علت رایج درد کلیوی | درد کلیه چگونه است

در بدن ما دو کلیه وجود دارد که مانند فیلتر برای بدن عمل میکنند. کلیه ها با تولید ادرار، مواد زائد و آب اضافه را از بدن خارج می کنند. کلیه از حدود یک میلیون فیلتر کوچک درست شده است. در این مقاله به انواع دردهای کلیه، علل و درمان آنها می پردازیم.

درد کلیه در کدام قسمت بدن است؟

کلیه ها در قسمت پهلوها، زیر قفسه سینه هستند. قله کلیه در زیر دنده 12 قرار دارد. بنابراین دردهایی که در این قسمت دیده می شود، درد کلیوی است. به طور کلی تشخیص درد کلیه برای بیمار و حتی پزشک کار ساده ای نیست. 

برای تشخیص مشکلات و دردهای کلیوی پزشک از آزمایش ادرار، سونوگرافی کلیه، آزمایش خون (کراتینین) استفاده می کند. اگر در سونوگرافی مشکل خاصی دیده نشود و دردها هم به دردهای کلیوی شبیه نباشد، معمولا تشخیص بر عدم مشکل و بیماری کلیوی داده می شود.

کلیه اعصاب حسی بسیار قوی دارد، به همین علت درد کلیه، درد شدید و آزاردهنده ای  است.

خیلی از دردهایی که بعد از فعالیت های فیزیکی یا خوابیدن زیر باد کولر، در قسمت پهلو اتفاق می افتد، درد کلیوی نیستند. درصد زیادی از این دردها، اسپاسم عضلانی یا گرفتگی های عضلانی هستند که به علت حرکات فیزیکی به وجود می آید.

علت درد کلیه

یکی از شایع ترین و رایج ترین علل درد کلیه، سنگ کلیه است.

سنگ کلیه نتیجه انباشته شدن مواد معدنی محلول در لایه پوششی داخلی کلیه‌ها است. سنگ کلیه معمولاً از اگزالات کلسیم تشکیل می‌شود، البته رسوبات ادراری از ترکیب‌های دیگری نیز به وجود می‌آید.

سنگ کلیه گاهی کوچک است و بدون آن که بیمار متوجه شود از مجرای ادرار دفع می‌شود، البته دفع سنگ کلیه گاهی بسیار دردناک است. باقی ماندن سنگ کلیه در بدن عوارض متعددی را در پی دارد که از آن جمله می‌توان به انسداد حالب، یعنی مسدود شدن مجرای خروج ادرار از بدن، اشاره کرد.

سنگ کلیه معمولاً تا زمانی که وارد حالب نشده باشد، علامتی ندارد و پس از آن معمولاً با علائم زیر همراه است: درد شدید در ناحیه کشاله ران و یا پهلوها، خون در ادرار، استفراغ و حالت تهوع، وجود گلبول سفید یا چرک و عفونت در ادرار، کم‌فشاری ادرار، احساس سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار (از علائم سنگ مثانه نیز می باشد) و تب و لرز (در صورت وجود عفونت) با مشاهده هر یک از این علائم لازم است به متخصص اورولوژی مراجعه و برای درمان اقدام نمایید.

علت ایجاد سنگ کلیه

علت اصلی سنگ کلیه، کمبود آب در بدن است. سنگ کلیه عموماً در افرادی دیده می‌شود که به توصیه‌ی آشنای نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز عمل نمی‌کنند و آب کافی نمی‌نوشند. اگر در بدن آب کافی برای رقیق کردن اسید اوریک (یکی از ترکیب‌های ادرار) وجود نداشته باشد، خاصیت اسیدی ادرار بیشتر می‌شود. اسیدی بودن بیش از حد ادرار محیط را برای تشکیل سنگ کلیه مساعد می‌کند.

عارضه‌هایی مانند بیماری کرون، عفونت مجرای ادرار، اسیدوز لوله‌های کلیوی، پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم) وکلیه اسفنجی احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.

سوال پزشکی خود را آنلاین از پزشکان مدافون بپرسید.

