اعتماد به نفس کاذب چیست و چه علائمی دارد؟

به احساس خوبی که یک فرد به خود و توانایی های خود در انجام یک کار مشخص دارد اعتماد به نفس گفته می‌شود. داشتن اعتماد ‌به‌ نفس ویژگی بسیار خوبی بوده و می‌تواند موجب پیشرفت در زندگی گردد. بدون شک کسانی که اعتماد به نفس دارند، به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند و دیگران نیز بسیار سریع و راحت به آن ها اعتماد می‌کنند. داشتن اعتماد به نفس سبب می‌شود به انسان‌هایی شاد و خوشحال تبدیل شویم و با افراد غریبه و ناآشنا به راحتی ارتباط برقرار کنیم و این یکی از بهترین ویژگی‌هایی است که باعث پیشرفت در زندگی و کسب و کار می‌شود.

این مقاله توسط میترا کوراغلی، روانشناس، بررسی و تایید ‌شده‌است.

در واقع اعتماد به نفس به معنای شناخت استعدادها و توانمندی هاست که مانع از ناامیدی می‌شود و فرد را برای پذیرش نقش ها و مسئولیت های سخت تر ترغیب می‌کند. اما اگر این اعتماد به نفس غیر واقعی و بدون در نظر گرفتن موانع و نقاط ضعف باشد، به خودشیفتگی و اعتماد به نفس کاذب (False confidence) تبدیل می‌شود.

در این مقاله از مدافون، به معرفی اعتماد به نفس کاذب و راه‌های شناسایی آن خواهیم پرداخت. همراه مدافون باشید.

چرا افراد اسیر اعتماد به نفس کاذب می‌شوند؟

اعتماد به نفس کاذب و خودشیفتگی در افرادی که درک درستی از واقعیت ها ندارند و نمی خواهند بپذیرند که آنها هم مانند دیگر انسان‌ها دارای نقایص و عیوبی هستند، نمایان می‌شوند. علل ابتلا به این عارضه رفتاری، نبود اعتماد به نفس واقعی است. زمانی که فرد قادر به شناخت درست و اصولی خود نباشد، ناامید و سرخورده می‌شود.

اما پس از مدتی با کمک دیگران نسبت به خود امیدوار می‌شود ولی این بار شدت آن بیش از حد معمول است به‌طوری که در گذشته توانمندی ها و استعدادهای واقعی خود را درک نمی‌کرد، اما اکنون برای جبران فرصت ها و زمان از دست رفته و گاهی برای تلافی حقارت ها، حتی حاضر نیست ضعف ها و ناتوانایی های خود را هم بپذیرد.

چنین فردی تصور می‌کند باید با تمام قوا به مبارزه با اطرافیان بپردازد. چرا که در نظر او، در گذشته دیگران او را تحقیر کرده‌اند و حال زمان جبران است. این فرد به اعتماد به نفس کاذب و خودشیفتگی مبتلا می‌شود تا بتواند تمامی ضعف ها و کاستی هایی را که در گذشته داشته است، پنهان کند.

اغلب افرادی که به اعتماد به نفس کاذب مبتلا هستند، دچار گذشته ای توام با احساس حقارتند. کینه توزی برای جبران گذشته آن را به وادی خودشیفتگی می کشاند. مطمئنا افرادی که این خصوصیت اخلاقی را دارند، آن را ویژگی بدی نمی‌دانند. شاید به این دلیل باشد که این‌گونه افراد به آرا و نظرات‌ خودشان بیش ‌از حد اطمینان دارند و درنتیجه به حرف هیچ‌کس دیگری گوش نمی‌دهند.

پیشنهاد مطالعه | در این مقاله سحر بهروزیان، روانشناس درباره اعتماد به نفس پایین در نوجوانان توضیح داده است.

