سوالات متداول درباره از دست دادن حس بویایی

از آنجایی که حس بویایی بیش از یک هدف را بر عهده دارد، اهمیت بالایی دارد. چرا که نه تنها برای فرد امکان لذت بردن از عطرهای مختلف را فراهم می‌ کند، بلکه او را از خطرات احتمالی مانند: دود یا نشت گاز نیز آگاه می ‌کند. در ادامه این مقاله از مدافون، به برخی از سوالات شما عزیزان درباره از دست دادن حس بویایی پاسخ خواهیم داد. همراه مدافون باشید. در اصطلاح پزشکی به کربویی یا همان از دست دادن حس بویایی آنوسمیا گفته می‌شود.

این مقاله توسط دکتر میلاد دودانگه بررسی و تایید ‌شده‌است.

آیا آنوسمیا قابل درمان است؟

آنوسمیا یا از دست دادن حس بویایی به خودی خود یک بیماری نبوده و بنابراین درمان خاصی نیز ندارد. از این رو درمان آن بر اساس تشخیص علت و درمان علت آن می ‌باشد.

پزشکان گوش و حلق و بینی می‌ توانند عوارض مربوط به سیستم تنفسی فوقانی و عوارض مربوط به بینی را کنترل و درمان نمایند. از این رو توصیه هایی را برای افراد خواهند داشت. این توصیه ها عبارتند از:

• انجام دقیق آزمایشات جهت تشخیص علت
• توصیه به ترک سیگار
• جراحی و برداشتن پولیپ و تومور بینی

گاهی کاهش حس بویایی موقتی بوده و برگشت‌پذیر است و گاهی مزمن بوده و قابل برگشت نیست. جستجوی علت آنوسمیا برای رفع این عارضه اهمیت بالایی دارد. البته همیشه هم امکان درمان و برگشت کامل حس بویایی وجود ندارد.

چند نوع اختلال بویایی وجود دارد؟

• آنوسمی، به از دست‌ دادن‌ کامل ‌حس‌ بویایی‌ ‌یا ناتوانی‌ در شناسایی‌ تمامی بوها گفته می‌شود.
• پاروسمی، به آسیب‌ یا سوء تعبیر حس‌ بویایی‌ گفته می‌شود. احساس‌ بوی ‌ناخوشایند در صورت‌ نبود بوی‌ بد از علائم این نوع اختلال بویایی می‌باشد.
• هیپوسمی، موجب کاهش حس‌ بویایی می‌گردد. در این حالت شخص به صورت کامل بویاییی خود را از دست نمی‌دهد و تنها از حساسیت بویایی آن کاسته می‌شود.

بینی چگونه بو ها را حس می‌کند؟

لایه ‌ای که دیواره ‌ی داخلی بینی ما را پوشانده است، غشا مخاطی یا موکوسی نام دارد. در این غشا، گیرنده‌ هایی وجود دارند که کارشان تشخیص بوها و ارسال اطلاعات از طریق عصب ‌ها به مغز می‌باشد.

زمانی که نفس می کشیم، مولکول ‌های میکروسکوپی وجود دارند که از مواد گوناگون پیرامون ما آزاد شده و در تماس با گیرند ه‌های تشخیص بو در بینی ما قرار می ‌گیرند. در این زمان، اطلاعات به مغز فرستاده شده و بو، شناسایی می ‌شود.

چه عواملی موجب از دست دادن حس بویایی می گردند؟

• احتقان بینی ناشی از ( سرما خوردگی، عفونت تنفسی فوقانی، آلرژی، عفونت سینوس و کیفیت هوای پایین ) شایع‌ترین علل فقدان حس بویایی یا همان حس شامه است.
• شرایط پزشکی خاص مانند: چاقی، دیابت، فشار خون، سوء تغذیه، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، بیماری MS، مشکلات تغذیه ای، مشکلات دندانی، شرایط مادرزادی و اختلالات هورمونی
• اورای میگرن نیز ممکن است تغییراتی در حس بویایی، چشایی و لامسه ایجاد نمایند.
• افزایش سن
• مصرف برخی از داروها مانند ( آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد التهاب، داروهای قلب و غیره)
• پولیپ بینی، رشد غیر سرطانی غده ای کوچک در بینی و سینوس ها است که سبب مسدود شدن راه بینی می‌شود.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی مانند: آفت‌کش‌ها و یا حلال ها
• آسیب به بینی و اعصاب بویایی در اثر عمل جراحی یا ضربه به سر
• پرتو درمانی برای سرطان سر و گردن
• مصرف مواد مخدر و کوکائین

پیشنهاد مطالعه | علل و درمان خون دماغ

آیا ویروس کرونا حس بویایی و چشایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

با توجه به شواهد موجود به نظر می‌رسد تغییرات حس بویایی و چشایی یکی از علائم بیماری کووید 19 می‌باشد. البته هنوز در دستورالعمل های بالینی مربوط به این بیماری به عنوان یک علامت شناخته شده نیامده است.

