با شروع بارداری تغییراتی در عروق بدن خصوصا عروق رحم رخ می‌دهد تا خون‌رسانی مناسب به جفت و جنین انجام شود. این تغییرات باعث می‌شود که در عروق، افت مقاومت رخ دهد و در نتیجه حتی در مادرانی که فشار خون بالا دارند، در دوران حاملگی، ممکن است فشار خون، خصوصا در سه ماهه اول به سطح نرمال برسد. اما اگر در این دوران، مادر باردار، دچار پرفشاری شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید حتما به آن رسیدگی کرد.
این مقاله به تایید سحر فرشادی ماما رسیده است.
خوشبختانه فشار خون بارداری قابل درمان است اما اگر درمان نشود متاسفانه می‌تواند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. این بیماری یکی از سه دلیل اصلی مرگ و میر مادران باردار در دنیا است.
فشار خون نرمال 12/8 است و اگر فشار خون در بارداری حتی یک بار از 14/9 بالاتر رود، دارای اهمیت بوده و باید به آن رسیدگی کرد.
انواع فشار خون بارداری
دو نوع فشار خون در بارداری وجود دارد:
فشار خون مزمن قبل از بارداری
گاهی مادران باردار دچار فشار خون مزمن هستند به این معنی که از قبل دچار این بیماری بوده اما در دوران حاملگی یا قبل از 20 هفته، این بیماری تشخیص داده می‌شود. این افراد بیشتر در خطر عوارض شدید فشار خون بارداری (مسمومیت بارداری) هستند و بنابراین باید ویزیت‌های بیشتری برای وضعیت سلامت خود داشته باشند.
پیشنهاد مطالعه | دکتر میلاد دودانگه، در این مقاله درباره فشار خون بالا توضیحات کاملی داده است.
فشار خون ناشی از بارداری
فشار خون بالا ناشی از بارداری معمولا در نیمه دوم حاملگی (بعد از 20 هفته) اتفاق می‌افتد. هر چه این بیماری زودتر شروع شود، پیامد بیشتری برای مادر و جنین خواهد داشت. این بیماری می‌تواند به دو صورت ظاهر شود:
افزایش فشار خون بدون سایر علائم
در این حالت تنها فشار خون بدون علائم دیگری افزایش پیدا می‌کند.
مسمومیت بارداری
در این بیماری همراه با افزایش فشار خون، دفع پروتئین هم رخ می‌دهد. فرم شدید این بیماری با علائمی همچون سردرد، تاری دید، جرقه دیدن جلوی چشم، از دست دادن بینایی، درگیری کبد، حالت تهوع و درد شدید در قسمت بالا و راست شکم، ورم در صورت و دستان همراه است. در بعضی موارد ممکن است که این بیماری بدون علامت باشد. این بیماری، از موارد مهم و اورژانسی است که حتما باید به آن رسیدگی کرد.
درمان مسمومیت بارداری
در مواردی که سن حاملگی به حدی رسیده باشد که جنین بدون عارضه به دنیا بیاید، معمولا ختم بارداری می‌شود.
علت
متاسفانه هنوز مشخص نیست که علت بروز مسمومیت بارداری چیست اما با خروج جفت از بدن و پایان دادن به حاملگی این بیماری رفع می‌شود.
اگر نیاز به مشاوره با پزشک متخصص زنان دارید، بهترین پزشکان آنلاین زنان در اپلیکیشن مدافون، آماده پاسخگویی هستند.
درمان
در شرایطی که فشار خون بیمار کمی بالاست و عوارض زیادی به همراه ندارد، با تغییرات سبک زندگی، تغذیه و چکاپ‌های منظم سعی در کنترل فشار خون بالا داریم. در مواردی که بیمار دچار مسمومیت بارداری می‌شود با توجه به عوارض خطرناک آن برای مادر و جنین، معمولا بارداری خاتمه می‌یابد.
فاکتورهای خطر فشار خون بالا ناشی از بارداری
وجود موارد زیر، می‌تواند خطر این بیماری را افزایش دهد:
سابقه فشار خون قبل از بارداری
افرادی که قبل از بارداری دچار این بیماری هستند، بیشتر در خطر ابتلا به فشار خون بالا در حاملگی هستند. بنابراین قبل از اقدام به بارداری، این بیماری را کنترل کرده و تحت نظر پزشک، داروهای مناسب دریافت کنید.
دیابت
دیابت در صورتی که قبل از بارداری وجود داشته (نوع 1 و 2) یا حتی اگر در طی این دوران به وجود آمده باشد (دیابت بارداری) می‌تواند موجب پرفشاری شود.
