مشکل جدید پیدا کردم و آن هم این است که الان مطلقا با خوردن کوچکترین شیرینی یا حتی نان، احساس تهوع و سرگیجه خیلی بدی بهم دست میده و مطلقا نمیتونم کربوهیدرات را تحمل کنم. یعنی تحمل گلوکز یا شرینی را ندارم. حتی میوه هایی هم مانند موز یا انگور را نمیتونم بخورم. حتی بوی شیرینی هم باعث میشه حالت تهوع بهم دست بده.
پزشکم هم گفت مطقا دیابت نداری و هیچ یک از علایم دیابت مانند گرسنگی بیش از حد، تکرر ادرار، سرگیجه و غیره را هم ندارم. ولی نمیدونم این مشکلم الان چیست. بخاطر همین نمیتونم در هیچ کدام از مراسم و مهمانی ها شرکت کنم و غذاهای آنها را بخورم.
خیلی ممنون میشم که اگه چیزی به ذهنتون میرسه بهم بگید یا هر آزمایشی که لازم هست را بدم.
فرهاد جان، پزشکان مدافون در داخل اپلیکیشن به سوالات پزشکی کاربران پاسخ می دهند. در صورت تمایل می توانید از پزشکان آنلاین مدافون، در اپلیکیشن مشاوره دریافت کنید
سوال از پزشکان مدافون
ضمن اینکه لاغر هم هستم
سلام خانومی ۳۹ ساله هستم حدود دو هفته ی پیش ازمایش دادم قند خونم ۱۰۴ بود دکتر گفت باید رعایت کنم
الان یعنی من مبتلا به دیابت هستم ؟
در روز چقدر میتونم از شیرینیجات استفاده کنم ؟
کلا حذف کنم ؟
مهتاب جان شما می توانید سوال خود را از دیابتولوژیست های آنلاین در مدافون بپرسید
دریافت مشاوره از دیابتولوژیست های مدافون
باادب وسلام خدمت سروران گرامی تنهاکاری ازبنده برمیادصحت سلامتی براسرکاروخانواده تان بنده ازداردنیامادری دارم متاسفانه دیابت نوع اول رادارندوروزی دومرتبه انسولین تزریق میکندبنده خدابقدری اجتناب میکندازخوردنیهایی که باعث بالارفتن قندخون میشودکه بنده خورده میگیرم ازش که افت قندپیدامیکنی ولی پرهیزمیکند هرزمان تست قندمیگیرم قندشان از۲۰۰ تا۲۵۰ نشان میدهدوبنده دوساعت بعدازتزریق انسولین دوم درشب تست میگیرم واینطوربالاست هردکتری بگیدرفته یابنده خدمتگذاریشاکردم ولی استرس داره که کلیه هاش ازکارنیفتدودیالیزی شودخداشاهده بهترین دکترهای متخصص غددرفته ولی بالاست درضمن بنده چشمانش رادراین درسال نزدمتخصصان چشم بخاطردیابت بردم وجلوگیری نمودم ازاتفاقات ناگواربعدولی ۶۵سال ازخداعمرگرفته پوکی استخوان وفشارتقریب بالاهم داره درخدمتم متصدی حضرت عالی شدم
سلام ،وقت بخیر ،خانمی ۴۰ ساله هستم که دیابت ندارم،اما با دستگاههای خانگی سه روز است که قند خون رو اندازه گرفتم یکبار ۹۷ بود،بار دیگه ۱۰۶ و بار سوم ۱۰۳
دوساعت بعد از غذا هم ۱۲۷ و ۱۳۰ است ،آیا من مبتلا به دیابت هستم؟
با توجه به شرح حالی که فرمودین تصمیم گیری درست نیست.. بهتره این قند خون ناشتا به طور آزمایشگاهی چک بشه اگر قند خون ناشتا در آزمایش بالای 100 بود تا حدود 140 این پره دیابتیک محسوب شده و بایستی رژیم دیابتیک آغاز بشه و بعد از 3 ماه مجددا چک بشه در صورت نرمال بودن رژیم ادامه پیدا میکنه.
ولی در صورتی که پاسخی داده نشد و یا بیمار سابقه دیابت رو در افراد درجه یک خانواده خودش داره اینبار بهتره درمان دارویی به همراه رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی آغاز بشه.. و بیمار مرتبا تحت نظر باشه.
به طور خلاصه با چند نوبت قند کمی بالا اون هم با دستگاه های خانگی نمیشه تشخیص دیابت گذاشت
سپاسگزارم🙏🙏🙏
سلام آقای دکتر
من 12 سال است دیابت دارم انسولین نومیکس ترزیق میکنم
صبحها 23 واحد شبها 15 ترزیق میکنم
قند ناشتا خوب است اما قند بین روز تنظیم نیست ُ سئوال
آیا اگر قند قبل از صبحانه بالا باشد بابد انسولین صبح را اضافه کرد با انسولین شب
اکر قند شب بالا باشد باید انسولین صبح با شب را اضافه کرد
ممنون از لطف شما
انسولین نوومیکس دارای دو جز انسولین سریع الاثر که همون لحظه اثر میذاره برای قند بعد غذا و انسولین متوسط الاثر که میزان پایه انسولین توی بدن داره(دقیقا عین عمل طبیعی بدن)شما با تزریق دوز صبح هم روی قند بعد صبحانه و روی قند شب موثره
و تزریق شب برای قند بعد شام و ناشتا موثر است.
و شما باید پایش قند بعد صبحانه و شام و همچنین چک hbA1c به صورت سه ماه حتما توسط ازمایشگاه انجام شود برای تنظیم دوز انسولین
با تشکر از مطلب مفیدتون