اگر نیاز به مشاوره با پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری به صورت آنلاین دارید، از پزشکان زیر در اپلیکیشن مدافون، می توانید مشاوره دریافت کنید

افراد مستعد سنگ کلیه

• سنگ کلیه در میان مردان شایع‌تر است.
• اکثر بیماران دچار سنگ کلیه در بازه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند.
• سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.
• سابقه داشتن سنگ کلیه نیز احتمال ایجاد سنگ کلیه و سنگ‌ساز شدن کلیه در آینده را افزایش می‌دهد، البته اگر بیمار توصیه‌های پیشگیرانه را رعایت نکرده باشد.
• بعضی داروها احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. از جمله داروهایی مثل ایندیناویر و توپیرامات (داروی ضد تشنج). همچنین مصرف طولانی مدت ویتامین د و مکمل‌های کلسیم نیز غلظت کلیسم را بالا می‌برد و در نهایت به تشکیل سنگ کلیه می‌انجامد.
• سبک زندگی کم تحرک از دیگر عوامل مستعدکننده سنگ کلیه است. از دیگر عوامل خطر سنگ گلیه می‌توان به رژیم غذایی یا پروتئین و سدیم بالا و کلسیم پایین، سبک زندگی بدون تحرک، چاقی، فشار خون بالا و عارضه‌هایی مانند بیماری التهابی روده، اسهال مزمن و عوارض جراحی بای‌پس معده اشاره کرد که بر نحوه جذب کلسیم در بدن اثر می‌گذارد.

تشخیص سنگ کلیه

تشخیص سنگ کلیه آزمایش‌های متعددی به منظور بررسی وجود سنگ کلیه انجام می‌شود. پزشک درد کولیکی (درد کشاله ران) و کمر درد ناشی از سنگ کلیه را حین معاینه بالینی تشخیص می‌دهد، این موارد غالباً نشانه سنگ کلیه است. وجود خون و عفونت در ادرار با انجام آزمایش ادرار مشخص می‌شود. آزمایش خون به منظور تشخیص ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سنگ کلیه و تایید تشخیص اولیه کاربرد دارد.

سی تی اسکن شکم یکی از آزمایش‌های تشخیص سنگ کلیه است که وجود سنگ را در حالب، مثانه و کلیه‌ها، بزرگی و محل دقیق سنگ، انسداد و وضعیت‌ اندام‌های این ناحیه مانند آپاندیس، آئورت و پانکراس (لوزالمعده) را با قطعیت مشخص می‌کند.

سونوگرافی نیز از قدرت تشخیصی بالایی برخوردار است و بسیاری از عوارض ناشی از سنگ کلیه را مشخص می‌کند. بانوان باردار باید به جای سی تی اسکن سونوگرافی انجام دهند تا در معرض تشعشع قرار نگیرند. رادیولوژی معمولی پس از تشخیص سنگ کلیه انجام می‌شود تا پیشروی سنگ در سیستم دفع ادرار ردیابی شود.

سوالات پزشکی درد کلیوی

آیا سنگ کلیه جنبه وراثتی دارد؟

سنگ کلیه مانند بسیاری دیگر از بیماری ها، بسیاری از جنبه های آن ناشناخته است.در سنگ سازی غلظت بعضی مواد در ادرار آن قدر زیاد می شود که دیگر دفع نشده و تبدیل به سنگ می شود. مصرف کافی مایعات، ژنتیک و تغذیه از عوامل موثر بر سنگ سازی است. آب و هوا و شغل، از دیگر عوامل موثر در این مورد است.

حد مجاز مصرف لبنیات برای مبتلا نشدن به سنگ کلیه چیست؟

مصرف روزانه یک لیوان شیر و یک کاسه ماست، سطح مجاز مصرف لبنیات برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه است.

چه مواد غذایی موجب ایجاد سنگ کلیه می شود؟

مواد غذایی حاوی اگزالات موجب ایجاد سنگ کلیه می شود. اگزالات در انواع نوشابه ها، شکلات، آجیل خصوصا بادام زمینی وجود دارد. نمک و مصرف کم آب موجب سنگ سازی می شود. حجم ادرار، در روز باید 2 لیتر باشد تا مانع سنگ سازی شود.

آیا ماءالشعیر می تواند به دفع سنگ کمک کند؟

ماء الشعیر چون حاوی اگزالات است و این ماده موجب بروز سنگ در کلیه می شود، نباید به مدت طولانی استفاده شود