آگاهی از سلامتی مادر و جنین، از اصلی ترین اقدامات دوران بارداری و پیش از آن می‌باشد. چرا که به دنیا آوردن نوزاد سالم آرزوی هر مادری می‌باشد. خوشبختانه با اطلاع رسانی های انجام شده، تقریبا همه ی افراد از اهمیت مراقبت های پزشکی پیش از تولد به منظور اطمینان از سلامت مادر باردار و نوزادش آگاه هستند. تا حدود دو دهه ی پیش امکان تشخیص ناهنجاری های جنینی در دوران بارداری به راحتی مهیا نبود و همین امر موجب تولد نوزادانی با مشکلات مادرزادی میشد. امروزه با پیشرفت علم و پذیرش اهمیت آزمایش های لازم قبل از بارداری توسط افراد، امکان ارزیابی وضعیت سلامت جنین وجود داشته و تا حد زیادی از تولد نوزادان دارای مشکل جلوگیری می‌شود. در این مقاله از مدافون به معرفی آزمایش‌های لازم قبل از بارداری پرداخته‌ایم. تا انتها همراه مدافون باشید تا با این آزمایش‌ها آشنا شوید.
همین الان سوال پزشکی ات رو بپرس!
آزمایش های لازم پیش از بارداری
چک کردن وضعیت بالینی و سلامت کلی مادر
پیش از هر اقدام دیگری باید مادر به پزشک مراجعه نموده و از تمامی جهات خود را مورد بررسی قرار دهد. او باید زیر نظر پزشک و یا ماما تمامی توده های بدنی یا بثورات پوستی خود را مورد بررسی قرار دهد. هم چنین معاینه لگن، واژن، پستان ها و اندازه گیری قد و وزن و مشخص نمودن نمایه توده بدنی نیز از دیگر بررسی های حیاتی پیش از بارداری است. علائم حیاتی مادر ازجمله: فشار خون، دمای بدن، تعداد نبض و تنفس نیز باید چک شوند. در صورت هرگونه مغایرت در علائم حیاتی و یا در معاینات فیزیکی، اقدامات لازم قبل از بارداری باید صورت گیرد.
غربالگری بهداشت روانی
مشکلات روانی مانند: اختلالات اضطراب، افسردگی و یا اختلالات تغذیه ای می‌تواند هنگام حاملگی برای مادر و جنین مشکل ساز باشند. چرا که با تغییرات هورمونی در دوران بارداری، امکان حادتر شدن این بیماری‌ها وجود دارد. از این رو غربالگری روحی و روانی پیش از اقدام به بارداری، یکی از اقدامات ضروری می‌باشد.
واکسیناسیون قبل از بارداری
بسیاری از عفونت‌ها، موجب سقط جنین و یا تولد نوزادان ناقص می‌شود. بنابراین، برای اطمینان از عدم عفونت در دوران بارداری، باید واکسیناسیون به صورت کامل انجام شود.
واکسیناسیون توسط واکسن های ویروسی زنده، مانند سرخچه، باید حداقل یک ماه قبل از بارداری انجام شود. این اقدام احتیاطی به منظور رهایی بدن مادر در این مدت از ویروس تزریق شده می‌باشد. چنانچه قبل از بارداری احتمال ابتلاء به هپاتیت B وجود داشته باشد، می‌توان با واکسیناسیون در برابر این بیماری‌ایمن شد، سپس اقدام به بارداری کرد.
انجام آزمایش های ژنتیکی برای بررسی بیماری های ارثی
آزمایش خون برای بررسی برخی از بیماری‌های شایع ژنتیکی ممکن است قبل از بارداری انجام شود. در بسیاری از مواقع، آزمایش ژنتیکی ابتدا بر روی زن انجام می‌شود و تنها درصورتی‌که ناقل باشد، بر روی مرد نیز انجام می‌شود. زوجین باید در مورد قومیت و سابقه پزشکی خانوادگی خود با یک مشاور ژنتیک صحبت کنند تا مشخص شود آیا نیاز به آزمایش‌های ژنتیکی می‌باشد یا خیر و در صورت نیاز مناسب‌ترین آزمایش کدام است. برای مثال آزمایش‌هایی برای بررسی انواع اختلالات هموگلوبین و یا بیماری CF یا فیبروز کیستیک انجام می‌شود.
