تاب آوری در بحران

آیا تاب آوری یک توانایی است؟

تاب آوری بخشی از توانایی یک انسان محسوب می‌شود که با استفاده از آن می‌تواند شرایط نامطلوب را پشت سر بگذارد و به نحو مناسبی از آن استفاده کند. انسانی که تاب آور است از هر بحران یک فرصت طلایی می سازد، تاب آوری ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است. پژوهش ها نشان می‌دهند افراد، واکنش های هیجانی متفاوتی نسبت به حوادث استرس زای زندگی نشان می‌دهند.

تاب آوری چیست؟

یکی از عوامل تاثیرگذار بر سازگاری افراد با موقعیت های دشوار زندگی تاب آوری است. تاب آوری به فرآیندی پویا اطلاق می‌شود که افراد در زمان مواجهه با شرایط ناگوار یا ضربه های روحی، رفتار انطباقی مثبت از خود نشان می‌دهند. این خصیصه تابع توانایی درونی شخص و مهارت های اجتماعی و تعامل با محیط است و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می‌شود.

تاب آوری متغیری است که می‌تواند آثار نامطلوب بسیاری از مشکلات و بیماری‌های جسمی و روانی را کاهش دهد. تاب آوری جایگاه ویژه ای در حوزه های روانشناختی تحولی و بهداشت روانی یافته است و به گونه ای که هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این سازه افزوده می‌شود.

مشاوره آنلاین روانشاسی 24 ساعته

هنگامی که فرد با یک موقعیت هیجانی سخت و طاقت فرسا مواجه می‌شود داشتن احساس خوب و خوش بینی، همچنین داشتن سرسختی و تاب آوری برای کنترل هیجان های او کافی نیست. فرد نیاز دارد که در این لحظات بهترین کارکرد شناختی را داشته باشد و تلاش می‌کند تا هیجان های خود را به شیوه های سازنده و مثبت کنترل کند بنابراین راهبردهای تنظیم هیجانی به عنوان یک ابزار به فرد کمک می‌کند و هنگام مواجهه با یک رویداد تهدیدآمیز و ناخوشایند پاسخ مناسبی ابراز کند.

عوامل موثر بر تاب آوری

عوامل مختلفی با تاب آوری ارتباط دارند. مطابق یافته‌های پژوهشی یکی از ویژگی‌های مهم تاب آوری راهبردهای تنظیم هیجان است. تنظیم هیجان به فرآیندهای درونی و بیرونی اطلاق می‌شود که مسوولیت کنترل، ارزیابی و تغییر واکنش های عاطفی فرد را در مسیر تحقق اهداف بر عهده دارد. بنابراین تنظیم هیجان شامل راهبردهایی است که باعث کاهش، افزایش و حفظ هیجان کنار آمدن فرد با موقعیت تنیدگی زا می‌شود. افراد و جوامع می‌توانند حتی پس از مصیبت های ویرانگر به بازسازی زندگی خود بپردازند. تاب آور بودن به این معنا نیست که از این طریق بتوان زندگی بدون استرس و درد را تجربه کرد.

درباره مشاوره آنلاین روانشناسی بیشتر بدانید

تاب آوری راهی برای حفظ سلامت روان

مردم پس از گرفتاری و از دست دادن ها به احساس غم، اندوه و طیف وسیعی از احساسات دیگر می رسند. به عبارت بهتر، تاب آوری مفهومی روانشناختی است که می خواهد توضیح دهد افراد چگونه با موقعیت های غیرمنتظره برخورد می‌کنند، با این اوصاف تاب آوری نه تنها افزایش قدرت تحمل و سازگاری فرد در برخورد با مشکل بلکه مهم تر از آن حفظ سلامت روانی و حتی تاب آوری افراد را توانمند می‌کند تا با دشواری ها و ناملایمات زندگی و شغلی روبه رو شوند بدون اینکه آسیب ببینند و حتی از این موقعیت ها برای شکوفایی و رشد شخصیت خود استفاده کنند.

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که درست است تاب آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با بلایا یا فشارهای جانکاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن با آن تجارب اطلاق می‌شود. اما این خصیصه در کنار توانایی های درونی شخص و مهارت های اجتماعی او، همچنین در تعامل با محیط تقویت می‌شود، توسعه می‌یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می‌شود. نتیجه اینکه تاب آوری در هر سن و در هر سطحی رخ می‌دهد و سازه ای شناختی و قابل آموزش است یعنی تاب آوری پدیده ای ذاتی نیست بلکه از طریق تمرین، آموزش، یادگیری و تجربه حاصل می‌شود.

پیشنهاد مطالعه از مقالات فروغ معیری راد | آلزایمر چگونه به جان ما می‌افتد؟

ویژگی افراد تاب آور

افراد تاب آور

• می‌دانند زندگی پراز چالش است. آنها ‌می‌دانند که ما نمی‌توانیم از بسیاری مشکلات اجتناب کنیم ولی می‌توانیم در برابر آنها باز و منعطف باشیم و اشتیاق خود را برای سازگار شدن با تغییرات حفظ کنیم و دارای منبع کنترل درونی هستند.
• نسبت به موقعیت آگاه و هوشیارند، احساسات و هیجان های خود را می شناسند بنابراین از علت این احساسات نیز باخبرند و هیجان های خود را به
• شیوه سالم مدیریت می‌کنند.
• احساسات و رفتارهای اطرافیان شان را نیز درک می‌کنند و در نتیجه بر خود، محیط و اطرافیان شان تاثیر مثبتی می گذارند و می پذیرند که موانع بخشی از زندگی هر انسان است.
• خود را مسوول شرایط خویش ‌می‌دانند و برای هر مشکل، شکست و مساله، منابع بیرونی را سرزنش نمی‌کنند.
• سهم خود را در امور زندگی همراه با مسوولیت پذیرفته اند.
• بر این باورند هر عملی که انجام می‌دهند بر زندگی شان بازتاب می‌یابد. البته واضح است که برخی عوامل از کنترل ما خارج است نظیر بلایای طبیعی. قادرند با پیدا کردن راه حل موثر بر موقعیت و آینده خود تاثیر مثبت بگذارند.
• از مهارت های حل مساله برخوردارند وقتی بحران پدیدار می‌شود، افراد تاب آور قادرند با استفاده از فنون حل مساله به راه حل های امن و مطمئن برسند. در حالی که سایر افراد در این موقعیت های سخت دچار استرس زیاد می‌شوند و نمی‌توانند راه حل مناسب و مفیدی انتخاب کنند.
• شبکه حمایتی و عاطفی و ارتباطات محکم اجتماعی دارند. چنین ارتباطاتی به آنها کمک می‌کند درباره نگرانی ها و چالش های خود با کسی صحبت کنند، از مشورت، همدلی و همراهی آنها بهره مند شوند، راه حل های جدید را کشف کنند و در مجموع از لحاظ روانی احساس قدرت و آرامش کنند.
• خود را فردی قربانی و ناتوان تصور نمی‌کنند. بنابراین افراد تاب آور هر زمان که ضرورت ایجاب کند از این منابع درخواست کمک می‌کنند. منابع حمایتی تخصصی شامل روانشناسان و مشاوران متخصص، کتاب های خودیاری و مانند آن است.