سیستم گوارشی انسان دارای قسمت‌های مختلفی است که هر بخش وظیفه خاصی را در بدن دارد. با این حال ممکن است در برخی از اوقات بیماری‌های گوارشی باعث ایجاد اختلال در عملکرد این سیستم شوند. روده بزرگ بخش مهمی از سیستم گوارش انسان است که جذب نهایی مواد غذایی و دفع توسط آن انجام می‌گیرد.این مقاله به تایید دکتر حمیدرضا نوروزی فوق تخصص گوارش در مدافون رسیده است.
روده بزرگ می‌تواند درگیر بیماری‌های متعددی شود و سلامت فرد را به خطر بیاندازد. در چنین شرایطی می‌توان از روش کولونوسکوپی برای شناخت درست بیماری استفاده کرد. البته این روش خاصیت درمانی نیز دارد و با کمک آن مشکلاتی همچون پلیپ برطرف خواهد شد. در ادامه این مطلب بیشتر با این روش تشخیصی و شرایط آن آشنا خواهیم شد.
کولونوسکوپی چیست و برای تشخیص چه بیماری‌هایی به کار می‌رود؟
روش کولونوسکوپی به فرایندی گفته می‌شود که کولونوسکوپ از طریق مقعد وارد رکتوم یا راست روده می‌شود و سطح داخلی روده بزرگ را مورد بررسی قرار می‌دهد. معمولا در قسمت نوک دستگاه یک دوربین به همراه چراغ قرار داده شده تا محیط داخلی رکتوم به آسانی دیده شود. در حال حاضر این روش برای تشخیص بیماری‌های مختلفی به کار می‌رود که مهم‌ترین آنها سرطان روده بزرگ است. در صورتی که مشکل سرطان وجود داشته باشد، در طول انجام آزمایشات مختلف خود را نشان خواهد داد. معمولا سن بالا یکی از دلایل اصلی بروز سرطان روده بزرگ است و کسانی که بالای ۵۰ سال سن دارند باید مراقبت‌های بیشتری در این زمینه داشته باشند.
در صورتی که شما مشکوک به بیماری سرطان روده بزرگ هستید، باید انجام کولونوسکوپی را در برنامه خود بگنجانید. یکی دیگر از مسائلی که باید برای آن کولونوسکوپی را انجام داد، سیاه شدن یا دیدن خون در مدفوع است. این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد ولی علت اصلی آن ایجاد زخم در دیواره روده‌ها است.
بیشتر بدانید درباره: سوالات متداول درباره پولیپ روده بزرگ
چنانچه در معاینه ساده پزشک علت این مشکل پیدا نشود، باید از روش کولونوسکوپی استفاده کرد و نوع بیماری را تشخیص داد. بیماری‌های التهابی روده‌ای بخش دیگری از مشکلات ایجاد شده برای سیستم گوارش انسان هستند. در طول این بیماری قسمتی از روده دچار التهاب می شود و فرایند طبیعی خود برای کار را از دست می‌دهد. برای تشخیص التهاب روده نیز چاره ای جز استفاده از روش کولونوسکوپی نخواهد بود. همچنین کسانی که اسهال مزمن دارند و به‌طور طولانی‌مدت با آن درگیر هستند باید از این روش تشخیصی برای یافتن مساله خود اقدام کنند.
شما می‌توانید در اپلیکیشن مدافون با دکتر آنلاین گوارش، مشاوره آنلاین و یا مشاوره تلفنی داشته باشید.
تغذیه مناسب قبل انجام روش کولونوسکوپی
برای اینکه فرایند کولونوسکوپی با موفقیت انجام شود، باید از یک روز قبل برنامه غذایی خاصی را رعایت کرد. برای عملکرد درست این روش باید سیستم گوارشی شما کاملا خالی باشد تا کولونوسکوپ به راحتی در بدن شما حرکت کند. تا دو روز قبل از انجام این روش، از خوردن غذاهایی که هضم سختی دارند اجتناب کنید. مواردی همچون غذاهای سرخ شده و چرب در این دسته قرار دارند، پس مصرف آنها را دو روز مانده به کولونوسکوپی متوقف نمایید.