وزن مادر قبل و حین بارداری
مادری که پیش از بارداری و یا در حین آن دچار اضافه وزن است احتمال این که در دوران حاملگی دچار فشار خون بالا شود، بیشتر است این مورد یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مهم و قابل پیشگیری است.
همین الان در اپلیکیشن مدافون می‌توانید یک رژیم غذایی آنلاین مناسب خود دریافت کنید.
بیماری‌های زمینه ای
بیماری‌هایی مانند لوپوس، بیماری‌های کلیوی و … می‌تواند باعث پرفشاری خون در دوران حاملگی شود. بیماران مبتلا به این بیماری‌ها باید قبل از اقدام به بارداری، بیماری خود را کنترل و تحت نظر پزشک باشند.
سبک زندگی
مصرف سیگار، الکل، رژیم غذایی چرب و شور، تحرک ناکافی از عواملی است که می‌تواند موجب این بیماری شود.
سن
سن بالای 40 سال می‌تواند موجب افزایش خطر این بیماری شود
ژنتیک
در افرادی که سابقه خانوادگی فشار خون مزمن و یا در حاملگی وجود دارد، ریسک ابتلا به این بیماری بیشتر است.
پیشنهاد مطالعه | درباره درد شکم در بارداری بیشتر بدانید.
علائم خطر
در صورت بروز این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید
- فشار خون بالای 14/9 حتی برای یک بار
- سردرد شدید
- تاری دید
- جرقه دیدن جلوی چشم
- درد شدید در قسمت بالا و راست شکم
- ورم در قسمت‌هایی به غیر از پایین تنه و پاها مثلا صورت، دست‌ها
- افزایش بیش از یک کیلوگرم وزن در هفته
- علائم شبیه آنفولانزا، ضعف و بی حالی چند روزه
تشخیص
اندازه گیری صحیح فشار خون راه اصلی تشخیص این بیماری است. آزمایش ادرار برای بررسی دفع پروتئین و آزمایش خون برای بررسی وضعیت پلاکت‌ها و عملکرد کلیه (سنجش کراتینین) و اختلال آنزیم های کبدی از دیگر راه‌های تشخیص این بیماری است.
معمولا وقتی که اولین بار، فشار خون حاملگی در شخص تشخیص داده می‌شود، بستری می‌شود تا سلامت کبد، فاکتورهای خونی (پلاکت)، عملکرد کلیه و علائم مغزی بررسی شود. اگر این ارگان‌ها دچار عارضه ای نشده باشند و فشار برابر یا بالاتر از 16/11 نباشد، بیمار مرخص می‌شود اما هر 7 روز یک بار، باید چکاپ شود تا سلامت مادر و جنین بررسی شود.
برای کاهش فشار خون بارداری چه بخوریم؟
- تعداد وعده‌های غذای اصلی را افزایش و حجم آنها را کاهش دهید.
- سه وعده غذای اصلی و سه میان وعده مصرف کنید.
- سبزی، صیفی جات و میوه‌های تازه مصرف کنید.
- به اندازه کافی آب بنوشید.
- مصرف نمک و مواد غذایی حاوی مقدار زیادی از آن مانند غذاهای کنسروی، نان های صنعتی را کم کنید.
- از مصرف مواد غذایی صنعتی و نیمه صنعتی پرهیز کنید.
- در حد امکان ورزش و تحرک داشته باشید.
دکتر محمد حسین نجفی، متخصص قلب و عروق | بیماری‌های قلبی در دوران حاملگی را بشناسید.
پرسش و پاسخ فشار خون بارداری
فشار خون بالا در بارداری چند است؟
فشار خون نرمال 12/8 است. در بارداری فشار بالای 14/9 حتی برای یک بار نیاز به رسیدگی توسط پزشک دارد.
آیا با فشار خون بالا می‌شود باردار شد؟
بله، اما قبل از اقدام به بارداری حتما باید تحت نظر پزشک، فشار خون را تحت کنترل دربیاورید.
چه طور در بارداری فشار خون را پایین بیاوریم؟
در صورتی که فشار خون شما بالاتر از 14/9 است، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر فشار خونتان کمی بالا است سعی کنید با کاهش مصرف نمک، الکل، مصرف کافی آب، میوه، سبزیجات، غذاهای تازه و ورزش و تحرک این بیماری را کنترل کنید.
در اپلیکیشن مدافون، مجموعه ای از بهترین ماماهای آنلاین، آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.