امروزه یکی از بیماریهای شایع، عفونت ادراری در کودکان است. بهطوری که 3 تا 5 درصد دختران و 1 درصد پسران عفونت ادراری را تجربه میکنند. این بیماری بر بخشی از دستگاه ادراری تاثیر گذاشته و اگر به موقع درمان نگردد ممکن است در دراز مدت به سیستم دفع ادرار کودک آسیب وارد کرده و در این صورت عملکرد کلیه ها مختل شده و نارسایی کلیه پدید میآید. اگر عفونت ادراری در کودکان درمان نشود، ممکن است در آینده فشارخون بالا به سراغ کودک بیاید..بنابراین درمان عفونتهای درمانی کودکان نباید به تعویق بیفتد.
این مقاله توسط دکتر مطهره ربیع پور، متخصص اطفال تهیه شدهاست.
علائم عفونت ادراری در کودکان
علائم عفونتهای ادراری در سنین مختلف متفاوت است.
این بیماری در سنین نوزادی و زیر یک ماه با علائمی همچون: تب یا کم شدن حرارت بدن، بی حالی، بیاشتهایی ، تحریکپذیری ، شلی ، اسهال ، کم شدن حجم ادرار و از بین رفتن واکنش های نوزادی نمایان میشود.
اما عفونت ادراری در سنین بالاتر با نشانههایی مانند: تب ، بوی بد ادرار ، سوزش ادرار، تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار در کودکان همراه است..
*تب های غیرقابل توجیه از علائم عفونت ادراری در کودکان میباشد.
عوامل مستعد کننده عفونت ادراری در کودکان
سن
عفونت ادراری در پسران زیر یک سال و دختران زیر 4 سال شایعتر است.
جنسیت
عفونت ادراری میان دختران حداقل 2 تا 4 برابر پسران است. جنس مونث به دلیل کوتاه بودن طول پیشابراه و نزدیکتر بودن مقعد به مجرای ادراری بیشتر از جنس مذکر در معرض عفونت ادراری میباشد.
ختنه نشدن پسران
پسرانی که ختنه نشده باشند 4 تا 8 برابر پسرانی که ختنه شده اند، دچار عفونت ادراری میشوند.
نژاد
عفونت ادراری در سفیدپوستان شایعتر از سیاه پوستان است.
عوامل ژنتیکی
تا حدودی عفونت ادرار به عوامل ژنتیکی بستگی دارد.
برگشت ادرار
در کودکانی که دریچه محل اتصال حالب به مثانه شل میباشد، برگشت ادراری ایجاد میشود. همین امر کودک را مستعد عفونتهای ادراری مکرر میکند.
درباره نارسایی کلیوی در کودکان چه می دانید؟ در مقاله زیر اطلاعات مفیدی در این زمینه می خوانید: نارسایی کلیوی در کودکان
انسداد در مجاری ادراری
انسداد مجاری ادراری که میتواند اکتسابی و یا مادرزادی باشد، ممکن است احتمال عفونت ادراری در کودکان را افزایش دهد.
نگه داشتن زیاد ادرار
بهطور طبیعی در طی بیداری مثانه باید هر دو تا سه ساعت تخلیه شود.کودکانی که در مقابل ادرارکردن مقاومت میکنند مستعد عفونت ادراری هستند.
یبوست
یبوست نیز از جمله مواردیست که کودک را مستعد ابتلا به عفونت ادراری خواهد کرد.
دستکاری سیستم ادراری
دستکاری سیستم ادراری مانند:سوندگذاری مثانه نیز اگر در شرایط استریل انجام نشود، میتواند باعث عفونت ادراری گردد.
شستشو از عقب به جلو (از سمت مقعد به پیشابراه)
شستشوی کودکان بعد از دستشویی کردن و موقع حمام باید از جلو به عقب باشد.
استفاده از لباس زیر تنگ و بهداشت ضعیف
لباس زیر کودکان باید نخی و در سایز مناسب باشد.
دکتر نعمت الله عطایی در این مقاله اطلاعات مفیدی درباره عفونت ادراری در شیرخواران و نوزادان ارائه کرده است.
راههای پیشگیری از عفونت ادراری در کودکان
- جلوگیری کامل از عفونتهای ادراری در دوران کودکی امکان پذیر نیست، اما با انجام اقداماتی میتوانید خطر ابتلا کودک خود به این عفونتها را کاهش دهید.