مواردی همچون غلات و سبزیجات خام نیز به سختی در بدن هضم می‌شوند، پس در این زمان حساس از خوردن آنها خودداری کنید. همچین خوردن انواع دانه‌ها و آجیل‌ها در این بازه زمانی ممنوع است. روز قبل از انجام روش کولونوسکوپی، حتما از غذاهای مایع و نرم استفاده کنید. مواردی همچون سوپ برای روز پایانی مناسب خواهند بود. البته دقت کنید که سوپ دارای سبزی نباشد زیرا دیرهضم است در فرایند کولونوسکوپی اختلال ایجاد می‌کند. در روز منتهی به آزمایش حتما مصرف آب خود را بیشتر کنید و داروهای داده شده از طرف پزشک را مصرف نمایید.
شرایط لازم برای کولونوسکوپی
برای اینکه این آزمایش به خوبی انجام شود، شما باید شرایط بدنی لازم برای انجام آن را داشته باشید. یکی از این موارد رعایت کردن رژیم غذایی بود که به آن اشاره شد. همچنین ناحیه مقعد باید شیو شده و نظافت آن رعایت شود. قبل از انجام کولونوسکوپی باید داروی پیرولاکس را که به صورت پودر است، در داخل یک لیتر آب حل نمایید. این محلول را روز قبل از کولونوسکوپی به صورت کامل و با تعدادی که پزشک به شما توصیه می‌کند، مصرف کنید تا روده بزرگ برای انجام آن آمادگی پیدا کند. در هنگام شروع کولونوسکوپی معمولا به شما داروی آرامبخش داده می‌شود تا بتوانید به راحتی این آزمایش را پشت سر بگذارید.
مراقبت‌های بعد از انجام روش کولونوسکوپی
زمانی که انجام روش کولونوسکوپی به اتمام رسید، اثر داروی آرامبخش همچنان وجود دارد و ممکن است تا یک ساعت آینده نیز ادامه پیدا کند. با توجه به این موضوع حتما یک همراه در کنار خود داشته باشید تا شما را به خانه منتقل کند. در صورتی که شاغل هستید حتما روز کولونوسکوپی مرخصی بگیرید و به استراحت بپردازید. اگر پزشک با کمک این روش بخشی از پولیپ را در راست روده بردارد، شما باید رژیم غذایی مناسبی را رعایت کنید. نوع رژیم و غذاهایی که باید بخورید توسط پزشک به اطلاع شما خواهد رسید.
پیشنهاد مطالعه | پولیپ روده چیست؟ علت، علائم و درمان آن
پس از به اتمام رسیدن کولونوسکوپی ممکن است تا چند ساعت احساس تهوع داشته باشید که به مرور زمان رفع می‌شود. همچنین احتمال نفخ شکم نیز وجود دارد که کم کم برطرف خواهد شد. بعد از اینکه حال شما کمی بهتر شد، حتما یک پیاده‌روی سبک داشته باشید تا میزان درد شما کاهش پیدا کند. بعد از این آزمایش می‌توانید کم کم رژیم غذایی خود را به حالت طبیعی برگردانید و غذاهای معمولی و باکیفیت را مصرف کنید. البته در روز اول بعد از کولونوسکوپی تغذیه خود را با غذای نرم شروع کنید و بعد از آن رژیم غذایی عادی را دنبال کنید.
در مدافون می‌توانید به صورت 24 ساعته از پزشکان گوارش و کبد مشاوره پزشکی آنلاین دریافت کنید
منبع: این مقاله به تایید دکتر حمیدرضا نوروزی فوق تخصص گوارش در مدافون رسیده است
سوالات پزشکی کولونوسکوپی
دفع خون از روده بهخصوص در سالمندان اهمیت بسیار زیادی دارد و باید آن را جدی گرفت و حتما برای بررسی علت به پزشک مراجعه کرد. ممکن است که این دفع خون به هموروئید یا بواسیر و شقاق مرتبط باشد اما با معاینه یا استفاده از دستگاه رکتوسکوپ یا سیگموییدسکوپ این موضوع باید بررسی شود. در صورتی که در این آزمایش، ضایعه یا پولیپی دیده شود، پزشک اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.