دردهای شکمی یا دل درد، دردهای شایع بین کودکان هستند. بسیاری از کودکان مبتلا به درد شکم در طی چند ساعت یا چند روز بدون درمان خاصی خوب میشوند و اغلب نمیتوان دلیلی برای آن پیدا کرد. از هر 10 کودک، 1 تا 2 کودک به این درد مبتلا است. اگر درد یا علائم همراه آن ادامه داشت، حتما به پزشک متخصص اطفال یا فوق تخصص گوارش اطفال مراجعه کنید.
درد شکم دردی است که در هر جایی از ناحیه بین پایین دنده ها و لگن احساس میشود. این درد در نوزادان و کودکان شایع است. دلایل متعددی برای درد شکم در کودکان وجود دارد که همین امر تشخیص را برای پزشکان کمی دشوار میکند.
این مقاله به تایید دکتر نگار اسماعیلی رسیده است.
انواع دل درد در کودکان
بهطور کلی دردهای شکمی کودکان به دو نوع حاد و مزمن تقسیم میشوند. در هر دو حالت پزشک متخصص باید کودک را معاینه کند و شرححال کودک بهطور کامل از نظر تاریخ شروع، نوع، مدت و شدت درد بررسی شود. همچنین توجه به مسائلی مانند سابقه جراحی کودک، زمینه تشدید درد، احتمال ضربه دیدن شکم، سابقه ابتلا به بیماریهای خاص و نظایر آن نیز اهمیت دارد.
دل درد حاد در کودکان
درد حاد یکباره و با شدت تقریبا بالا ایجاد میشود که سبب بیقراری کودک میشود.
دل درد مزمن
درد مزمن مدتی ادامه دارد و شدت متفاوتی خواهد داشت. تشخیص علت دل درد های مزمن در کودکان نیاز به حوصله و زمان دارد. این دردهای طولکشنده و گاهگاه نیز باید جدی گرفته شوند. بهعنوان مثال بچه کوچکی که بیقراری میکنند و والدین تصمیم به مراجعه به پزشک میگیرند اما او آرام میشود. مجددا پس از زمان کوتاهی همان علائم را دارد و باز تسکین مییابد.
علل درد شکم در کودکان
یبوست
یبوست شایعترین علت درد شکم در کودکان است. اگر کودک 2 بار یا کمتر در هفته اجابت مزاج داشته باشد، دچار یبوست میشود
نفخ
نفخ یکی دیگر از دلایل درد شکم در کودکان و شیرخواران است. کودکان همراه با نفخ ممکن است یبوست یا عدم تحمل لاکتوز داشته باشند یا غذاهایی مصرف کرده باشند که باعث ایجاد گاز بیش از حد میشود. درد شکم در این حالت، معمولاً زمانی خوب میشود که گاز با آروغ زدن یا عبور باد آزاد شود.
عفونتهای گوارشی
گاستروانتریت یک بیماری شایع است که باعث اسهال و استفراغ و توسط باکتری یا ویروس ایجاد میشود. هر کسی در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شود اما در کودکان شایعتر است. بیماری اسهال و استفراغ (گاسترو آنتریت) یکی از مهمترین عفونتهای دستگاه گوارش کودکان محسوب میشود .روتاویروس یکی از علل شایع گاستروانتریت شدید در نوزادان است
مسمومیت ها
مسمومیت غذایی، بیماریای است که بر اثر خوردن غذا یا آب آلوده پیش میآید. برخی مسمومیت های غیرغذایی مانند نیش عنکبوت، خوردن صابون یا سیگار کشیدن هم میتواند موجب دل درد در کودکان شود
سندرم روده تحریک پذیر
در سندرم روده تحریک پذیر کودک ممکن است که اسهال، یبوست یا اسهال و یبوست متناوب داشته باشد.
اگر کودک شما حداقل به مدت 4 روز در ماه، دل درد به همراه یبوست و یا اسهال دارد مقاله زیر را بخوانید. این مقاله برای شما مفید است: همه چیز درباره سندرم روده تحریک پذیر کودکان
حساسیت های غذایی
آلرژیهای غذایی، پرخوری، حساسیت به پروتئین گاوی، عدم تحمل لاکتوز و… هم میتوانند موجب دردهای شکمی در کودکان شود.
