آندوسکوپی معده روشی است که در آن پزشک با فرستادن لوله ای از داخل دهان به مشاهده اعضای داخلی بدن (مری، معده و قسمت ابتدایی روده کوچک (دوازدهه و یا دئودنوم) می پردازد. در این روش، پزشک به کمک آندوسکوپ تصاویر و ویدیوهای برخی از اعضای داخلی بدن را جهت تشخیص و یا درمان مورد معاینه قرار می‌دهد.
این مقاله به تایید دکتر میلاد دودانگه رسیده است.
تا به امروز آندوسکوپی، دقیق‌ترین و مفیدترین راه برای بررسی علل مشکلات گوارشی به‌خصوص معده ،تشخیص زخم‌های گوارشی و سرطان معده می باشد. در این مقاله از مدافون با آندوسکوپی معده، بیشتر آشنا خواهیم شد. همراه ما باشید.
انواع آندوسکوپی
آندوسکوپی به معنی درون بینی، فقط برای مشاهده داخل معده نیست، بلکه برای سایر اعضای بدن نیز به کار می رود که ما تعدادی از آنها را برای شما بیان خواهیم کرد. البته بر اساس عضوی که این بررسی روی آن انجام می‌شود، نام آن تغییر می‌کند.
- آرتروسکوپی : آندوسکوپی مفاصل و استخوان ها
- برونکوسکوپی : آندوسکوپی ریه‌ها
- کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی : آندوسکوپی روده بزرگ
- سیستوسکوپی و یورتروسکوپی : آندوسکوپی سیستم ادراری
- لاپاراسکوپی : آندوسکوپی ناحیه شکم یا لگن
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی برای مشاهد مری و معده
چرا باید برخی افراد آندوسکوپی معده شوند؟
در اغلب موارد، پزشکان برای بررسی مشکلات زیر، انجام آندوسکوپی را به بیمار توصیه می‌کنند:
- معده درد
- زخم معده
- التهاب معده
- مشکل در بلع
- تغییر اجابت مزاج (اسهال یا یبوست)
- خونریزی دستگاه گوارش
همچنین مشاهده علائم زیر نیز بیمار را ملزم به انجام آندوسکوپی معده جهت تشخیص صحیح بیماری می نمایند.
- استفراغ خونی
- مدفوع سیاه یا قیری
- کم خونی بی دلیل
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- کاهش وزن بی دلیل
- احساس سیری بعد از خوردن کمتر از حد معمول
آمادگی های قبل از آندوسکوپی معده
به طور کلی ۴ تا ۶ ساعت قبل از آندوسکوپی نباید هیچ غذایی بخورید و معده کاملاً خالی باشد اما تا ۲ ساعت قبل از انجام آن، خوردن آب بلامانع است. برای کمک به خالی کردن لوله ی گوارشی از داروهای مختلفی استفاده می‌گردد که شایع‌ترین آن Polyethylene glycol (PEG) است.
امکان دارد پزشک برای شما آرام بخش تجویز کند که در این صورت برای همراهی خود تا منزل بعد از اندوسکوپی باید یک همراه با خود داشته باشید.
در صورتی که به بیماری‌هایی مثل هپاتیت یا ایدز مبتلا هستید، حتما پیش از انجام آندوسکوپی این موارد را به پزشک خود اطلاع دهید؛ چرا که پزشکان به منظور پیشگیری از انتقال این بیماری‌ها از یک فرد به فرد دیگر، برای مبتلایان به این بیماری‌ها از اندوسکوپ‌های مخصوص این بیماران استفاده می‌کنند.
قبل از انجام هر گونه اندوسکوپی، تمام داروهای مصرفی را به پزشک بگویید، به ویژه درباره داروهای ضدانعقاد، ممکن است پزشک ترجیح بدهد یک یا چند روز قبل از انجام اندوسکوپی، بعضی داروهای شما قطع شوند.
اگر به اختلالات خونریزی دهنده مبتلا هستید، حتما این موضوع را به پزشک اطلاع بدهید تا اقدامات لازم را برای مقابله با خطرات احتمالی مهیا کند.
هر زمان که برای انجام آندوسکوپی مراجعه می‌کنید، تمام مدارک پزشکی خود را همراه داشته باشید.
مراحل انجام آندوسکوپی معده
اکثر آندوسکوپی های معده در بیمارستان انجام می شود، اما برخی از پزشکان در مطب های خود نیز این کار را انجام می‌دهند.