چرا کووید 19 موجب کاهش قدرت بویایی می‌شود و چگونه می‌توان آن را برگرداند؟

از دست رفتن یا کاهش حس بویایی، یکی از ویژگی ‌های خاص و عجیب کووید 19 است تا حدی که آن را شاخص بهتری برای تشخص اینکه فرد دچار این عفونت شده یا نه می ‌دانند. مطالعات نشان می ‌دهند تقریباً نیمی از افرادی که به کووید 19 مبتلا می‌ شوند، توانایی تشخیص بوها را موقتاً از دست می ‌دهند که البته احتمال این اتفاق در افرادی که عفونت خفیف تا متوسط دارند به 67 درصد هم می ‌رسد، که دلیل آن احتمالاً جوان ‌تر بودن این افراد و حساس ‌تر بودن آن ‌ها نسبت به حس بویایشان می ‌باشد.

آنوسمیای بعد از عفونت ویروسی مشکلی معمول است و فقط در مورد کووید 19 مطرح نیست بلکه دیگر ویروس ‌ها نیز می‌توانند چنین اثری داشته باشند. دانشمندان به بررسی این مسئله پرداختند که چرا کووید 19 باعث آنوسمیا می ‌شود و چند تئوری ارائه دادند. در تحقیقات اولیه مشاهده شد که سلول‌ های پرستار sustentacular cells که پشتیبان سیستم بویایی در حفره بینی هستند، دچار عفونت شده و واکنش ایمنی برای مبارزه با عفونت را برانگیخته می ‌کنند. این اتفاق باعث می‌ شود عصب ‌ها عملکرد مناسب نداشته باشند. خوشبختانه دانشمندان دریافته ‌اند غشا مخاطی بینی بعد از تقریباً 14 روز شروع به بازسازی خود می ‌کند اما هنوز معلوم نیست چقدر طول می‌ کشد تا این بازسازی کامل شود.

برخی از افرادی که دچار کووید طولانی می ‌شوند ممکن است بیشتر از شش هفته حس بویایی خود را از دست بدهند. این افراد نیاز به تعلیم حس بویایی دارند که با استفاده از بوهای تند جهت ریکاوری سیستم بویایی انجام می ‌شود.

آیا عمل رینوپلاستی روی حس بویایی تاثیر می گذارد؟

به‌طور کلی اگر جراحی بینی به درستی صورت گیرد، تاثیری بر روی حس بویایی نخواهد گذاشت. اما ممکن است که برخی افراد پس از جراحی بینی، حس بویایی خود را از دست بدهند که این مدت در افراد مختلف متغیر بوده و طی 3 الی 6 هفته درمان می‌گردد. این عارضه به دلیل تورم بعد از عمل بینی رخ می‌دهد و زمانی که تورم از بین برود و بهبود یابید، حس بویایی هم به حالت طبیعی خود باز می‌گردد.

تفاوت میان از بین رفتن حس بویایی و چشایی در کرونا و بیماری سرماخوردگی

در کرونا، ویروس به سلول‌ های بینی،‌ گلو و زبان حمله کرده و باعث از بین رفتن حس چشایی و بویایی می ‌شود. بعضی از متخصصین معتقدند که این ویروس به نواحی ای از مغز که مربوط به حس بویایی است حمله می‌ کند و باعث ایجاد این اختلال می‌ شود. اما در بیماری ‌های دیگری مثل سرماخوردگی، ‌بسته شدن راه بینی باعث از به دست رفتن حس بویایی می‌ شود.

یکی از محققین دانشگاه آنگلیای شرقی، بر روی ۳۰ داوطلب، آزمایش تشخیص بو و طعم برای درک ارتباط کرونا و حس بویایی انجام داده است. ده نفر از این افراد مبتلا به کرونا،‌ ده نفر دچار سرماخوردگی شدید و ده نفر سالم بوده ‌اند. طبق نتایجی که از این آزمایش به ‌دست‌آمده، افرادی که از دست رفتن حس بویایی آن‌ ها به دلیل کرونا بوده است، نتوانستند تفاوت طعم تلخ با طعم شیرین را تشخیص دهند و حس بویایی و چشایی آن‌ ها بیشتر از سایر افراد آسیب دیده است.

از بین رفتن حس بویایی و چشایی در کرونا تا چه زمانی ادامه دارد؟

آکادمی گوش و حلق و بینی آمریکا داده‌ هایی را درباره مدت‌ زمان بهبود افراد مبتلا به کرونا که حس بویایی خود را از دست داده ‌اند منتشر کرده است. بر طبق این اطلاعات، ۲۷ درصد از این افراد بعد از گذشت ۷ تا ۱۰ روز، احساس بویایی خود را به دست آوردند.

طبق اخرین تحقیقات استفاده از مکمل‌ها مانند امگا ۳، ویتامین C ، آبنبات‌های طعم دار و قرص نعنا روند بهبودی را تسریع کرد. همچنین استفاده از دخانیات مانند سیگار و قلیان و مواد مخدر روند برگشت بویایی و چشایی را به تاخیر می‌اندازد.

درصورتی‌که مبتلا به کرونا شدید و حس های خود را از دست دادید و بعد از سه هفته علائم بهبود نیافت یا حتی از داروهای ضد گرفتگی طب سنتی یا داروهای شیمیایی هم استفاده کردید و همچنان بویی را احساس نمی‌کنید باید برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.