گرچه خونریزی یا لکه بینی در بارداری غیرطبیعی نیست، ولی بدون شک غیرمنتظره و نگرانکننده است. هر نوعی از خونریزی در زمان بارداری، حتی برای آرامترین و منطقیترین مادران نیز وحشتناک است. ولی خبر خوب این است که لکهبینی یا خونریزی خفیف در اوایل بارداری (که بهاندازهی خونریزی قاعدگی شدید نباشد) تقریبا برای یکسوم تمام مادران اتفاق میافتد و معمولا برای مادر یا نوزاد خطری ایجاد نمیکند.
در میان درصد کمی از زنان باردار، خونریزی و لکهبینی پس از مقاربت در طول حاملگی معمول است و دیگران نیز ممکن است بهدلایلی که هیچ ارتباطی با بارداری ندارد (مانند عفونت یا پارگی در دیوارهی واژن) دچار خونریزی شوند.
در واقع در بیشتر موارد لکهبینی خطری ندارد ولی خونریزی، هرچقدر هم که خفیف باشد، میتواند نشانهای از عوارض و مشکلات گوناگونی مانند سقط جنین، بارداری خارج از رحم و جفت سرراهی باشد. بنابراین هرگز نباید لکه بینی در بارداری را نادیده بگیریم. .
دلایل خونریزی یا لکهبینی در ۲۰ هفتهی اول بارداری
خونریزی لانهگزینی: لانهگزینی تخمک در لایهی داخلی رحم حدود ۴ هفته پیش از بارداری رخ میدهد. در لانهگزینی، تخمک بارورشده به دیوارهی رحم متصل میشود. اگر حدود یک هفته تا ۱۰ روز پس از بارداری مقدار کمی خونریزی مشاهده کنید، احتمالا دلیل آن خونریزی لانهگزینی است و جای نگرانی نیست.
- مقاربت جنسی: درطول سهماههی دوم و سوم بارداری، گردن رحم بهدلیل افزایش جریان خون در آن قسمت متورم میشود. درنتیجه، مقاربت شدید میتواند موجب لکه بینی در بارداری شود.
- عفونت: بعضی از زنان بهدلیل عفونتی که معمولا ناشی از بیماریهای مقاربتی مانند عفونت کلامیدیا است، دچار خونریزی گردن رحم میشوند. در این حالت باید مشکل اصلی درمان شود.
- انجام آزمایش داخلی توسط متخصص زنان یا ماما: خونریزی پس از انجام آزمایش پاپ اسمیر (آزمایشی که برای تشخیص سرطان رحم و دهانهی رحم در زنان انجام میشود) یا معاینهی لگنی که در بسیاری از موارد بین هفتهی ششم و دوازدهم بارداری انجام میشود، غیرمعمول نیست. این لکهبینی ظرف ۲۴ ساعت پس از آزمایش و معاینه رخ میدهد و معمولا پس از یک روز برطرف میشود.
البته گاهی خونریزی درطول نیمهی اول بارداری نشانهای از مشکل جدیتری است، مانند:
- خونریزی سابکوریونیک: که خونریزی در اطراف جفت است. گرچه پس از این نوع خونریزی میتوان بارداری را بهطور طبیعی ادامه داد، ولی تشخیص و درمان سریع بسیار مهم است.
- بارداری شیمیایی : زمانی رخ میدهد که تخمک بارور شدهاست، ولی کاملا به دیوارهی رحم متصل نشدهاست.
- سقط جنین: چه تهدید به سقط (امکان سقطجنین وجود دارد، ولی هنوز انجام نگرفته است) و چه سقط قابلپیشبینی که موجب ازبین رفتن خودبهخودی بارداری در ۲۰ هفتهی اول بارداری میشود. معمولا خونریزی یا لکهبینی که درطول سقط جنین رخ میدهد با نشانههای دیگری مانند گرفتگی یا درد شکمی نیز همراه است.
