احتمالا همه ی شما در طول زندگی خود بارها دچار گرفتی بینی و یا از دست دادن حس بویایی شده اید. تغییر در حس بویایی میتواند تجربه ای ناخوشاید باشد که بر احساس طعم و مزه نیز تاثیرگذار باشد. حس بویایی بیش از یک هدف را بر عهده دارد. نه تنها برای فرد امکان لذت بردن از عطرهای مختلف را فراهم میکند، بلکه او را از خطرات احتمالی مانند دود یا نشت گاز نیز آگاه می کند.
این مقاله توسط پگاه فروغی، متخصص گوش ، حلق و بینی تهیه شدهاست.
از دست دادن بویایی می تواند جزئی (هیپوسمی) یا کامل (آنوسمی) باشد و بسته به علت ممکن است موقت یا دائمیباشد. اگرچه از بین رفتن حس بویایی به ندرت علامتی از یک بیماری جدی است، اما حتی از بین رفتن جزئیِ حس بویایی نیز باعث از دست رفتن میل به خوردن میشود، که احتمالاً میتواند کاهش وزن، سوء تغذیه یا حتی افسردگی را در پی داشته باشد.
از دست دادن حس بویایی علل مختلفی دارد که ما در این مقاله از مدافون، به معرفی برخی از این علت ها خواهیم پرداخت. همراه مدافون باشید.
علل از بین رفتن حس بویایی
آنوسمی (anosmia) یا کربویی میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد. این دلایل عبارتند از:
افزایش سن
به گفته متخصصان گوش و حلق و بینی، حس بویایی در سنین 30 الی 60 سالگی به اوج خود میرسد و پس از آن به مرور کاهش مییابد.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
هرگونه عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند: سرماخوردگی و آنفولانزا میتواند حس چشایی را تحت الشعاع قرار دهد و برای مدتی حس بویایی را از بین ببرد.
بیماری آلزایمر
عموما افرادی که دچار آلزایمر و یا زوال عقل می گردند، دچار تغییر در حس چشایی و بویایی می گردند. علت این اختلال مصرف داروهای آلزایمر و فراموشی در تشخیص مزه غذا نیز میباشد. این نوع کربویی و یا همان از بین رفتن حس بویایی عموما ماندگار بوده و پس از مدتی بهبود نمییابد.
پیشنهاد مطالعه | سوال و جواب پزشکی درباره از دست دادن حس بویایی
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
قرار گرفتن در معرض بعضی از مواد شیمیایی میتواند باعث از دست رفتن حس چشایی شود. برای مثال قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی از مواد آفت کش باعث نقص بلند مدت حس چشایی و بویایی میشود.
درمان سرطان
شیمی درمانی و پرتودرمانی سر و گردن باعث تغییر یا تضعیف حس چشایی میشود. این اختلال معمولا بعد از پایان دوره درمان، به وضعیت عادی خود بازخواهد گشت.
مشکل سینوس
سینوزیت حاد که عموما با عفونت سینوس ها و مجاری بینی همراه میباشد، میتواند منجر به تحریک و گرفتگی موقت داخل بینی گردد. این التهاب و گرفتگی سبب از بین رفتن حس بویایی میگردد. چنانچه در طول سال چندین بار دچار عفونت سینوسی میشوید، بهتر از با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشاوره انجام دهید.
آسیب دیدن سر
ورود ضربه به سر باعث از دست رفتن حس بویایی و چشایی میشود. میزان تداوم این وضعیت به موقعیت و شدت ضربه و روش درمان آن بستگی دارد.
کمبود مواد مغذی
بعضی از کمبودهای مواد مغذی حس چشایی را کاهش میدهند. برای مثال کمبود زینک در بدن موجب کاهش حس بویایی و چشایی در افراد میگردد. شما میتوانید زینک مناسب بدن خود را از مواد غذایی مانند: مرغ، گوشت قرمز، غلات صبحانه و … تامین کنید.
بیماری کرونا
با توجه به تحقیقات صورت گرفته، بیماری کرونا نیز موجب از بین رفتن حس چشایی و بویایی در افراد میگردد. تحقیقات نشان میدهند که از بین رفتن حس بویایی در این بیماری، موقت بوده و پس از گذراندن دوره بیماری از بین خواهد رفت.
آلودگی هوا
محققان دریافتند قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در طولانی مدت، خطر از دست دادن بویایی را تقریبا دو برابر افزایش میدهد.
برخی دیگر از این علل عبارتند از:
- کربویی مادرزادی
- آلرژی
- پلیپ بینی
- ضربه مغزی
- کمکاری تیروئید
- مصرف الکل
- بیماری اماس
- بیماری پارکینسون
- دیابت کنترل نشده
- سیگار کشیدن
- سکته مغزی
- جراحیهای ناحیه سر و گردن
راههای درمان از بین رفتن حس بویایی
در برخی موارد که از بین رفتن حس بویایی حاصل سرماخوردگی و یا عفونتهای شدید تنفسی فوقانی و آلرژی باشد، پس از برطرف شدن بیماری حس بویایی به خودی خود باز میگردد. اما اگر علت از بین رفتن حس بویایی، آلرژی باشد، پزشک برای شما داروهای ضدآلرژی و اسپری بینی تجویز خواهد نمود. اگر علت این عارضه سینوزیت، پولیپ بینی و یا انحراف بینی باشد، جراحی بهترین گزینه برای درمان و بازیابی حس بویایی میباشد.
اگر دچار مشکل از دست دادن بویایی شده اید، متخصصان آنلاین گوش، حلق و بینی در اپلیکیشن مدافون ،آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
منبع: دکتر پگاه فروغی،متخصص گوش و حلق و بینی
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
سلام در پی آنفلانزا مدت دوماه هست که بویایی و حس چشایی و از دست دادم، الان به مقدار خیلی کم برگشته، آیا درمانی داره (
در برخی موارد که از بین رفتن حس بویایی حاصل سرماخوردگی و یا عفونتهای شدید تنفسی فوقانی و آلرژی باشد، معمولا پس از برطرف شدن بیماری حس بویایی به خودی خود باز میگردد.
سلام خدمت جناب آقای دکتر بنده ۶۰ سال هستم ازبچگی حس بویایی نداشتم الان میشه کاری کرد
جناب احمدوند عزیز
آیا تا به حال در این زمینه به پزشک مراجعه کرده اید؟
سلام لی به بچگی ام بینی ام ضربه دیده اما نمیدونم از مادرزادی حس بویایی نداشتم یا به اثر همان ضربه از بین رفته الان هیچ حسی بویایی ندارم باید چکار کنم خواهش میکنم راهنمایی ام کنید.