چربی خون بالا | علائم و درمان

چربی خون بالا اصطلاحی پزشکی برای بیان تجمع غیر طبیعی چربی‌ها (لیپیدها) در خون است. کلسترول و تری گلیسیریدها دو نوع لیپید یا چربی هستند که در جریان خون در حال گردش هستند. هر دو آن ها برای زندگی ضروری هستند. این مقاله توسط دکتر راحله سادات سجادی نیا متخصص قلب و عروق تهیه شده است.

کلسترول برای ساختن و نگه داشتن قسمت های اصلی سلول مانند: غشای سلول و همچنین ساخت چندین هورمون اساسی از جمله استروژن ها، پروژسترون، ویتامین D و استروئیدها بسیار مهم است و بیشتر توسط کبد ساخته می‌شود همچنین تری گلیسیریدها ، که زنجیره ای از اسیدهای چرب پر انرژی هستند ، بخش اعظمی از انرژی مورد نیاز برای عملکرد بافت های شما را تأمین می کنند. بنابراین شما نمی توانید بدون هیچ یک از این نوع چربی ها زندگی کنید. اما هنگامی که سطح کلسترول خون یا تری گلیسیرید بیش از حد بالا رود، چربی خون بالا شکل می گیرد.

علائم چربی خون بالا

در اغلب موارد، چربی خون هیچ علائمی ندارد. بنابراین بسیار مهم است که مرتبا میزان چربی خون خود را با انجام آزمایش خون، تحت نظر داشته باشید. در برخی موارد، چربی خون بالا موجب بروز برخی مشکلات دیگر مانند حمله قلبی یا التهاب پانکراس می‌شود، که این مشکلات دارای علائمی هستند.

در موارد نادری، چربی خون موجب تشکیل رسوبات چربی در عنبیه چشم (به شکل یک حلقه‌ی سفید رنگ در اطراف عنبیه دیده)، اطراف تاندون‌ها (به شکل یک توده‌ی بدون درد در اطراف مفاصل، به نام گزانتوما) و زیر پوست (به شکل ضایعات زرد رنگ در اطراف چشم، به نام زانتلاسما) می‌شود.

بطور کلی علایم چربی خون بالا شامل موارد زیر است:

• احساس درد یا فشار در قفسه سینه (آنژین)
• انسداد رگ های خونی در مغز و قلب
• فشار خون بالا
• حمله قلبی
• سکته مغزی

پیشنهاد مطالعه | آزمایش چربی خون خود را تفسیر کنید.

عوارض چربی خون بالا

اگر برای مدت طولانی چربی خون بالا باشد و هیچ تلاشی برای کنترل و درمان آن صورت نگیرد، این بیماری آسیب های جدی و خطرناکی مانند: گرفتگی رگ قلب (تصلب شرایین یا آترواسکلروز رگ قلب)، سکته قلبی و مغزی را در افراد ایجاد می کند.

در واقع کلسترول بالا باعث تجمع پلاک در عروق و تصلب شرایین می‌شود. بیماری جدی می‌تواند سرعت جریان خون در عروق را محدود کند و حتی خطر بروز لخته‌های خون خطرناک را افزایش ‌دهد. به ‌همین‌دلیل چربی خون بالا ممکن است منجر به بروز بسیاری از عوارض تهدید‌کننده زندگی مانند موارد زیر شود:

• سکته قلبی و مغزی
• آنژین (درد قفسه سینه)
• حمله قلبی
• فشار خون بالا
• بیماری عروق محیطی
• بیماری مزمن کلیوی
• سنگ صفرا

روش های کاهش چربی خون

*بهترین روش برای کاهش و درمان چربی خون تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی مناسب است.

میزان غذا خوردن خود را کنترل کنید.

با توجه به یافته های اخیر کشف شده که بسیاری از آمریکایی ها وعده هایی با دو برابر میزان توصیه شده برای سلامتی می خورند. این باعث افزایش وزن و بالارفتن کلسترول می شود. از این رو با کنترل حجم مصرف غذا، می توان تا حد زیادی از بروز چربی خون پیشگیری کرد.

پیاده روی کنید

اگربه ورزش کردن عادت ندارید و نمی خواهید به باشگاه بروید، پیاده روی کنید. چرا که تمرینات هوازی مانند: راه رفتن سریع، خطر حمله قلبی و بیماری های قلبی را کاهش می دهد و به شما کمک می کند وزن خود را کم کنید و استخوان های خود را قوی نگه دارید. اگر تازه می خواهید شروع کنید، ابتدا با پیاده روی ۱۰ دقیقه ای شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.