انجام آزمایش های عفونی
این آزمایش‌ها شامل آزمایش HIV یا ویروس نقص ایمنی انسانی، آزمایش بررسی بیماری های مقاربتی (STD Panel) مانند: سوزاک، کلامیدیا و سفلیس، تریکومونیازیس، تب‌خال، هپاتیت B و هپاتیت C می‌شود. مادران باردار مبتلا به بیماری‌های سوزاک، کلامیدیا و سفلیس می‌توانند دچار سقط‌جنین شوند و یا نوزاد را قبل یا هنگام زایمان آلوده کنند. کودکانی که به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند ممکن است از نظر سلامتی دارای مشکلات جدی مانند: عفونت چشم، مفاصل یا خون، نابینایی یا مشکلات تنفسی شود. حتی ممکن است در برخی موارد جان کودک نیز در معرض خطر باشد.
در برخی موارد به توصیه پزشک آزمایش‌های زیر نیز تجویز می‌شوند.
غربالگری دهانه رحم
انجام آزمایش پاپ اسمیر و تست HPV نیز در لیست آزمایش قبل از بارداری توصیه می‌شود. چرا که تشخیص به موقع انواع پرخطر HPV، سلو ل های غیرطبیعی دهانه رحم و یا در صورت لزوم درمان زود هنگام، بهترین فرصت را برای جلوگیری از پیشرفت هرگونه مشکل و تأثیر بالقوه بر سلامت نوزاد و موفقیت در بارداری فراهم می‌کند. غربالگری دهانه رحم معمولا در دوران بارداری انجام نمی‌شود، به این دلیل که در این دوران تغییرات طبیعی دهانه رحم صورت می‌گیرد و تفسیر نتایج دشوار خواهد شد.
برای گفتگو با دکتر آنلاین زنان مدافون همین حالا کلیک کن.
انجام برخی آزمایش‌های خون
هورمون FSH
در زنان، FSH می‌تواند به تعیین سلامت تخمدان‌های زن کمک کند.
هورمون ESTRADIOL
هورمون استرادیول هورمون جنسی اصلی در زنان است که استروژن غالب در بدن یک زن در طول سال‌های باروری را شامل می‌شود. محدوده استرادیول می‌تواند عملکرد تخمدان یا غده فوق کلیه را نشان دهد. نتایج غیرطبیعی می‌تواند نشان دهنده ی کاهش عملکرد تخمدان باشد.
هورمون LH
این هورمون در غده هیپوفیز تولید می‌شود و در تولیدمثل نقش دارد. با غربالگری LH می‌توان سلامت تخمدان‌ها یا عملکرد هیپوفیز را ارزیابی کرد. در زنان، محدوده LH غیرطبیعی می‌تواند به این معنی باشد که تخمک‌گذاری به‌درستی انجام نمی‌شود یا عدم تعادل هورمون‌ها وجود دارد.
هورمون Progesterone
هورمون پروژسترون در تخمدان ها تولیدشده و مسئول رشد و آزادسازی تخمک و رشد لایه داخلی رحم یا آندومتر برای پذیرش جنین می باشد درواقع رحم را برای بارداری آماده می‌کند. آزمایش پروژسترون برای بررسی تخمک‌گذاری در خانم‌ها و بررسی خطر سقط‌جنین یا حاملگی خارج رحمی بکار می رود.
درباره بارداری خارج از رحم بیشتر بدانید.
هورمون Prolactin
پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می شود و نقش اصلی آن کمک به شروع و حفظ تولید شیر مادر در زنان باردار و شیرده است. سطح پرولاکتین می تواند به تشخیص ناباروری در مردان و تشخیص بی نظمی قاعدگی یا ناباروری در زنان کمک کند.
هورمون Testosterone
تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان است که مسئول بروز ویژگی‌های جسمی (صفات فیزیکی) مردانه است. تستوسترون عمدتاً در بیضه ها تولید می‌شود. اما همچنین توسط غدد فوق کلیوی در مردان وزنان و به مقدار کم توسط تخمدان در زنان نیز تولید می‌شود. سطوح غیرطبیعی کم یا زیاد تستوسترون می‌تواند به دلیل انواع شرایط زمینه‌ای رخ دهد و باعث ناباروری در مردان و زنان شود.
آزمایش GLOBULIN BINDING HORMONE SEX (SHBG)
SHBG پروتئینی است که توسط کبد تولید می شود و به هورمون های تستوسترون، دی هیدروتستوسترون (DHT) و استرادیول (استروژن) متصل می شود. این آزمایش سطح SHBG را در خون اندازه‌گیری می‌کند و معمولاً برای کمک به ارزیابی کمبود و یا مقادیر بیش‌ازحد تستوسترون استفاده می شود.
آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از:
آزمایش‌های تیروئید
آزمایش HbA1c
آزمایش Vitamin D
آزمایش اسید فولیک
و …
مقاله آزمایش های لازم قبل از بارداری به تایید دکتر بیتا عبدی، پزشک عمومی رسیده است.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.