فصل بهار از راه رسیده و طبیعت بیدار شده‌است. روزهای آفتابی و بلند از راه رسیده اند. اما شما بی حال و بی انرژی هستید و مشغول خمیازه کشیدن؟ به عید دیدنی می روید و بدون داشتن اندکی انرژی، چرت می زنید؟ افراد زیادی در دنیا هستند که در فصل بهار، به جای احساس انرژی و شادابی، احساس خستگی، خوابآلودگی و حتی ناامیدی و ناتوانی دارند.
خوابآلودگی، کسالت، خستگی مفرط و بی حالی از عوارض این فصل دل انگیز و زیبا می‌باشد. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا در فصل بهار خواب‌آلوده هستیم؟ یا اینکه برای جلوگیری از این خوابآلودگی، خستگی و کسالت چه باید کرد؟
پیشنهاد مطالعه | درباره خواص سیر سفره هفت سین چه می‌دانید؟
علت خوابآلودگی و کسالت در بهار
علت های مختلفی برای خستگی ها و خوابآلودگی های فصل بهار وجود دارد. یکی از این علل این خوابآلودگی افزایش طول مدت روز و کاهش طول شب در فصل بهار می‌باشد.
یکی دیگر از علت های خوابآلودگی و کسل بودن تغییرات آب و هوایی در فصل بهار می‌باشد. با توجه به آن که در فصل بهار هوا رو به گرم شدن می رود، گردش خون در بدن نیز افزایش پیدا می‌کند.
کمبود جریان خون و انرژی کافی در مغز و اندام‌ها نیز یکی دیگر از علل خوابآلودگی در بهار می باشد. معمولا، در فصل زمستان جریان خون در سطح بدن کمتر از قبل می گردد. بنابراین، بیشترین میزان جریان خون در مغز و سایر اندام‌ها می‌باشد. در فصل بهار، مویرگ ها گشادتر از قبل می‌شوند و جریان خون در سطح بدن بیشتر می‌گردد. از این رو خون کمتری به اندام‌ها و مغز می‌رسد و همین امر موجب کسالت و خوابآلودگی در افراد میشود.
علاوه بر این در بهار، سوخت و ساز بدن بیشتر میشود و مصرف اکسیژن افزایش می‌یابد. همین امر موجب کاهش ذخیره اکسیژن مغز می‌گردد.
شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل خوابآلودگی در فصل بهار را بتوان تماس با گرده‌ها و ترکیبات گیاهی دانست. این مسئله می‌تواند باعث بروز علائم آلرژی و به دنبال آن خوابآلودگی در افراد می‌گردد.
راهکارهای غلبه بر خوابآلودگی فصل بهار
در این قسمت راه‌هایی برای غلبه بر بی حالی و خوابآلودگی بهار معرفی می کنیم:
آیا کافئین چای و قهوه شما را بیدار نگه می دارد؟
بسیاری از مردم برای غلبه بر خواب، چای یا قهوه می نوشند. در این نوشیدنی‌ها، کافئین وجود دارد که به عنوان یک محرک بر روی سیستم عصبی مرکزی با تحریک ترشح آدرنالین، سطح هوشیاری را افزایش میدهد. آدرنالین، هورمونی است که از غدد فوق کلیوی و برخی سلول‌های عصبی ترشح میشود. این هورمون در پاسخ به استرس، هیجان و خطر ترشح میشود. این هورمون به بدن کمک می‌کند تا با سرعت بیشتری واکنش نشان بدهد.
نکته اینجاست که هنگامی که آدرنالین ناشی از کافئین از بین برود، خستگی و فرسودگی دوباره به سراغمان می‌آید. بنابراین به یاد داشته باشد که کافئین زیاد برای بدن مضر است. یک یا دو فنجان چای یا قهوه می‌تواند در صبح و در طول روز به شما کمک کند. اما برای مبارزه با خستگی بهاری آن را بیش از حد مصرف نکنید.
دوش آب سرد را فراموش نکنید
اگر روز را با یک دوش آب سرد در فصل بهار شروع کنید، راهی عالی برای بیدار شدن و هوشیاری انتخاب کرده‌اید. دوش آب سرد، به سیستم عروقی کمک می‌کند که بر خستگی فصل بهار غلبه کنید. این نوع دوش گرفتن، گردش خون را تسریع می‌کند.
رقصیدن را فراموش نکنید
شاید خنده دار به نظر برسد که در ابتدای صبح یا ظهر وقتی که بی حال و خواب آلود هستید، بخواهید برقصید. درست است که در کشور ما، رقص بین بعضی از مردم، جایگاه خاصی ندارد اما تاثیرات مثبتی بر سلامت جسم و روان دارد. رقصیدن، یک راه عالی برای دور کردن خوابآلودگی بهاری است. موسیقی مورد علاقه خود را پخش کنید و با رقصیدن گردش خون را بالا ببرید و بر بی حالی غلبه کنید.
فعالیت فیزیکی داشته باشید
امروزه دیگر همه ما، از اهمیت ورزش و فعالیت فیزیکی در زندگی آگاه هستیم. ورزش و تحرک می‌تواند کمک کند که بر خوابآلودگی غلبه کنید و بهار را سرحال تر بگذرانید. اگر فرصت کافی برای پیاده‌روی ندارید، سعی کنید که تحرک خود را بیشتر کنید مثلا به جای آسانسور از پله استفاده کنید (البته اگر مشکل پادرد یا زانو درد ندارید) مسیر خانه تا محل کار یا مدرسه را پیاده‌روی کنید و…
رژیم غذایی سالم داشته باشید
مصرف غذاهای گیاهی برای رفع خستگی و بی حالی در بهار بسیار مفید هستند. تره فرنگی و پیازچه گیاهانی موثر برای مبارزه با خستگی هستند. آهن در تولید انرژی ضروری است و بهترین راه برای به دست آوردن آن از طریق تغذیه سالم است. شاهی هم به کاهش خستگی نیز کمک می‌کند.