کولیک
کولیک یک بیماری نیست و بیشتر نوزادان به دردهای کولیکی مبتلا میشوند. در واقع کولیک در ۶ هفتگی به اوج و پس از سه یا چهار ماهگی به مرور از بین میرود. اما نکته ی حائز اهمیت این است که دردهای کولیکی به هیچ عنوان سلامتی نوزاد را تهدید نمیکند و برای او مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
سایر عفونتها
عفونتهای غیرگوارشی مانند عفونت ادراری، عفونت کلیه یا مثانه، یا عفونت در سایر قسمتهای بدن مانند گوش یا قفسه سینه میتواند با درد شکم همراه باشد
اضطراب و استرس
فشارهای روانی و عصبی در کودکان میتواند باعث ایجاد دردهای شکمی در کودکان شود.
آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
آپاندیسیت باعث درد در اطراف ناف میشود که این درد به سمت راست پایین شکم حرکت کرده و تیزتر میشود. کودک مبتلا به آپاندیسیت ممکن است از تشدید درد شکم شکایت کند، اشتهای خود را از دست بدهد، استفراغ کند، هنگام نشستن یا ایستادن احساس ناراحتی کند و هنگام حرکت درد داشته باشد. کودکی که التهاب آپاندیس دارد ممکن است تمایلی به تحرک و حرکت نداشته باشد.
درد پریود در دختران
دخترانی که به سن بلوغ رسیده اند ممکن است که قبل از شروع قاعدگی درد داشته باشند.
انسداد روده
انسداد روده در کودکان از جریان طبیعی غذا یا مایعات جلوگیری میکند و یکی از علائم آن درد شکم است.
اگر نیاز به مشاوره با پزشک فوق تخصص گوارش اطفال دارید، بهترین پزشکان آنلاین در اپلیکیشن مدافون آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند:
-
دکتر الهام پورآذر85,000 ﷼
-
دکتر محمد سبحانی85,000 ﷼
-
دکتر داوود مطهری زاد200,000 ﷼
فتق
برجستگی ها یا تورم و توده سفت و دوکی شکل نشانه ای از فتق است. فتق در کودکان پسر بیشتر دیده میشود. اگر کودک صاف بخوابد، ممکن است فتق دیده نشود و در صورتی که کودک بر اثر گریه، سرفه و… به خود فشاری وارد میکند، ممکن است اندازه فتق بزرگ شود و قابل مشاهده باشد.
پیچ خوردگی بیضه در پسران
علائم پیچ خوردگی بیضه درد و تورم در بیضه و قرار گرفتن یک بیضه بالاتر از دیگری است. درد معمولا در بیضه است اما ممکن است به شکم هم سرایت کند.
بلع جسم خارجی
علائم بلع جسم خارجی عبارتند از: راه افتادن آبریزش دهان، از دست دادن اشتها، تنفس پر سر و صدا یا سرفه، استفراغ، درد شکم و …
سایر بیماریها و مشکلات سلامت
- مشکلات خارج از شکم مانند کشیدگی عضلات
- سینه پهلو یا ناراحتیهای ریوی
- ناراحتیهای قلبی عروقی
- آنژین چرکی
- دیابت
- التهاب معده
- مشکلات لوزالمعده
- مشکلات کبد
- پیچ خوردگی روده
تشخیص علت درد شکم در کودکان
برای تشخیص علل درد شکم در کودکان ممکن است این آزمایشات نیاز باشد
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- آزمایش مدفوع
- عکس برداری یا سونوگرافی
- سایر آزمایشات ویژه
در صورت نیاز گاهی لازم است فشارخون کودک اندازهگیری شود. پس از این بررسیها اگر علت درد تشخیص داده شود که درمان لازم و توصیههای مفید برای کودک انجام میگیرد، اما اگر پزشک علت دقیقی برای درد حاد کودک تشخیص ندهد حتما نیاز به انجام آزمایش خون و ادرار اورژانسی برای کودک خواهد بود.
در صورتی که کودک دچار مشکلات تنفسی نیز باشد عکسبرداری ریه هم ضروری است. آزمایش خون و ادرار میتواند نشاندهنده وجود خون در ادرار ناشی از دفع شنریزه بهدلیل ناراحتیهای کلیوی، عفونت ادراری، وجود قند یا پروتئین در ادرار و… باشد که امکان تشخیص و درمان بیماری را به پزشک میدهد.