ویژگی افراد با اعتماد به نفس کاذب

• اغلب آن ها همیشه ظاهر خیلی خوبی دارند.
• تایید دیگران برای آن ها اهمیت زیادی دارد.
• این نوع افراد زیاد دروغ می گویند؛ چرا که می خواهند نقاط ضعفشان را بپوشانند.
• این افراد برای اینکه باهوش به نظر برسند از کلمات بزرگ در مورد خود استفاده می‌کنند.
• این نوع افراد دوست دارند همیشه رئیس باشند تا با آن حس حقارت شان را بپوشانند.
• همیشه در حال مقایسه خود با بقیه هستند و اشکالاتشان را توجیح می‌کنند.
• خودشان را بدون عیب ‌می‌دانند و هنگامی که به واقعیت زندگی شان نزدیک شوید، عصبانی شده و جبهه می گیرند.
• این افراد برای اینکه خوب به نظر برسند از چیز های گران قیمت استفاده می‌کنند.
• برخی از این افراد سو استفاده گر هستند.
• این افراد در بیشتر مواقع ابراز ناراحتی می‌کنند.
• اکثر این افراد مغرور هستند و خودباوری واقعی ندارند.
• آن ها وابستگی شدیدی به افراد مورد علاقه شان دارند.
• خودشان را در موقعیت رقابت و مبارزه قرار نمی‌دهند.
• آن ها همیشه در حال انتقاد کردن هستند.

اگر نیاز به مشاوره بیشتر درباره اعتماد به نفس کاذب دارید، در اپلیکیشن مدافون مشاوره روانشناسی آنلاین را تجربه کنید.

برخی از تفاوت‌های اعتماد به نفس کاذب و واقعی

•  افرادی که اعتماد به نفس واقعی دارند، به خود و توانایی هایشان با چشم واقع بینانه نگاه می‌کنند و اصلا خود را فراتر از آنچه که هستند تصور نمی‌کنند. اما اعتماد به نفس کاذب در افرادی است که خود را از آنچه که ‌می‌دانند هستند، فراتر دانسته و نمی‌توانند حد و اندازه واقعی توانایی های خود را پیدا کنند. 
•  افرادی که اعتماد به نفس کاذب دارند، اینگونه نشان می‌دهند که همه چیز را ‌می‌دانند و نسبت به همه چیز توانایی بالایی دارند، اما افرادی که اعتماد به نفس واقعی دارند، ابتدا توانایی ها و مهارت های خود را می سنجند و سپس تصمیم می گیرند تا چه اندازه و در چه حوزه ای تخصص و توانایی دارند. 
•  اعتماد به نفس کاذب یعنی کمک نخواستن، عدم پذیرش مهارت ها یا شکاف های دانش و عدم تمایل به یادگیری. در صورتیکه اعتماد به نفس واقعی دقیقا برعکس آن است. 
•  اعتماد به نفس کاذب یعنی نپذیرفتن اشتباهات و مشکلات در صورتیکه اعتماد به نفس واقعی یعنی پذیرش هر گونه خطا و اشتباهی 

آثار و نتایج اعتماد به نفس کاذب

افرادی که اعتماد به نفس کاذب دارن، دچار این مشکلات می‌شوند:

• دچار ‌‌شکست‌های متعدد روحی و خسارت مالی می‌شوند.
• تنها و گوشه گیر می‌شوند.
• از این ویژگی خود آگاه نیستند و برای بر طرف کردن آن تلاش نمی‌کنند.
• شادی و لذت کمتری را در زندگی تجربه می‌کنند.
• زندگی برای آن ها ارزش و معنای مشخصی ندارد.
• همیشه نگران حفظ ظاهر خود هستند.
• احتمال رفتارهای خود تخریبی در آن ها بالاست.
• در زندگی موفقیت کمتری را تجربه می‌کنند.
• استرس و اضطراب همراه همیشگی آن هاست.
• از روابط اجتماعی خود لذت کافی نمی برند.
• ممکن است اجتماع گریز شوند.
• در روابط عاطفی خود به مشکل بر می خورند.
• نمی‌توانند از تنهایی خود لذت ببرند.

اگر شما هم در اطراف خود با افرادی سر و کار دارید که دچار اعتماد به نفس کاذب هستند، تجربه خود را با ما در این رابطه در میان بگذارید.