علت رایج درد کلیوی | درد کلیه چگونه است

در بدن ما دو کلیه وجود دارد که مانند فیلتر برای بدن عمل میکنند. کلیه ها با تولید ادرار، مواد زائد و آب اضافه را از بدن خارج می‌کنند. کلیه از حدود یک میلیون فیلتر کوچک درست ‌شده‌است. در این مقاله به انواع دردهای کلیه، علل و درمان آنها می پردازیم.

درد کلیه در کدام قسمت بدن است؟

کلیه ها در قسمت پهلوها، زیر قفسه سینه هستند. قله کلیه در زیر دنده 12 قرار دارد. بنابراین دردهایی که در این قسمت دیده می‌شود، درد کلیوی است. به‌طور کلی تشخیص درد کلیه برای بیمار و حتی پزشک کار ساده ای نیست. 

برای تشخیص مشکلات و دردهای کلیوی پزشک از آزمایش ادرار، سونوگرافی کلیه، آزمایش خون (کراتینین) استفاده می‌کند. اگر در سونوگرافی مشکل خاصی دیده نشود و دردها هم به دردهای کلیوی شبیه نباشد، معمولا تشخیص بر عدم مشکل و بیماری کلیوی داده می‌شود.

کلیه اعصاب حسی بسیار قوی دارد، به همین علت درد کلیه، درد شدید و آزاردهنده ای  است.

خیلی از دردهایی که بعد از فعالیت های فیزیکی یا خوابیدن زیر باد کولر، در قسمت پهلو اتفاق می‌افتد، درد کلیوی نیستند. درصد زیادی از این دردها، اسپاسم عضلانی یا گرفتگی های عضلانی هستند که به علت حرکات فیزیکی به وجود می‌آید.

علل درد کلیه

سنگ کلیه

یکی از شایع‌ترین و ‌رایج‌ترین علل درد کلیه، سنگ کلیه است.

سنگ کلیه نتیجه انباشته شدن مواد معدنی محلول در لایه پوششی داخلی کلیه‌ها است. سنگ کلیه معمولاً از اگزالات کلسیم تشکیل می‌شود، البته رسوبات ادراری از ترکیب‌های دیگری نیز به وجود می‌آید.

این سنگ گاهی کوچک است و بدون آن که بیمار متوجه شود از مجرای ادرار دفع می‌شود، البته دفع سنگ کلیه گاهی بسیار دردناک است. باقی ماندن سنگ کلیه در بدن عوارض متعددی را در پی دارد که از آن جمله می‌توان به انسداد حالب، یعنی مسدود شدن مجرای خروج ادرار از بدن، اشاره کرد.

علائم سنگ کلیه

سنگ کلیه معمولاً تا زمانی که وارد حالب نشده باشد، علامتی ندارد و پس از آن معمولاً با علائم زیر همراه است: درد شدید در ناحیه کشاله ران و یا پهلوها، خون در ادرار، استفراغ و حالت تهوع، وجود گلبول سفید یا چرک و عفونت در ادرار، کم‌فشاری ادرار، احساس سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار (از علائم سنگ مثانه نیز می‌باشد) و تب و لرز (در صورت وجود عفونت) با مشاهده هر یک از این علائم لازم است به متخصص اورولوژی مراجعه و برای درمان اقدام نمایید.

علت سنگ کلیه

علت اصلی سنگ کلیه، کمبود آب در بدن است. سنگ کلیه عموماً در افرادی دیده می‌شود که به توصیه‌ی آشنای نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز عمل نمی‌کنند و آب کافی نمی‌نوشند. اگر در بدن آب کافی برای رقیق کردن اسید اوریک (یکی از ترکیب‌های ادرار) وجود نداشته باشد، خاصیت اسیدی ادرار بیشتر می‌شود. اسیدی بودن بیش از حد ادرار محیط را برای تشکیل سنگ کلیه مساعد می‌کند.

عارضه‌هایی مانند بیماری کرون، عفونت مجرای ادرار، اسیدوز لوله‌های کلیوی، پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم) وکلیه اسفنجی احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.

عفونت کلیه (نفرتیتی)

عفونت کلیه نوعی عفونت مجاری ادراری است که به‌طور کلی از مجرای ادرار یا مثانه شروع شده و به یک یا هر دو کلیه منتقل می‌شود.

نارسایی کلیه

در نارسایی کلیوی، کلیه نمی‌تواند عملکرد کامل خود را داشته باشد و عملکرد آن 85 درصد کاهش می‌یابد.

آسیب به کلیه

تصادفات، ضربه یا بیماری‌های خاص می‌تواند موجب آسیب به بافت کلیه شود.

داروها

عوارض برخی داروها می‌تواند آسیب و درد کلیه باشد.

التهاب مجاری ادراری

 در این بیماری مجرای ادرار یا لوله ای که ادرار از مثانه به خارج از بدن می برد، ملتهب و تحریک می‌شود.

عوارض سیستم گوارشی

برخی از مشکلات گوارشی مانند آسیب به غشاء معده یا روده می‌توانند به کلیه تسری کنند و درد ایجاد کنند.

فشار خون بالا

فشار خون بالا ممکن است به کلیه ها آسیب زده و موجب درد شود.

