وقتی که برای کودکان بیش فعالی یا ADHD تشخیص داده می‌شود، خانواده ها همواره نگران هستند که چه درمانی برای این اختلال وجود دارد و چه باید بکنند. در این مقاله از پریسا سبزواری کارشناس ارشد روانشناسی، به دو درمان این اختلال یعنی رفتار درمانی و دارو درمانی پرداخته‌ایم. این درمان ها اثربخشی مختلفی دارد که به کودک، سن او، شرایط خانوادگی و نوع بیش فعالی او بستگی دارد.
به گفته متخصصان بیش فعالی همراه با نقص توجه و تمرکز (ADHD) ناشی از نقصی است که در رشد عصبی- مغزی کودکان وجود دارد. متاسفانه امروزه بیش فعالی آمار بالایی داشته و حدود 8 الی 10 درصد کودکان به این بیماری دچار هستند. به دلیل شیوع بیش از حد این بیماری معمولا همه ی ما دست کم یک کودک بیش فعال را در خانواده یا اقوام خود سراغ داریم
فروزان بابایی روانشناس مدافون، در مقاله زیر به‌طور مفصل درباره علائم بیش فعالی توضیح داده است: بیش فعالی چیست
رفتار درمانی
در کودکان زیر 6 سال، خط اول درمان، رفتاردرمانی کودک و آموزش به والدین درباره نحوه صحیح رفتار با این کودکان است.
رفتاردرمانی معمولا تا سن 12 سالگی ادامه دارد و گاهی نیاز به همکاری مدرسه، معلم و… نیز می‌باشد. اهداف رفتار درمانی یادگیری یا تقویت رفتارهای مثبت و حذف رفتارهای ناخواسته یا مشکل ساز است. در رفتاردرمانی، به والدین مدیریت رفتار خود و به کودک نوع رفتار در کلاس درس، خانواده، جمع دوستان و… آموزش داده می‌شود.
بنا به تشخیص پزشک و بر اساس اینکه کودک در چه نقطه ای از طیف بیش فعالی قرار دارد درمانها به شکل ترکیب درمان دارویی و رفتاری خواهد بود.
درمان دارویی
معمولا از این پنج دارو برای کودکان مبتلا به بیش فعالی استفاده می‌شود:
- متیل فنیدات
- لیسدگزامفتامین
- دگزامفتامین
- اتوموکستین
- گوانفاسین
داروهای بالا درمان قطعی و همیشگی برای بیش فعالی نیستند اما به افراد مبتلا به این اختلال کمک می‌کند که تمرکز بهتری داشته باشند، احساس آرامش کنند و مهارت های جدید یادبگیرند. این داروها معمولا از دوز پایین شروع شده و به تدریج دوز آن افزایش می‌یابد. این داروها ممکن است هر روز استفاده شود و یا مثلا فقط در ایام مدارس. همچنین این داروها از کودکی به کودک دیگر با توجه به شرایط جسمی خانوادگی و سطح اختلال متفاوت است.
به یاد داشته باشید که هرگز داروهای بالا را بدون تجویز روانپزشک یا روانشناس استفاده نکنید. اگر نیاز به مشاوره با روانشناس آنلاین کودک دارید، از متخصصان روانشناسی کودک و نوجوان می‌توانید کمک بگیرید:
-
اعظم رحیمی74,000 ﷼ -
زهره امراللهی74,000 ﷼
-
زینب جرجر74,000 ﷼
متیل فنیدیت
متیل فنیدیت رایج‌ترین داروی مورد استفاده برای بیش فعالی است. این دارو به گروهی از داروها به نام محرک ها تعلق دارد که با افزایش فعالیت در مغز، به ویژه در مناطقی که در کنترل توجه و رفتار نقش دارند، کار میکنند.
متیل فنیدیت ممکن است برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به بیش فعالی تجویز شود.
لیزدگزامفتامین
لیزدگزامفتامین دارویی است که قسمت‌های خاصی از مغز را تحریک می‌کند. تمرکز را بهبود می بخشد، به افزایش توجه کمک می‌کند و رفتار تکانشی را کاهش می‌دهد.
اگر حداقل 6 هفته درمان با متیل فنیدات کمکی نکرده باشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به بیش فعالی این دارو داده شود.
دگزامفتامین
دگزامفتامین مشابه لیزدگزامفتامین است و به همان روش عمل می‌کند. ممکن است برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به بیش فعالی تجویز شود.
اتوموکستین
اتوموکستین با سایر داروهای بیش فعالی متفاوت عمل می‌کند و مقدار یک ماده شیمیایی در مغز به نام نورآدرنالین را افزایش می‌دهد. این ماده شیمیایی پیام‌هایی را بین سلول‌های مغز ارسال می‌کند و افزایش آن می‌تواند به تمرکز بیشتر کمک کند.
در صورت عدم امکان استفاده از متیل فنیدیت یا لیزدگزامفتامین، آتوموکستین ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال ارائه شود. همچنین در صورت تایید علائم بیش فعالی، برای بزرگسالان مجاز است.
گوانفاسین
گوانفاسین بر روی بخشی از مغز اثر می گذارد که سبب افزایش توجه می‌شود. اگر امکان استفاده از متیل فنیدات یا لیزدگزامفتامین وجود نداشته باشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال پیشنهاد شود. گوانفاسین نباید به بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی ارائه شود.
در این مقاله راه‌هایی برای افزایش توجه و تمرکز در دانش آموزان معرفی شده‌است. مطالعه آن را به شما توصیه می کنیم: افزایش توجه و تمرکز
اسب درمانی
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد اسب‌درمانی بر شاخص‌های روانی و عملکرد حسی‌حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه (بیش‌فعالی) تأثیرگذار است.
به شکل کلی بازی هایی که هیجانات کودک را تخلیه و کنترل میکنند مانند بازی با حیوانات، خاک، شن و ماسه و آب می‌تواند در کاهش بی‌قراری و افزایش ثبات و توجه این کودکان کمک کننده باشند. .
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.