نارسایی کلیه در کودکان به آسیب‌دیدگی‌های موقتی یا دائمی کلیه در کودکان اشاره دارد که باعث می‌شود کلیه نتواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد.
این مقاله توسط دکتر محسن خلیلی تهیه شده‌است.
کلیه‌ها سیستم دفع مواد از بدن هستند. کلیه‌ها با داشتن واحدهای میکروسکوپی به نام نفرون مواد زائد تولیدشده توسط غذای خورده شده را دفع کرده و سطح مواد شیمیایی مورد نیاز بدن مانند سدیم، فسفر و پتاسیم را تنظیم می‌کند. آب اضافی با مواد زائد ترکیب شده و تبدیل به ادرار می‌شود. ادرار از طریق یک لوله باریک که به آن حالب گفته می‌شود به مثانه منتقل شده و در آنجا باقی می‌ماند تا توسط مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه خارج می‌کند) دفع شود.
کلیه‌ها همچنین سه هورمون مهم تولید می‌کنند: اریتروپوئتین که مغز استخوان را برای ساختن گلبول‌های قرمز خون تحریک می‌کند، رنین که به تنظیم فشار خون کمک کرده و شکل فعال ویتامین D که به کنترل تعادل کلسیم در بدن و حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.
نارسایی کلیه چیست؟
نارسایی کلیه زمانی ایجاد می‌شود که کلیه‌ها عمل تصفیه مواد زائد از بدن را به کندی انجام داده یا متوقف کنند، در نتیجه این مواد جمع شده و به شکل مواد سمی وارد جریان خون می‌شوند. نارسایی کلیوی می‌تواند حاد (ناگهانی) یا مزمن (به مرور زمان ایجاد شده و معمولاً طولانی مدت یا مادام‌العمر است) باشد.
نارسایی کلیه در کودکان
علت اصلی ابتلا به نارسایی های کلیوی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.در کودکان علت اصلی ابتلا به نارسایی کلیه، اشکالات مادرزادی در سیستم ادراری آن هاست. عوارض بیماری‌های کلیه در کودکان به راحتی قابل مشاهده نیست و ممکن است برخی والدین در زمان مناسب متوجه وجود مشکل در کلیه‌های کودک نشوند. تغییر سبک زندگی و بروز مسائل محیطی، ژنتیکی و مادرزادی شمار ابتلای کودکان به بیماری‌های کلیوی را افزایش می‌دهد.
انواع نارسایی کلیه در کودکان
دو نوع نارسایی کلیوی وجود دارد:
نارسایی کلیوی حاد
نارسایی حاد کلیه در نتیجه عفونت، ضربه، نارسایی قلبی، مسمومیت یا مصرف بیش‌ازحد دارو ایجاد می‌شود. درمان این نوع نارسایی کلیوی با درمان علت زمینه‌ای و در برخی موارد به وسیله دیالیز انجام می‌شود.
نارسایی کلیوی مزمن
نارسایی مزمن کلیوی شامل زوال تدریجی کلیه‌ها است. در کودکان و نوجوانان می‌تواند در نتیجه نارسایی حاد کلیوی ناشی از عدم شکل‌گیری کلیه‌ها و نقص مادرزادی آنها، بیماری‌های مزمن کلیوی یا فشار خون مزمن باشد. هدف از درمان معمولاً کاهش سرعت زوال عملکردی کلیه با مصرف برخی از داروها، کنترل فشار خون و رژیم غذایی است. در برخی موارد ممکن است نیاز به انجام پیوند کلیه باشد. نارسایی مزمن کلیوی به تدریج شکل گرفته و می‌تواند منجر به نارسایی دائمی کلیوی باشد. علل، علائم، اقدامات درمانی و اثرات نارسایی‌های حاد و مزمن کلیوی متفاوت هستند.
پیشنهاد مطالعه | در این مقاله دکتر گلاره رضایی به سوالات کاربران درباره نارسایی کلیه پاسخ داده است: سوالات رایج درباره نارسایی کلیوی
نشانه‌ها و علائم نارسایی کلیوی در کودکان
علائم نارسایی مزمن و حاد کلیوی با یکدیگر متفاوت هستند. این علائم عبارتند از:
علائم نارسایی حاد کلیوی
- هموراژی
- تب
- بثورات پوستی
- اسهال خونی
- استفراغ شدید
- درد شکم
- ادرار نکردن یا ادرار بیش‌ازحد
- کاهش ادرار
- سابقه عفونت
- رنگ پریدگی پوست
- سابقه مصرف برخی داروها
- التهاب بافتی
- تورم چشم
- توده قابل لمس در شکم
- قرار گرفتن در معرض عناصر سنگین با مواد سمی
علائم نارسایی مزمن کلیوی
- بی‌اشتهایی
- استفراغ
- درد استخوان
- سر درد
- توقف رشد
- کسالت
- ادرار زیاد یا توقف ادرار
- کاهش ادرار
- عفونت‌های مکرر مجرای ادرار
- بی‌اختیاری ادرار
- رنگ پریدگی پوست
- اختلال تنفسی
- اختلالات شنوایی
- توده قابل لمس در شکم
- التهاب بافت کلیه
- تحریک‌پذیری
- کاهش حجم عضلات
- تغییر در هوشیاری ذهنی
عوامل ابتلا به نارسایی کلیوی
- دیابت نوع ۱ و ۲
- فشار خون بالا
- گلومرونفریت، التهاب واحدهای فیلترکننده ی کلیه (گلومرول‌ها)
- نفریت بینابینی، التهاب توبول‌های کلیوی و ساختارهای مجاور
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک
- انسداد طولانی‌مدت مجرای ادراری، در نتیجه ی مشکلاتی مانند: بزرگ‌شدگی پروستات، سنگ‌های کلیوی و بعضی از سرطان‌ها
- ریفلاکس وزیکویورترال، وضعیتی که سبب بازگشت ادرار به کلیه‌ها می‌شود
- عفونت ادراری
درمان نارسایی کلیه در کودکان
امروزه راه‌های درمانی زیادی برای نارسایی های کلیوی در کودکان جود دارد که در ادامه به معرفی برخی از آن ها خواهیم پرداخت.
راه‌های درمان نارسایی کلیوی حاد در کودکان
- تزریق مقدار زیادی مایعات از طریق تزریق داخل وریدی (برای جبران حجم ازدست‌رفته خون)
- درمان یا مصرف داروهای دیورتیک (برای افزایش میزان ادرار)
- کنترل الکترولیت‌های مهم بدن شامل پتاسیم، سدیم و کلسیم
- مصرف برخی داروها
- رعایت برخی ملاحظات غذایی
راه‌های درمان نارسایی کلیوی مزمن در کودکان
- مصرف دارو (برای کمک به رشد، پیشگیری از کاهش تراکم استخوانی و درمان کم‌خونی)
- مصرف داروهای دیورتیک (برای افزایش میزان ادرار)
- رعایت برخی محدودیت‌های غذایی
- دیالیز
- پیوند کلیه
اگر کودک شما هم مبتلا به نارسایی کلیه است، در اپلیکیشن مدافون می‌توانید از بهترین فوق تخصص های کلیه کودکان، مشاوره آنلاین دریافت کنید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.