این روش، شاید تا حدودی اذیت کننده باشد، اما معمولا بدون درد می‌باشد. این روش معمولا نیازی به بیهوشی عمومی نداشته و از این رو بیمار برای بی حس شدن ناحیه مشخصی از بدن ، بی حسی موضعی را به صورت اسپری بی حس کننده یا قرص بی حس کننده گلو دریافت می‌کند. همچنین گاهی به بیمار آرام بخش داده می شود تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد و میزان آگاهی اش از اتفاقات اطراف کمتر گردد.
سپس آندوسکوپ با دقت بالا از دهان وارد بدن می‌شود. پزشک به کمک دوربینی که به انتهای آندوسکوپ متصل است، داخل معده بیمار را بر روی مانیتور مشاهده می‌کند و تشخیص لازم را می‌دهد. در برخی موارد و در صورت نیاز پزشک برای تشخیص دقیق تر، به کمک ابزارهای خود بخشی از معده را به عنوان نمونه بر میدارد تا در آزمایشگاه، بررسی های لازم را بر روی آن انجام دهد. عموما آندوسکوپی بسته به ماهیت دقیق عمل و اهداف آن، بین 15 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. این عمل معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن بیمار ندارد.
مراقبت های بعد از انجام آندوسکوپی معده
بعد از آندوسکوپی احتمالا چند ساعت در بخش ریکاوری بمانید تا بر سلامت شما نظارت شود و اثر آرام بخش کمتر شود.
گاهی اوقات بیمار دچار گلودرد خفیف می شود که ممکن است هفته ها طول بکشد یا اصلا این اتفاق نیافتد.
همچنین بیمار ممکن است احساس خوبی در نفس کشیدن نداشته باشد که این مشکل زودگذر و سریع هست.
هنگامی که بیمار به طور کامل بهبود می یابد، به بیمار برای چند ساعت رژیم خاصی داده می شود و بیمار می تواند به خانه برگردد.
*بعد از انجام آندوسکوپی اگر دچار هر مشکلی نظیر خونریزی، درد بیش از حد، تهوع و استفراغ یا تب شدید، هر چه سریع‌تر مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.
عوارض
آندوسکوپی روشی بسیار امن می‌باشد که اغلب عوارض و خطراتی به همراه ندارد. خصوصا اگر توسط پزشک متخصص انجام شود احتمال بروز هرگونه خطری در آن بسیار کاهش می‌یابد. اما بعضا عوارض زیر در برخی افراد دیده می‌شود:
- خون ریزی
اگر اندوسکوپی با هدف برداشتن پولیپ صورت گیرد ممکن است با خون ریزی همراه باشد و در موارد بسیار نادرتر، ممکن است نیاز به انتقال خون پیدا شود.
- عفونت
عفونتی که در اثر آندوسکوپی ایجاد شود اغلب بسیار جزئی است و با آنتی بیوتیک‌ها رفع می‌شود.
- پارگی دستگاه گوارش
این احتمال اکثرا در روش های ترکیبی مطرح می‌شود و ممکن است نیاز به جراحی یا بستری شدن پیدا شود. احتمال پارگی در مری، معده یا قسمت‌های دیگر دستگاه گوارش بسیار اندک است.
- واکنش به آرامبخش
در برخی افراد واکنش به داروهای آرامبخشی که قبل از انجام این روش، به بیمار داده می‌شود، وجود دارد که بسیار نادر است.
آیا می‌توان پیش از آندوسکوپی، از آسپرین یا داروهای آرتریت استفاده کرد؟
آسپرین و محصولات حاوی آسپرین برای رقیق کردن خون مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آن جایی که در هنگام انجام اندوسکوپی احتمال نمونه برداری وجود دارد باید چند روز قبل از شروع اندوسکوپی و چند روز پس از آن از مصرف این داروها خودداری کنید.
آیا می‌توان پس از انجام آندوسکوپی معده رانندگی کرد؟
خیر. زیرا به دلیل آرامبخش‌هایی که مصرف کرده‌اید این کار خطرناک است لذا در اینگونه مواقع باید یکی از دوستان و یا اعضای خانواده را که توانایی رانندگی کردن را دارد با خود به همراه داشته باشید تا شما را به منزل برساند. حتی ممکن است که کل روز را قادر به رانندگی نباشید.
فیلم آندوسکوپی معده
در این ویدئو می‌توانید یک نمونه ویدئوی اندوسکوپی معده را مشاهده کنید:
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.