مراجعه به پزشک
در صورت وجود علائم زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید شکم
- دردی که با حرکت بدتر میشود
- دردی که کودک را از خواب بیدار میکند
- دردی که میآید و می رود، یا از بین نمی رود، یا بدتر میشود
- درد و تب (درجه حرارت بالای 38 درجه سانتیگراد)
- ادرار نکردن یا ادرار کم
- درد هنگام دفع ادرار
- رنگ پریدگی، بی حالی و عرق کردن
- خستگی و بی حالی
- درد شکم برای بیش از 24 ساعت
- اسهال زیاد (8 تا 10 مدفوع آبکی یا 2 تا 3 قلوه بزرگ در روز)
- علائم کم آبی بدن
دل درد در بزرگسالان
دلدرد، ناراحتیای است که همه افراد در سنین مختلف آن را تجربه کردهاند که به علل مختلفی از جمله بیماریهای عفونی، تغذیه نادرست، استرس و… بروز میکند. البته ممکن است مشکلات اندامهای تناسلی، مجاری ادراری و حتی سیستم قلبی-عروقی و ریوی نیز با چنین دردهایی همراه باشد. چنین دردهایی ممکن است خفیف و گذرا، جدی، مزمن و عودکننده باشد. گرچه غالبا مشکل جدی برای سلامت نیست، در بعضی موارد نیز نشانهای از یک بیماری جدی است که لزوم مراجعه و تشخیص زودهنگام به پزشک به این دلیل خواهد بود.
اختلالات گوارشی مانند یبوست، نفخ، گرفتگیهای عضلانی دیواره معده یا رودهها، ریفلاکس گوارشی زخم اندامهای گوارشی عفونتهای معدهای رودهای ناشی از مسمومیت غذایی و… انسداد روده آپاندیسیت سنگهای صفراوی سنگهای کلیوی و عفونت مجاری ادراری بارداری خارج رحمی، کیست تخمدان، عادت ماهانه دردناک و دیگر بیماریهای مربوط به اندامهای تناسلی التهاب اندامهای داخلی مانند لوزالمعده، معده، کولون و… سرطان میتواند موجب دل درد در بزرگسالن شود.
درد در قسمتهای مختلف شکم
درد اطراف ناف
علت اصلی احساس درد در اطراف ناف، رودههاست که در موارد کمتری میتواند ناشی از ناراحتی معده یا لوزالمعده باشد. درد در قسمت مرکز و بالای معده اساسا به معده و گاهی به کبد و قلب مربوط میشود. زمانی که فرد از درد قسمت مرکز و به سمت پایین شکم شکایت دارد باید به ناراحتی اندامهای این قسمت مانند رودهها، مثانه و رحم مشکوک بود.
درد قسمت چپ ناف
بیماریهای رودهای، طحال و کلیهها ممکن است با درد در سمت چپ ناف همراه باشد. درد در سمت راست ناف معمولا به کیسه صفرا مربوط است که البته در مواردی میتواند ناشی از رودهها و کلیهها نیز باشد. درد در سمت چپ و بالای شکم اصولا به رودهها مربوط است، اما ممکن است نشانهای از بیماریهای لوزالمعده، معده، کلیه، طحال و ریه نیز باشد.
درد سمت چپ و پایین شکم را باید مربوط به کولون، کلیهها و مجاری ادراری دانست که البته تخمدانها و لولههای فالوپ در خانمها ممکن است زمینهساز شوند.
درد قسمت راست ناف
مهمترین علت درد در قسمت راست و بالای شکم، کبد است، اما میتواند بهدلیل رودهها و لوزالمعده نیز بروز کند.
آپاندیسیت با درد در سمت راست و پایین شکم بروز میکند که بیماریهای مجاری ادراری، کلیهها، تخمدانها و لولههای فالوپ نیز ممکن است در این قسمت بروز کند.
البته در بعضی موارد بیمار از درد مبهمی در کل شکم شکایت دارد و نمیتواند محل دقیقی را نشان دهد. در چنین شرایطی پزشک علاوه بر معاینه بالینی، آزمایشهای تکمیلی مانند سونوگرافی یا آزمایش خون را ضروری میداند. همچنین باید اشاره کرد تب، حالت تهوع و استفراغ جزو شایعترین علائم همراه با دردهای شکمی مطرح است.
در صورت نیاز به مشاوره با پزشک در خصوص درد شکم، در هر ساعتی از شبانه روز میتوانید از بهترین دکترهای آنلاین در مدافون مشاوره پزشکی بگیرید
منبع: سایت سلامت
سوالات پزشکی درد شکم
درد اغلب از وسط شکم شروع میشود و در سمت راست به سمت پایین حرکت میکند. شکم هنگام لمس درد میکند. درد آپاندیس،ئبا سرفه و راه رفتن بدتر میشود. کودک مبتلا به آپاندیسیت اغلب علائم ناخوشی مانند تب، بیاشتهایی، استفراغ یا (گاهی) اسهال دارد.
