بخشی از مشکلات پوستی بارداری فیزیولوژیک و طبیعی و برخی ناشی از هورمون‌هایی است که از جفت در دوران بارداری ترشح می‌شود. بخشی از این تغییرات بعد از بارداری و معمولا تا یک سال بعد از بین می روند و متاسفانه بعضی از آنها باقی می ماند.
این تغییرات عبارتند از:
تغییرات فیزیولوژیک و طبیعی پوست در بارداری
مشکلات پوستی زیر معمولا تا یک سال بعد از زایمان از بین می روند.
پررنگ شدن رنگدانه‌های پوست
با شروع دوران حاملگی رنگ پوست، لک و خال های صورت مادر باردار پررنگ تر و یا تعداد خال ها بیشتر می‌شود.
ایجاد لک ملاسما (لک بارداری)
در این دوران لک های تازه ای به نام لک ملاسما ممکن است بر روی پوست ظاهر شود که معمولا بر روی گونه ها به شکل قرینه دیده می‌شود. این لک ها می‌تواند بر روی پیشانی، پشت لب و یا به صورت پراکنده در قسمت‌های مختلف صورت دیده شود.
منگوله های پوستی یا اسکین تگ
این ضایعات در چین های بدن مانند گردن، زیر بغل، کشاله ران ممکن است ایجاد شود و یا تعداد منگوله های پوستی قبلی افزایش پیدا کند.
ترک پوست
به دلیل اتساع پوست شکم در دوران بارداری به دلیل بزرگ شدن آن، ترک های پوستی ایجاد می‌شود. برای پیشگیری از این مورد، توصیه می‌شود که خانم‌های باردار در دوران بارداری، پوست شکم را با کرم های ضد ترک یا روغن زیتون چرب کنند.
اگر به پزشک متخصص پوست و مو دسترسی ندارید، در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید از بهترین پزشکان پوست و مو به صورت آنلاین مشاوره دریافت کنید.
آکنه
مادران بارداری که از قبل از بارداری دچار آکنه بودند، با شروع بارداری ممکن است که آکنه آنها تشدید شود. در دوران حاملگی تعداد کمی دارو و برخی شوینده ها قابل استفاده برای آکنه می‌باشد و استفاده از اکثر آنها در دوران بارداری ممنوع است. بنابراین قبل از مصرف دارو حتما با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.
استریا
در دوران بارداری با بزرگتر شدن شکم و ایجاد کشش در پوست ممکن است تغییرات پوستی موسوم به استریا ایجاد شود که بیش از همه در شکم مشهود است اما می‌تواند در رانها، پستان و پهلو هم ایجاد شود. این خطوط معمولا از سه ماهه دوم به بعد مخصوصا سه ماهه سوم ایجاد می‌شوند. در ابتدا بنفش یا قرمز رنگ هستند و به مرور نقره ای رنگ می‌شوند
پیشرفت تغییراتی که در بالا گفته شد، با پایان دوران بارداری متوقف شده ولی ضایعات به وجود آمده مثلا منگوله های ایجاد شده از بین نمی روند. معمولا تا یک سال بعد از زایمان، تیرگی پوست به وجود آمده نیز از بین می رود.
بیماری‌های جدی پوستی دوران بارداری
خارش‌های پوستی
خارش‌های ناشی از کلستاز بارداری (تغییرات کیسه صفرا و کبد)
یکی از دلایل شایع این خارش‌ها تغییراتی است که در کیسه صفرا و کبد مادر باردار به وجود می‌آید. معمولا به جز جای خاراندن پوست بر روی پوست این مادران، اثری دیده نمی‌شود اما در آزمایش‌ها، آنزیم های کبدی شان افزایش می‌یابد. بعضی از مادران ممکن است که دچار زردی (پوست و چشم) نیز شوند. در این موارد حتما باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و اقدام به درمان خارش و مشکلات کبدی کنید.
اگر به پزشک متخصص زنان و زایمان دسترسی ندارید، در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص زنان به صورت آنلاین مشورت کنید.
خارش‌های آتوپیک ناشی از آلرژی (اگزمای بارداری)
این خارش‌های اگزمایی ممکن است حتی در کسانی که قبلا سابقه آلرژی پوستی نداشته اند بر اثر آلرژی یا حساسیت رخ دهد. مهم‌ترین علت این خارش‌ها، خشک شدن پوست است. اگر شدت خارش زیاد باشد و با چرب کردن پوست رفع نشود، داروهای دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند این خارش‌ها را کاهش دهد.
خارش به همراه ضایعات کهیری (کهیر در بارداری)
این خارش‌ها عموما از ناحیه شکم بر روی ترک های بارداری شروع شده و معمولا در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد. با بزرگ شدن جفت این خارش عموما بیشتر می‌شود. ضایعات ورم دار قرمز رنگ (کهیر) همراه با این خارش دیده می‌شود. این خارش معمولا با زایمان بهبود پیدا می‌کند.
