صحبت های دکتر سارا نجفی، پزشک عمومی مدافون درباره بیماری ام اس:
ام اس چیست؟
بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) موجب درگیری نخاع و مغز و در واقع سیستم اعصاب مرکزی میشود. در این بیماری سلولهای عصبی به نام نورون که کار انتقال پیام را انجام میدهند دچار اختلال میشوند. این اختلال به نوعی است که کل و یا بخشی از غشاء دور سلولهای عصبی که میلین نام دارند (موجب افزیش انتقال سرعت پیام میشود)، تخریب میشوند.
اتفاقی که در این بیماری میافتد این است که سلولهای ایمنی ما به اشتباه میلین را به عنوان یک عضو خارجی شناسایی میکنند و علیه آن، شروع به تولید آنتی بادی میکنند. در نتیجه موجب تخریب و اختلال ارتباط میان مغز و سایر اعضای بدن میشوند.
پیشنهاد مدافون: مشاوره پزشکی با متخصص بیماری ام اس
انواع ام اس
بیماری ام اس به دو نوع تقسیم میشود.
ام اس عود کننده و فروکش یابنده (Relapsihg Remitting MS)
بیشتر از 80 درصد از افراد مبتلا به ام اس، به این نوع از بیماری دچار میشوند. در این نوع از بیماری اتفاقی که برای افراد میافتد به این شکل است که زمانی که بیماری فرد عود میکند، طی چند روز الی چند هفته فرد به صورت مداوم علائم پیشرونده را در خود میبیند و بعد یک دوره خاموشی وجود دارد که علائم کاهش پیدا میکند و رو به بهبود می رود. گاهی دوره خاموشی یک سال نیز به طول می انجامد.
معمولا 50 درصد از افرادی که به این نوع ام اس (Relapsihg Remitting MS) دچار میشوند، معمولا پس از 10 الی 20 سال پس از شروع بیماری، شاهد تشدید علائم در خود میشوند. این تشدید علائم معمولا به شکل اختلال در راه رفتن ظهور پیدا میکند.
ام اس شدید یا پیشرونده اولیه ( Primary progressive)
در این نوع از بیماری دوره خاموشی علائم وجود ندارد و فرد به صورت منظم علائم و نشانههای بیماری را در خود مشاهده میکند. در این نوع از ام اس، علائم فرد به مرور فزایش پیدا میکند و بیمار شاهد بروز علائم جدید بیماری در خود میشود.
علائم ام اس
علائم بیماری ام اس با توجه به نوع بیماری، محل و شدت درگیری متفاوت و گسترده است. برخی از شایعترین این علائم عبارتند از:
- بی حسی و ضعف
- احساس برق گرفتگی (گز گز شدن دست و پاها)
- لرزش
- عدم تعادل
- راه رفتن های غیرمعمول و سخت
- اختلالات بینایی (دوبینی، تاری دید و درد چشم)
- اختلالات تکلم
- احساس ضعف و گیجی
- احساس درد و قلقلک در بخش های مختلف بدن
- اختلال در دستگاه گوارش
- اختلالات جنسی
- مشکلات مثانه و روده
- اختلالات روحی و روانی
علت بروز ام اس در افراد چیست؟
علت بروز ام اس در افراد، هنوز به صورت کامل شناخته شده نیست. ام اس در واقع حمله سیستم ایمنی به سلولها میباشد. در واقع بیماری ام اس، ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی میباشد.
پیشنهاد مطالعه | درباره باید و نبایدهای تغذیه بیمارانی مبتلا به MS بیشتر بدانید.
چه افرادی بیشتر در معرض بیماری ام اس قرار دارند؟
با توجه به مطالب گفته شده، هنوز علت بروز ام اس ناشناخته است. اما با توجه به تحقیقات صورت گرفته، برخی از افراد، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به ام اس هستند.
سن
ام اس ممکن است در هرسنی اتفاق بیافتد. اما شیوع بیشتر ام اس در سنین 20 الی 40 سالگی رخ میدهد.
جنسیت
ابتلا به ام اس در بانوان 2 الی 3 برابر بیشتر از آقایان میباشد.
سابقه خانوادگی
افرادی که پدر، مادر، خواهر و یا برادر آن ها به ام اس مبتلا هستند، بیشتر در معرض بیماری MS قراردارند.
ابتلا به برخی عفونتها
تحقیقات نشان داده است افرادی که به برخی از ویروس ها و عفونتها مانند EBV دچار شده اند، بیشتر از سایرافراد به بیماری ام اس دچار میشوند.
پیشنهاد مطالعه | رژیم های غذایی مناسب در بیماری ام اس
نژاد
دیده شده که افراد سفید پوست بیشتر از افراد سیاه پوست به بیماری MS مبتلا میشوند. ترتیب ابتلا به ام با توجه به نژاد به شرح زیر میباشد.
- سفید پوست ها
- آسیایی ها
- آفریقایی ها
آب و هوا
آب و هوای معتدل نیز یکی از ریزفاکتورهای مهم و تاثیرگذار در ابتلا به بیماری ام اس میباشد. دیده شدهاست افرادی که در محیطی با آب و هوای معتدل زندگی میکنند، بیشتر از سایر افراد به بیماری ام اس دچار میشوند.
کمبود ویتامین دیD
تحقیقات نشان میدهد که کمبود ویتامین دی نیز میتواند یکی از علل بروز ام س در افراد باشد.
بیماریهای خودایمنی زمینه ای
برخی از بیماریهای خودایمنی مانند تیروئید، کمخونی مگالوبلاستیک، پسوریازیس، دیابت نوع1 و بیماری آی بی اس IBS نیز میتوانند موجب بروز MS در افراد گردد.
عوارض بیماری ام اس MS
- سفتی و اسپاسم عضلانی
- فلج شدن افراد (معمولا فلج شدن پاها)
- اختلال در کارکرد مثانه، دستگاه گوارش و جنسی
- تغییرات روحی و روانی (افسردگی)
- فراموشی
- تغییرات خل و خو
- تشنج
راههای تشخیص بیماری ام اس
اولین راه تشخیص بیماری ام اس، مشاهده علائم بالینی بیمار میباشد. چنانچه بیمار یک یا چند علائم بیماری ام اس را داشته باشد نیازمند بررسی ها و آزمایشهای دقیق تر میباشد.
- انجام آزمایشهای بررسی فاکتورهای التهابی خون
- آزمایش مایع نخاعی یا LP
- ام آر آیMRI
- آزمایش پتانسیل برانگیخته (Evoked Potential Test)
راههای درمان بیماری ام اس
جالب است بدانید که هنوز هم درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد. تنها کاری که در این شرایط میتوان انجام داد، کنترل شرایط است. برای مثال میتوان به کمک برخی روش ها طول دوره های عود را کم کنیم.
پیشنهاد مطالعه | تحقیقات جدید درباره بیماری ام اس
- پلاسما فرزیس
نیز یکی دیگر از راههای کنترل بیماری ام اس میباشد. در این روش، تغییر پلاسما در افرادی که به یکی از علائم شدید ام اس دچار شده اند، صورت میگیرد.
- مصرف داروی کورتون
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- داروی اینترفرون
- فیزیوتراپی
- داروهای شل کننده عضلات
- داروی آمانتادین
- داروهای ضدافسرگی درصورت لزوم
- داروی آمپیرا
آیا شما هم در اعضای خانواده یا دوستان افراد مبتلا به ام اس دارید؟ اگر این طور است، از تجربه خود و آنها برای ما در بخش نظرات بنویسید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.