تعریق یک مکانیسم دفاعی محسوب میشود. بدن انسان در حالت طبیعی دمایی حدود ۳۷ درجه سانتی گراد دارد. مکانیسم بدن به گونه ای است که همیشه سعی دارد این دما را حفظ کند؛ یعنی دمای بدن در هوای سرد با لرزش و در هوای گرم با تعریق متعادل میشود تا به اندامهای بدن آسیبی وارد نشود.
چه کسانی زیاد عرق میکنند؟
باید گفت که دمای بدن فقط با سرد و گرم شدن هوا تغییر نمیکند، بلکه وقتی فرد غذا می خورد هم دمای داخلی بدن در اثر فعالیت های مرتبط با سوخت و ساز تغییر میکند و در بعضی از افراد غذا خوردن نیز توام با تعریق است، بنابراین نقش غدد عرقی فوق العاده مهم و حیاتی است. اما غدد عرق هم ممکن است دچار اختلال در عملکرد شوند.
تعریق بیش از حد یا هیپرهیدروزیس چیست؟
حدود ۸-۷ میلیون نفر از جمعیت دچار تعریق بیش از حد یا «هیپرهیدروزیس» هستند. معمولا این مشکل در سنین ۱۸ تا ۵۴ سال شیوع بیشتری دارد و موجب اشکالاتی در روابط اجتماعی فرد میشود و کیفیت زندگی اش را تحت تاثیر قرار میدهد. تعریق بیش از حد ممکن است اولیه و محدود یا ثانویه به یک علت خاص و سراسری باشد. (بعضی از بیماریها مثل سل، اندوکاردیت، بدخیمی ها، یائسگی، چاقی و اضافه وزن، مصرف بعضی از داروها، دیابت، عفونتها، مشکلات تیروئید و مصرف الکل که باعث گشاد شدن عروق میشود) میتواند علت تعریق زیاد ثانویه باشد.
در نوع اولیه ممکن است غدد عرق ناحیه دست و پا یا زیربغل درگیر باشند ولی در نوع ثانویه غدد کل بدن فعال هستند. در نوع اولیه، اختلال غدد عرق از همان دوران بلوغ و بدون علت مشخصی شروع میشود. از آنجا که پوست مرطوب مستعد بیماریهای پوستی است، این افراد بیشتر در معرض بیماریهایی مانند درماتیت و قارچ بهخصوص در قسمتهای چین دار بدن و … قرار دارند. عوامل ژنتیکی و فامیلی ممکن است در بروز بیماری هیپرهیدروزیس نقش داشته باشد. البته استرس نیز میتواند موجب افزایش تعریق شود و نوجوانان و جوانان هم اصولا قشری هستند که استرس زیادی را تجربه میکنند.
علت بوی بد بدن چیست؟
بعضی از افراد از بوی بد عرق شکایت دارند. عرق به خودی خود بویی ندارد و علت اصلی بوی بد عرق باکتریهای روی پوست است. برای برطرف شدن بوی بد عرق افراد باید بیشتر بهداشت فردی خود را رعایت کنند. استحمام روزانه و استفاده از کرم های ضدباکتریایی و مام زیربغل تا حدود زیادی مشکل را حل میکند.
اگر نیاز به مشاوره با پزشک متخصص غدد دارید، در اپلیکیشن مدافون مجموعه ای از بهترین پزشکان متخصص غدد به صورت آنلاین و تلفنی آماده پاسخگویی هستند:
-
دکتر مریم نمکچیان69,000 ﷼
-
دکتر محمد سیاحی89,000 ﷼
-
دکتر نسرین منصورنیا69,000 ﷼
علل تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس) :
غدد عرق در لایه درم پوست قرار دارند و به وسیله اعصاب سمپاتیک کنترل میشوند. این غدد از طریق ترشح استیل کولین تحریک میشوند. افرادی که دچار تعریق بیش از حد هستند، فعالیت عصب سمپاتیک در آنها زیاد است ولی هر تعریقی را نباید به عنوان بیماری هیپرهیدروزیس تلقی کرد.
تشخیص تعریق بیش از ح
بیمار حداقل باید ۶ ماه بدون علت خاصی تعریق زیاد را در ناحیه زیربغل یا دست ها و… ذکر کند. تعریق معمولا باید دوطرفه باشد و حتی بدون فعالیت روزانه نیز اتفاق بیفتد. ممکن است فرد سابقه تعریق در خانواده را ذکر کند. تعریق شدید حداقل یک بار در هفته باید تکرار شود. یکی از معیارهای تشخیصی رتبه بندی ای است که طی شرح حال از خود بیمار به دست میآید:
انواع تعریق بیش از حد
- رتبه اول: بیش تعریقی زیاد نیست و مشکلی هم در فعالیت های روزانه ایجاد نمیکند ولی وجود دارد.
- رتبه دوم: قابل تحمل است ولی ممکن است با فعالیت های روزانه تداخل کند.
- رتبه سوم: کمتر قابل تحمل و در فعالیت های روزانه تاثیر گذار است.
- رتبه چهارم: غیرقابل تحمل است و حتی در روابط اجتماعی اختلال ایجاد میکند.
درمان تعریق بیش از حد
- دارو درمانی: یکی از راههای درمانی تجویز کرم آلومینیوم کلراید ۲۵-۱۰ درصد موضعی است.
- بوتاکس: در صورتی که بیمار به دارو درمانی پاسخ ندهد از بوتاکس نیز میتوان برای حل مشکل استفاده کرد.
- قطع عصب سمپاتیک: روش دیگری که کمتر توصیه میشود، قطع عصب سمپاتیک با روش آندوسکوپی است.
- لیزر درمانی: نوع دیگری از درمان لیزر درمانی است. لیپولیزر غدد زیر بغل را تخریب میکند و با کم شدن تعداد غدد میزان تعریق کمتر میشود
ولی داروهای ضد تعریق اولین انتخاب هستند و در صورتی که بیمار با آنها احساس رضایت کند، درمان های بعدی لزومی ندارند چون هر یک میتوانند عوارض خاص خود را داشته باشند. البته درمان موضعی در تعریق خفیف موثر است ولی گاهی تعریق آنقدر شدید است که برای کاهش آن راهی غیر از جراحی باقی نمی ماند.
انجام بعضی آزمایشها الزامی است
در این موارد از بیمار آزمایشهایی درخواست میشود تا معلوم شود فرد به بیماری داخلی دیگری مبتلا نیست چون همانطور که گفته شد، بسیاری از بیماریها میتوانند باعث تعریق زیاد شوند. قطعا درمان بیماری زمینه ای میتواند مشکل تعریق را حل کند و نیازی هم به درمان های مربوط به غدد عرقی نیست.
همین الان با پزشک آنلاین مشاوره کنید.
منبع: راستینه
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.