- بارداری خارج از رحم زمانی رخ میدهد که تخمک بارورشده به جایی بهجز دیوارهی رحم و معمولا در لولهی فالوپ (لولهی رحم) میچسبد. بارداری خارج از رحم که گاهی به آن بارداری لولهای نیز گفته میشود، نمیتواند روند طبیعی را طی کند و اگر تشخیص داده نشود ممکن است زندگی مادر را تهدید کند.
- بارداری مولار که بارداری دوامناپذیری است که مشخصهی آن رشد غیرطبیعی جفت و معمولا جنینی غیرطبیعی است.
پیشنهاد مطالعه | دکتر زهرا نادری، متخصص زنان و زایمان در این مقاله، به چندین سوال درباره لکه بینی در بارداری پاسخ داده است: سوال و جواب پزشکی درباره لکه بینی بارداری
دلایل خونریزی یا لکهبینی پس از ۲۰ هفته
خونریزی درطول نیمهی دوم بارداری را باید بسیار جدی بگیرید، بهویژه اگر این خونریزی ادامهدار باشد. دلایل خونریزی در نیمهی دوم بارداری شامل موارد زیر است:
- مقاربت جنسی
- معاینه و بررسیهای گردن رحم: بهویژه در اواخر سهماههی سوم وقتی که این بررسیها بیشتر انجام میشود.
- جفت سرراهی: یعنی زمانیکه جفت، گردن رحم را بهطور جزئی یا کامل میپوشاند.
- کنده شدن جفت : یعنی زمانیکه جفت از دیوارهی رحم جدا میشود نیز میتواند موجب خونریزی شدید واژینال شود و جان مادر و جنین را تهدید کند. براساس آکادمی پزشکان خانوادهی آمریکا ، کنده شدن جفت شایعترین دلیل خونریزیهای شدید در اواخر بارداری است. البته این مشکل بهندرت رخ میدهد و فقط در یک درصد از تمام موارد بارداری اتفاق میافتد.
- زایمان زودرس: که در آن پیش از ۳۷ هفته، خونریزی واژینال با گرفتگی یا انقباضات، اسهال، فشار لگنی یا کمردرد همراه میشود و اگر بهدرستی مدیریت نشود پیامدهایی جدی برای جنین خواهد داشت. البته پس از ۳۷ هفته این موارد میتواند نشانههای شروع طبیعی زایمان باشد.
چطور بفهمیم که چه زمانی خونریزی و لکهبینی در بارداری جدی است
خونریزی واژینال درطول بارداری غیرمعمول نیست، ولی طبیعی هم نیست. این خونریزی بسته به اینکه شدید یا خفیف باشد، چه مدتی طول بکشد، چه رنگی داشته باشد و در چه مقطعی از بارداری رخ دهد، میتواند نشاندهندهی موارد فراوانی باشد. خونریزی شدید (مشابه خونریزی دوران قاعدگی)، خونریزی همراه با گرفتگی یا تب، یا خونریزی و خروج بافت از بدن نشان میدهد که مسئلهای جدی مانند سقط جنین، مشکلات مربوطبه جفت یا زایمان زودرس وجود دارد. البته رنگ خون نیز مهم است. معمولا خونی که قرمز روشن باشد، نگرانکنندهتر از خونی است که بهرنگ قهوهای است.
پیشنهاد مطالعه | درباره دلایل جدی و مهم لکهبینی در بارداری بخوانید
مراجعه به پزشک
فرقی نمیکند که لکهبینی چه زمانی رخ میدهد و حتی اگر لکهای کوچکتر از یک سکه را مشاهده کردید، باید حتما فورا با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید؛ چون هر گونه خونریزی واژینال درطول بارداری میتواند نشاندهندهی وجود مشکل بزرگتری باشد.
اگر به پزشک متخصص زنان دسترسی ندارید، بهترین متخصصان آنلاین زنان و زایمان، در اپلیکیشن مدافون آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند: دریافت مشاوره آنلاین زنان و زایمان
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.