پیشنهاد مطالعه | دکتر فرشاد جوادیه، متخصص قلب و عروق در این مقاله به سوالات کاربران درباره چربی خون بالا پاسخ داده است. سوالات رایج درباره چربی خون

غذاهای مفید مصرف کنید.

برای تنظیم میزان چربی خون، بشقاب خود را از میوه ها و سبزیجات پرکنید. زیرا با مصرف پنج تا ۹ واحد میوه و سبزی در روز تا حد زیادی کلسترول بد (LDL) پایین می آید. آنتی اکسیدان های موجود در این غذاها بسیار سودمند بوده و تاثیر بسیاری بر سلامت بدن دارند. همچنین مصرف غذاهایی که با کلسترول های گیاهی غنی شده اند همانند: کره گیاهی، ماست و … می توانند کلسترول LDL خون را پایین بیاورند.

تحرک داشته باشید

حتی ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در ۵ روز هفته یا ۲۰ دقیقه در۳ روزهفته مانند: دویدن، کلسترول LDL را پایین آورده و کلسترول HDL را بالا می برد. تمرین بدنی بیشتر نتیجه های بهتری هم می دهد. فعال بودن به شما کمک می کند به وزن ایده آل خود برسید و از این رو از چربی خون و گرفتگی عروق دور بمانید.

از استرس دوری کنید.

استرس طولانی مدت، فشار خون را بالا برده و خطر تصلب شریان که از ساخته شدن پلاک ها از کلسترول در عروق ایجاد می شود را بالا می برد. تحقیقات نشان می دهد که برای بعضی افراد، استرس به صورت مستقیم سطح کلسترول را بالا می برد. سطح استرس خود را با تمرینات آرام سازی، مدیتیشن یا بیوفیدبک پایین بیاورید. روی تنفس خود تمرکز کنید و نفس های عمیق و تازه کننده بکشید. نفس عمیق یک ویران کننده استرس است که هر جایی می توانید از آن استفاده کنید.

وزن خود را کاهش دهید.

کاهش وزن، به‌ خصوص سوزاندن چربی‌های شکمی، کلسترول خوب را بالا برده و میزان چربی خون را کاهش می‌دهد. چرا که اضافه وزن خطر کلسترول بالا، فشار خون و دیابت نوع 2 را بالا برده و احتمال گرفتگی رگ‌های قلبی را افزایش می‌دهند. از این رو بهتر است که وزنتان را به‌طور مداوم چک کنید.

درمان چربی خون بالا

مصرف ترکیبی از داروها و تغییر سبک زندگی یک برنامه درمانی معمول برای اصلاح کلسترول بالا و تری‎گلیسیرید است. انواع مختلفی از داروها برای درمان چربی خون بالا استفاده می‎شوند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

استاتین‎ ها

رایج‌ترین داروهای کاهنده کلسترول و درمان چربی خون، به خانواده “استاتین‌ها” معروف هستند. این داروها ماده ایجاد شده در کبد که باعث تولید کلسترول می‌‎شود را مسدود کرده و سپس کبد شما کلسترول را از خون شما خارج می‌کند. استاتین‎‌ها همچنین می‌‎توانند کلسترول محبوس شده در رگ‎های شما را جذب کنند. استاتین‎‌هایی که معمولاً تجویز می‌‏شوند عبارتند از: آتورواستاتین، فلوواستاتین، روزوواستاتین و سیمواستاتین (بهترین قرص برای کاهش چربی خون به‏ خصوص چربی خون بالای ۴۰۰).

*در صورت توصیه پزشک به استفاده از استاتین، مصرف آن باید به‌صورت درازمدت باشد و بدون نظر پزشک معالج قطع نگردد.

مهارکننده‎ های جذب کلسترول

این داروها با محدود کردن میزان جذب کلسترول در بدن، سطح کلسترول را کاهش می‎‌دهند. بعضی اوقات این داروها در ترکیب با استاتین ها مورد استفاده قرار می گیرند.

گیرنده‎ های اسید صفراوی

این داروها موادی به نام رزین‎‌های صفراوی را که حاوی کلسترول هستند به دام می‌اندازند و از جذب مجدد آنها در روده کوچک شما جلوگیری می‌‎کنند.

فیبراتس

این داروها به کاهش سطح تر‌گلیسیرید در خون کمک می‌کنند.

مکمل‌های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳

نیاسین

سخن پایانی

در این مقاله قصد داشتیم تا به معرفی کامل چربی خون، علائم، عوارض و راه های درمان آن بپردازیم. امید است که مطالعه این مقاله از مدافون برای شما عزیزان سودمند بوده و به تشخیص به هنگام بیماری چربی خون در افراد کمک نماید.

منبع: دکتر راحله سادات سجادی نیا