- به دختران خود آموزش دهید که در دستشویی، خود را از جلو به عقب با دستمال توالت تمیز کنند.
- مطمئن شوید که کودک شما آب و مایعات کافی مینوشد و بهطور منظم به دستشویی میرود.
- از تهیه لباس زیر نایلونی و یا مواد مصنوعی برای کودک خود اجتناب کنید.
- از صابون های معطر و یا حباب حمام استفاده نکنید.
- برای کاهش خطر ابتلا فرزند خود به یبوست، اقدامات لازم را انجام دهید.
- ختنه در پسران
راههای تشخیص عفونت ادراری در کودکان
چنانچه پزشک با توجه به علائم کودک، به عفونت ادراری مشکوک شود، در چندین مرحله میتواند کودک را مورد آزمایش قرار دهد.
- آزمایش ادرار و کشت ادرار
- سونوگرافی
- سیستو یورتروگرام حین ادرار
- انواع اسکنهای هستهای
روش های گرفتن نمونه ادراری
بستن کیسه ادراری (Bag): در شیرخوارانی که کنترل ادراری را بدست نیاورده اند استفاده میشود. مثبت کاذب فراوانی دارد و کشت منفی آن ارزشمند است. در صورتی که نیم ساعت پس از بستن کیسه شیرخوار ادرار نکرد بایستی کیسه را عوض کنیم.
نمونه وسط ادرار (mid stream): در کودکانی که کنترل ادرار کردن را بدست آورده اند از این روش استفاده میشود.
روش سوپراپوبیک : عبارت از پونکسیون ادرار از روی پوست شکم و لگن. روش آسان و بدون عارضه ای میباشد. بهخصوص در کودکان زیر ۲ سال که هنوز مثانه به داخل لگن نرفته است. و دسترسی با سرنگ به آن آسان است.
گرفتن نمونه با کاتتر ادراری
در مقاله زیر، سوالات رایج بیماران در خصوص نارسایی کلیه را می خوانید: سوالات رایج درباره نارسایی کلیه در کودکان
درمان عفونت ادراری کودکان
برای درمان عفونت ادراری کودک احتمالا نسخه ای از آنتی بیوتیک ها تجویز میشود، تا بسته به نوع دارو، بین یک تا چهار دز را برای یک روز تا دو هفته به کودک بدهید. حتی اگر کودک شما بعد از چند روز بهتر به نظر رسید، لازم است دوره ی کامل دارو ها را به او بدهید. اگر این کار را نکنید، ممکن است باکتری ای که باعث عفونت ادراری شدهاست بهطور کامل از بین نرود و عفونت می تواند دوباره با قدرت بیشتری برگردد و کودک را حتی بیمارتر کند و یا آسیب غیرقابل جبرانی به کلیه های او بزند.
برای دریافت مشاوره آنلاین پزشکی و غیرحضوری با فوق تخصص کلیه کودکان کلیک کنید.
منبع: دکتر مطهره ربیع پور، متخصص کودکان و نوزادان
سوالات رایج درباره عفونت ادراری در کودکان
نمیتوانیم بهطور مستقیم به این سوال جواب مثبت بدهیم اما بهطور کل ایستاده ادرار کردن خوب نیست چرا که باعث میشود که ادرار بهطور کامل خارج نشود. این موضوع میتواند موجب عفونت ادراری بشود.
خانم دکتر فرزندم موقع ادرار کردن بی قرار میکند. من احساس می کنم که مجرای ادرارش خارش دارد. لطفا نظرتان را بفرمایید
بوی بد ادرار یکی از علائم عفونت ادراری است. شب ادراری هم یکی از علائم عفونت ادراری است و چون فرزند شما هر دو علامت را دارد، لازم است که از نظر عفونت ادراری کنترل شود. اگر عفونت ادراری نباشد، بی بد ادرار میتواند ناشی از غلیظ بودن ادرار و نوع تغذیه هم باشد. ولی در ابتدای امر باید عفونت ادراری را بررسی کنیم.
اگر جهت مشاوره در خصوص عفونت ادراری نیاز به مشاوره با پزشک دارید، وارد لینک زیر شوید و از بهترین پزشکان فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری کودکان مشاوره بگیرید.
در صورتی که در خصوص عفونت ادراری در کودکان سوال دارید، در قسمت نظرات درج کنید. ما سعی می کنیم تا حد ممکن سوالات شما را با پزشکان مدافون مطرح کنیم.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.