روزه و دیابت، آیا دیابتی ها می توانند روزه بگیرند؟

شروع ماه مبارک رمضان و لذت شنیدن صدای ربنا کنار سفره افطار، بسیاری از افراد را برای روزه داری ترغیب می کند. در این میان با تعداد بالایی از سوالات بیماران مواجه می شویم که آیا من می توانم روزه بگیرم؟ آیا روزه برای من ضرر ندارد؟

در این مقاله از مدافون به بسیاری از سوالات شما عزیزان درباره دیابت و روزه داری خواهیم پرداخت. همراه ما باشید.

روزه و دیابت نوع ۱

انسولین هورمونی است که به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا از گلوکز برای انرژی استفاده کند. در دیابت نوع یک سیستم ایمنی بدن سلول های سازنده انسولین را مورد حمله قرار می دهد و نابود می کند. از این رو بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 1 قادر به ساخت انسولین نبوده و میزان قند خون در این افراد بالا می رود. به گفته پزشکان روزه داری در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که نیازمند تزریق روزانه انسولین هستند، توصیه نمی شود. چرا که اگر روزه بگیرند، در معرض افزایش خطر کتواسیدوز دیابتی (عوارض حاد دیابت ) و یا کمای دیابتی قرار می گیرند. از طرف دیگر کم آبی ریسک ایجاد لخته خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 افزایش می دهد. از این رو توصیه می شود که افراد مبتلا به دیابت نوع 1 روزه نگیرند.

جهت مشاوره با دکتر محمدسعید سالمی، دیابتولوژیست مدافون کلیک کنید.

روزه و دیابت نوع ۲

بر خلاف دیابتی های نوع ۱، که ترشح انسولین از لوزالمعده به کلی قطع می شود، در دیابتی های نوع 2 لوزالمعده قادر به تولید انسولین می باشد و بدن تنها توانایی لازم جهت هدایت قند به داخل سلول ها را ندارد. این مشکل به دلیل بروز اختلالاتی در ناحیه گیرنده سلول، که محل تأثیر انسولین بر روی سلول است، و یا پیدایش نواقصی در ساختار انسولین به وجود می آید. این حالت تدافعی در بدن دیابتی های نوع ۲، مقاومت به انسولین نامیده می شود.

روزه گرفتن در بیماران مبتلا به دیابت نوع2 به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. افرادی که دارای دیابت نوع 2 بوده و قند خون آن ها به کمک قرص تحت کنترل می باشد، با تشخیص پزشک خود می توانند در ماه رمضان روزه بگیرند. اما افرادی که در طول شبانه روز به دفعات متوالی از انسولین استفاده می کنند، و در صورت عدم استفاده از انسولین قند خون آن ها بالا می رود، نباید برای روزه داری اقدام نمایند.

انواع دیابت

در کدام دسته از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 روزه گرفتن ممنوع می باشد؟

افرادی که در ماه های اخیر دچار حملات کاهش سطح هوشیاری شده اند.

افرادی که دارای نوسانات شدید قندی هستند.

افرادی که به عوارض دیابت مانند: (نارسایی کلیه، مشکلات قلبی و اختلالات بینایی) دچار هستند.

چرا بیماران دیابتی دارای مشکلات قلبی نباید روزه بگیرند؟

دیابت یکی از ریزفاکتورهای اصلی مشکلات قلبی می باشد. از آنجایی که روزه باعث کم آبی شده و کم آبی موجب افت فشار می گردد، روزه داری احتمال بروز سکته قلبی در افراد دیابتی دارای مشکلات قلبی را افزایش می دهد.

افراد دیابتی وابسته به انسولین چگونه می توانند روزه بگیرند؟

در برخی موارد چنانچه افراد دیابتی دچار بیماری های دیگری مانند بیماری های قلبی و یا کلیوی نباشند، می توانند به پزشک مراجعه کرده و با جایگزینی انسولین طولانی اثر اقدام به روزه داری نمایند.

توصیه های پزشکی برای دیابتی هایی که اصرار به روزه گرفتن دارند:

• قبل از شروع ماه رمضان به پزشک کرده و قند خون خود را تحت کنترل قرار دهید.
• برنامه ریزی غذایی مناسب از پزشک خود دریافت کنید.
• حتما وعده ی سحری را میل نمایید.
• مرتب قند خون خود را چک کنند
• پس از افطار کمی ورزش کنید. پیاده روی از ساده ترین و تاثیر گذارترین ورزش ها می باشد.

افراد دیابتی با مشاهده کدام علائم باید به روزه داری خاتمه دهند؟

فرد دیابتی که روزه گرفته است اگر در هر ساعتی از روز علائمی مانند: لرزش دست و پا، عرق سرد زیاد، گرسنگی شدید، تپش قلب، ضعف و بی حالی شدید، سرگیجه، تاری دید و خواب آلودگی مشاهده کند باید بلافاصله قند خون را کنترل کند و اگر قند خون کمتر از 70 تا 65 میلی گرم در دسی لیتر باشد باید روزه خود را افطار کرده و به آن ادامه ندهد. در غیر این صورت دچار افت شدید قند خون، کاهش سطح هشیاری، کما و عوارض خطرناک دیابت خواهد شد.

جهت مشاوره با دکتر فریبا محسنی، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کلیک کنید.

بهترین مواد غذایی مورد استفاده در وعده سحر برای افراد دیابتی:

• نان و غلات سبوس دار مانند: نان سنگک، ماکارانی سبوس دار، بلغور گندم و جو و جوانه غلات
• میوه های تازه مانند: سیب و پرتقال و میوه های خشک نظیر: انجیر خشک و پرهلو جهت پیشگیری از یبوست
• انواع سبزیجات
• حبوبات و جوانه آن ها مانند عدس، لوبیا، نخود، لپه و ماش
• انواع حلیم که حاوی گندم، گوشت و شیر باشد.
• انواع خورشت کم چرب

منبع: دکتر سارا نجفی