دکتر فتانه بابایی متخصص اطفال: به نظر میرسد که این مشکل بیشتر ناشی از یبوست و تجمع مدفوع باشد. ممکن است به علت تجمع گاز و نفخ درد کوتاه و مختصر و حالت تیرکشنده داشته باشد. اگر در معاینه، مشکلی وجود نداشته، میتوانید به کمک غذاهای ملین مانند آلو، روغن زیتون، انجیر، کره و مصرف غذاهای ملین، این مشکل را برطرف کنید. با این حال نتیجه سونوگرافی را هم پس از انجام ارسال کنید. اگر مشکلی وجود نداشت و با وجود اصلاح تغذیه مشکل حل نشد از پودر پگ هم میتوان استفاده کرد.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
رضوانه جان
شما می توانید سوال خود را از پزشکان فوق تخصص اطفال در اپلیکیشن مدافون، به صورت آنلاین بپرسید/
سوال از فوق تخصص گوارش کودکان
سلام دخترم ۵سالشه شکم درد داره بردمش دکتر آزمایش داد جوابش خوب بود گفت مشکلی نداره ولی سمت چپ زیر شکمش گوله گوله است تشکر
پسرم ۱۴ سال دارد و شبها درد شکم دارد دکتر بردم ولی جوابی نگرفتم
حسین جان در صورت تمایل می توانید از پزشکان فوق تخصص گوارش کودکان در مدافون مشورت بگیرید
دریافت مشاوره
سلام دخترم هفت ساله هستش گاهی درد دور ناف و قسمت چپ شکم داره… علتش چیه؟
دوست عزیز شما می توانید از پزشکان متخصص کودکان در مدافون مشاوره دریافت کنید
آشنایی با متخصص های گوارش کودکان
سلام خسته نباشید برادر من به صورت کاملا یهویی یهو گفت سمت چپ دلم درد می کنه بعد به پاش دست می زدیم می گفت پام هم درد می کنه ولی اصلا سمت را ست شکم و پای راست این حالت نبود ممنون میشم کمک کنید سن۴ سال
امیر جان شما می توانید سوال خود را از متخصص کودکان در اپلیکیشن مدافون بپرسید
سوال از متخصص کودکان
سلام پس من یهو میگه دل دردم یک دقیقه دلپیچه شدیه همینکه ماساژمیدم شکمشواروم میشه دلیلش چیه😢🙏
آقای حسین، پسر شما چند ساله است؟
سلام خانم دکتر دختر من۳سالش است و ۲ماه شکم درد داره دکتر هم زیاد بردم ولی دارو جوابی نداده سونو آزمایش خون وادرار نوشتن سو نوش مشکلی نداره ولی آزمایشش حاضر نشده چی کار کنم ؟؟
محیا محمدی عزیز
پرسش های تخصصی که نیاز به بررسی نتایج آزمایش و… دارد توسط پزشکان در بخش نظرات پاسخ داده نمی شوند. در صورت تمایل می توانید از پزشکان فوق تخصص گوارش کودکان در این زمینه مشورت بگیرید
آشنایی با پزشکان فوق تخصص گوارش مدافون
سلام ببخشید بچتون خوب شد ؟؟مشکلش چی بود ..دختر من هم چهار سالشه الان شیش ماهه شکم درد داره
سلام ببخشید بچتون خوب شد ؟؟مشکلش چی بود ..دختر من هم چهار سالشه الان شیش ماهه شکم درد داره
سوگند جان، بیماری هاییی به این شکل را حتما از طریق پزشکان پی گیری کنید. دو بیمار با علائم یکسان لزوما بیماری یکسانی ندارند. در صورت تمایل می توانید از پزشکان فوق تخصص گوارش کودکان در اپلیکیشن مدافون مشاوره دریافت کنید
برو به لیست فوق تخصص های گوارش کودکان
الهام جان در این خصوص با پزشکان متخصص کودکان در مدافون، مشورت کنید
مشاوره با پزشکان متخصص کودکان
سلام دختر 7ساله گاهی درد در دور ناف یا قسمت سمت چپ شکم دارد از چی هس؟فقط گاهی یک لحظه درد میگیره سریع ول میکنه