ضایعات تاولی (تاول پوست در بارداری)
در این مشکل پوستی ضایعات آبدار پوستی (تاول) بر روی پوست ایجاد می‌شود. این ضایعات نادر بوده و خصوصا در سه ماهه آخر بارداری و در ناحیه شکم ظاهر می‌شود. این بیماری مهم و نیازمند درمان است. این ضایعات تاولی می‌تواند موجب زایمان زودرس یا جنین با وزن کم شود.در این حالت مادر بستری شده و تحت نظر متخصص پوست و زنان درمان انجام می‌شود.
ریزش مو بعد از زایمان
معمولا دو تا سه ماه بعد از زایمان، مادران باردار یک ریزش موی شدید به نام ریزش موی تلوژن را تجربه می‌کنند. این ریزش مو به دلیل خروج منبع هورمونی جفت از بدن مادر است. البته ناگفته نماند که در دوران بارداری ریزش موی مادر کم می‌شود. تا یک سال بعد از زایمان این مشکل خود به خود رفع می‌شود. در این دوران درمانهای مناسب برای دوران شیردهی وجود دارد که کمک می‌کند، موها حفظ شود.
دکتر مریم اکبری متخصص زنان | طی 9 ماه بارداری این نکات را رعایت کنید!
نگهداری های پوست در دوران حاملگی
برای حفظ سلامت و شادابی پوست در دوران بارداری این موارد را به یاد داشته باشید:
- استفاده از ضدآفتاب های فیزیکی
- مصرف آبرسان برای جلوگیری از خشکی پوست
- منع مصرف اکثر کرم ها، روشن کننده و پمادهای ضد جوش و آکنه
پیشنهاد مطالعه | دکتر میلاد دودانگه به پرسش های کاربران در خصوص مشکلات و بیماری‌های پوستی در دوران حاملگی پاسخ داده است.
درمان مشکلات پوستی در بارداری
لک های بارداری یا ملاسما
همان‌طور که گفته شد، لک های بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی دوران بارداری، در افرادی که مستعد ایجاد لک هستند به وجود می‌آید. در دوران بارداری برای پیشگیری از این لک ها، از ضدآفتاب های فیزیکی در خارج و داخل خانه استفاده کنید. این لک ها معمولا ماندگار و مقاوم هستند.
انواع سطحی این لک ها با داروهای ضدلک و قرار نگرفتن در معرض نور، معمولا در عرض 6 ماه تا یک سال پس از زایمان از بین می روند. متاسفانه هنوز در درماتولوژی درمان قطعی و صد در صدی برای لک های بارداری عمیق وجود ندارد. اما برخی درمان های تخصصی بر اساس نوع پوست و عمق لک مانند مزوتراپی پوست، لیزرهای مخصوص، روش های درمانی مانند PRP ، داروهای خوراکی و کپسول های درمانی برای این مشکلات پوستی وجود دارد.
تیرگی پوست
بعد از زایمان بخش عمده ای از تیرگی پوست برطرف می‌شود
خشکی پوست
برای رفع مشکل خشکی پوست در دوران حاملگی، از کرم های چرب کننده مناسب پوست، حداقل روزی سه بار استفاده کنید.
منگوله های پوستی یا اسکین تگ
متاسفانه بعد از بارداری این منگوله ها از بین نمی رود و در صورت تمایل می‌توانید آنها را با روش های موجود بردارید.
ترک پوست
متاسفانه هنوز درمان قطعی و صد در صد برای رفع مشکل ترک پوست وجود ندارد. اگر در دوران بارداری هستید، حداقل روزی سه بار پوست خود را چرب کنید تا ترک ها عمق و وسعت زیادی پیدا نکنند. بعد از زایمان هم با روش هایی مانند لیزر، نیدلینگ و روشهای کلاژن ساز، می‌توان تا حدی شکل ظاهری ترک ها را بهبود داد.
خارش، اگزما، تاول و کهیر بارداری
درمان این موارد به صورت خانگی نیست و باید درمان تحت نظر پزشک متخصص پوست و مو انجام شود.
تشدید بیماری‌های پوستی در بارداری
برخی بیماری‌های پوستی در بارداری، می‌تواند تشدید شود. مثلا مادری که از قبل دچار بیماری پوستی صدف بوده ممکن است که در طول بارداری بیماری اش تشدید شود. از طرفی بسیاری از داروها و آمپول هایی که برای کنترل مشکلات پوستی استفاده میشده، در دوران بارداری منع مصرف دارد.
جمع بندی
بسیاری از داروها، کرم ها و لوسیون های موضعی و خوراکی که برای درمان مشکلات پوستی مصرف می‌شوند در دوران بارداری منع مصرف دارند. بنابراین در دوران بارداری حتما این موارد را با پزشک متخصص زنان و زایمان مطرح سازید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.