اگر نیاز به مشاوره با پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری به صورت آنلاین دارید، از پزشکان زیر در اپلیکیشن مدافون، می‌توانید مشاوره دریافت کنید

افراد مستعد سنگ کلیه

• سنگ کلیه در میان مردان شایع‌تر است.
• اکثر بیماران دچار سنگ کلیه در بازه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند.
• سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.
• سابقه داشتن سنگ کلیه نیز احتمال ایجاد سنگ کلیه و سنگ‌ساز شدن کلیه در آینده را افزایش می‌دهد، البته اگر بیمار توصیه‌های پیشگیرانه را رعایت نکرده باشد.
• بعضی داروها احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. از جمله داروهایی مثل ایندیناویر و توپیرامات (داروی ضد تشنج). همچنین مصرف طولانی مدت ویتامین د و مکمل‌های کلسیم نیز غلظت کلیسم را بالا می‌برد و در نهایت به تشکیل سنگ کلیه می‌انجامد.
• سبک زندگی کم تحرک از دیگر عوامل مستعدکننده سنگ کلیه است. از دیگر عوامل خطر سنگ گلیه می‌توان به رژیم غذایی یا پروتئین و سدیم بالا و کلسیم پایین، سبک زندگی بدون تحرک، چاقی، فشار خون بالا و عارضه‌هایی مانند بیماری التهابی روده، اسهال مزمن و عوارض جراحی بای‌پس معده اشاره کرد که بر نحوه جذب کلسیم در بدن اثر می‌گذارد.

تشخیص سنگ کلیه

تشخیص سنگ کلیه آزمایش‌های متعددی به منظور بررسی وجود سنگ کلیه انجام می‌شود. پزشک درد کولیکی (درد کشاله ران) و کمر درد ناشی از سنگ کلیه را حین معاینه بالینی تشخیص می‌دهد، این موارد غالباً نشانه سنگ کلیه است. وجود خون و عفونت در ادرار با انجام آزمایش ادرار مشخص می‌شود. آزمایش خون به منظور تشخیص ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سنگ کلیه و تایید تشخیص اولیه کاربرد دارد.

سی تی اسکن شکم یکی از آزمایش‌های تشخیص سنگ کلیه است که وجود سنگ را در حالب، مثانه و کلیه‌ها، بزرگی و محل دقیق سنگ، انسداد و وضعیت‌ اندام‌های این ناحیه مانند آپاندیس، آئورت و پانکراس (لوزالمعده) را با قطعیت مشخص می‌کند.

سونوگرافی نیز از قدرت تشخیصی بالایی برخوردار است و بسیاری از عوارض ناشی از سنگ کلیه را مشخص می‌کند. بانوان باردار باید به جای سی تی اسکن سونوگرافی انجام دهند تا در معرض تشعشع قرار نگیرند. رادیولوژی معمولی پس از تشخیص سنگ کلیه انجام می‌شود تا پیشروی سنگ در سیستم دفع ادرار ردیابی شود.

سوالات پزشکی درد کلیوی

آیا سنگ کلیه جنبه وراثتی دارد؟

سنگ کلیه مانند بسیاری دیگر از بیماری‌ها، بسیاری از جنبه های آن ناشناخته است.در سنگ سازی غلظت بعضی مواد در ادرار آن قدر زیاد می‌شود که دیگر دفع نشده و تبدیل به سنگ می‌شود. مصرف کافی مایعات، ژنتیک و تغذیه از عوامل موثر بر سنگ سازی است. آب و هوا و شغل، از دیگر عوامل موثر در این مورد است.

حد مجاز مصرف لبنیات برای مبتلا نشدن به سنگ کلیه چیست؟

مصرف روزانه یک لیوان شیر و یک کاسه ماست، سطح مجاز مصرف لبنیات برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه است.

چه مواد غذایی موجب ایجاد سنگ کلیه می‌شود؟

مواد غذایی حاوی اگزالات موجب ایجاد سنگ کلیه می‌شود. اگزالات در انواع نوشابه ها، شکلات، آجیل خصوصا بادام زمینی وجود دارد. نمک و مصرف کم آب موجب سنگ سازی می‌شود. حجم ادرار، در روز باید 2 لیتر باشد تا مانع سنگ سازی شود.

آیا ماءالشعیر می‌تواند به دفع سنگ کمک کند؟

ماء الشعیر چون حاوی اگزالات است و این ماده موجب بروز سنگ در کلیه می‌شود، نباید به مدت طولانی استفاده شود.

دختری 25 ساله هستم که بدون سابقه بیماری کلیوی در خانواده یک کیست بزرگ روی کلیه دارم که باید جراحی کنم. لطفا راهنمایی کنید.

 کیست کلیه معمولا در سنین بالا رخ می‌دهد و در سنین پایین تشخیص های زیادی برای علت آن می‌توان داد. ممکن است که کیست ساده باشد و مشکلی ایجاد نکند. این احتمال هم وجود دارد که در آینده تعداد بیشتری از این کیست به وجود آید. این کیست می‌تواند علامت شروع یک بیماری ارثی کلیوی باشد مثلا کلیه پلی کیستیک.

گاهی تومورهایی که در کلیه وجود دارد می‌تواند به شکل کیست ظاهر شود. این کیست می‌تواند از حالت خوش خیم تا طیف تومورهای بدخیم باشد. البته همه اینها احتمالات موجود است و بعد از جراحی می‌توان تشخیص دقیق تری داشت. یک احتمال دیگر که شیوع کمی دارد، به وجود آمدن کیست از مصرف گوشت دام آلوده به انگل است.

کیست های روی کلیه، ممکن است که دیگر عود نکند و نگران کننده نباشد. اما اگر کیست خونریزی دارد، عفونت مکرر ایجاد می‌کند، دیواره ضخیمی یا سایز بزرگی دارد باید با جراحی برداشته شود.

احتمال ترکیدن کیست ها بسیار کم است مگر اینکه ضربه خیلی محکمی به پهلوها وارد شود.