علائم خستگی فصلی در بهار
- سرگیجه و سر درد
- افسردگی‌های کوتاه مدت
- افزایش تحریک‌پذیری
- کاهش اشتها
- ضعیف‌شدن حافظه
- بی‌قراری و اضطراب
- کاهش تفکر
- کاهش انرژی
چه کسانی بیشتر در معرض خوابآلودگی فصل بهار قرار می گیرند؟
- افراد مسن
- سفید پوستان
- افرادی که مشکل قلبی، مغزی و عروقی مزمن دارند.
- افرادی که از مغز خود استفاده زیادی می‌کنند.
- افرادی که فعالیت بدنی کافی ندارند.
- افرادی که به هوای تازه دسترسی ندارند.
چگونه با خواب آلودگی بهاری مقابله کنیم؟
برای آنکه بتوانید از شر خستگی و خواب آلودگی بهاره خلاص شوید باید…
- در طول شب خواب کافی داشته باشید
- فعالیت بدنی (ورزش) خود رت افزایش دهید.
- قلبل از خواب، از خوردن غذاهای سنگین پرهیز کنید.
- اضافه وزن و فشار خون بالا خود را کنترل کنید.
- تغذیه مناسب داشته باشید. (از خوردن غذاهای چرب، شور و شیرینی جات پرهیز کنید.)
آیا خوابیدن زیاد به رفع خستگی و خوابآلودگی در بهار کمک می‌کند؟
در پاسخ به این سوال بایستی بگوییم خیر.
زیرا خواب زیاد موجب بی حس شدن قشر مغز می‌گردد و همین امر باعث خوابآلودگی میشود. برای رفع خوابآلودگی در فصل بهار، بهتر است یک رژیم غذایی صحیح، فعالیت بدنی مناسب و خواب کافی داشته باشید.
خارش بینی، گلو، تورم چشم و خوابآلودگی در فصل بهار
بنده ۴۸ سال سن دارم و از زمانی که به یاد دارم، در فصل بهار دچار حساسیت می‌شوم. خارش شدید بینی، خارش گلو، تورم چشم‌ها و خوابآلودگی از علائم حساسیت من هست. با توجه به شروع فصل بهار، به نظر شما از چه مواد غذایی و یا چه داروهایی برای کاهش حساسیت فصلی خود استفاده کنم؟
پاسخ دکتر سارا نجفی، پزشک عمومی مدافون: در درجه اول بهتر هست در محیطی که گل و گیاه زیاد هست قرار نگیرید تا میزان برخورد با آلرژن در شما کمتر گردد. می‌توانید از داروهای آنتی هیستامین نسل دوم مثل قرص فکسوفنادین که هم علائم را برطرف می‌کنند و هم خوابآلودگی کمتری در طول روز ایجاد می‌کنند روزانه استفاده کنید. در صورت احساس تنگی نفس در بهار می‌توانید از اسپری سالبوتامول دوپاف استفاده کنید. هم چنین بهتر است مصرف ادویه و مواد غذایی آلرژی زا مثل گوجه فرنگی، بادمجان، بادام زمینی و …را در این فصل کاهش دهید. درصورت مصرف داروی خاص یا سابقه بیماری زمینه ای قبل از مصرف داروهای ذکر شده با پزشک خود مشورت کنید.
پرسش و پاسخ خواب آلودگی بهار
خوابآلودگی بهاری یک علامت طبیعی است که توسط سیستم فیزیکی بدن ما ایجاد میشود. در ادامه دلایل خوابآلودگی بهار توضیح داده شده‌است:
در فصل زمستان به دلیل ساعات کوتاه تر روز، بدن ترشح هورمونهایی مثل سروتونین (کاهنده استرس و تقویت‌کننده شادی) را کم و ترشح هورمونهایی مثل ملاتونین که هورمون خواب است را افزایش میدهد.
با طولانی تر شدن روزها در فصل بهار، بدن باید خود را تنظیم کند. دمای بدن افزایش می‌یابد، رگ‌های خونی گشاد می‌شوند و فشار خون کاهش می‌یابد.
نور بیشتر در بهار باعث میشود که بدن ترشح سروتونین را افزایش دهد در حالی که هنوز مقدار زیاد هورمون ملاتونین در بدن وجود دارد. بدن نمی‌تواند این فرآیندها را یک شبه مدیریت کند. این تطبیق باعث خستگی بهار میشود.
همه اینها باعث میشود که خیلی از ما در پایان فصل زمستان و شروع فصل بهار، احساس بی حالی و بی انرژی بودن کنیم. در ادامه چند راهکار ساده برای غلبه بر خوابآلودگی بهاری برایتان آورده ایم.
در فصل زمستان که روز کوتاه است، بدن هورمونهایی مانند سروتونین که کاهش دهنده استرس و تقویت کننده شادی است را کمتر ترشح کرده و ترشح هورمونهایی مثل ملاتونین (هورمون خواب) را افزایش میدهد. با طولانی تر شدن روزها در فصل بهارکمی طول میکشد که بدن خود را با این شرایط جدید منطبق کند و همین تغییرات هورمونی باعث خستگی و خوابآلودگی در فصل بهار میشود.
از روش هایی مانند ورزش کردن، رقصیدن، رژیم غذایی گیاهی و سالم، دوش آب سرد و… می‌توانید برای حل این مشکل استفاده کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.