سوال و جواب های پزشکی درباره چربی خون

کلسترول چیست؟

کلسترول یک نوع چربی است که در همه سلول‌های بدن یافت می‌شود. بدن از کلسترول استفاده می‌کند تا یک سلول سالم داشته باشد، علاوه بر آن، کلسترول در ساخت محصولات مورد نیاز بدن مانند هورمون‌ها نقش دارد. اما زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا می‌کند، چربی در سطح رگ رسوب می‌کند. نهایتاً این رسوب ها جریان طبیعی خون را دچار مشکل می‌کنند و در این حالت، قلب به اندازه ی کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با فرایندی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.

این مقاله توسط دکتر فرشاد جوادیه، متخصص قلب و عروق تهیه ‌شده‌است.

چربی خون بالا

چه عواملی بر غلظت کلسترول خون موثر است؟

  • نوع و مقدار مواد غذایی
  • وزن بالای بدن
  • فعالیت بدنی کم
  • ارث، وراثت و ژن ها نقش مهمی در وضعیت کلسترول خون دارند.
  • سن و جنس (افزایش غلظت کلسترول خون معمولاٌ در حوالی ۲۰ سالگی آغاز می‌شود. زنان پیش از یائسگی، غلظت کلسترول کمتری نسبت به مردان همسن خود دارند.)

آیا کلسترول بالا می‌تواند عامل ژنتیکی داشته باشد؟

بله. در میان هر 200 نفری که به این مشکل دچارند، یک نفر به علت عوامل ژنتیکی به چربی خون بالا مبتلا ‌شده‌است. به این شرایط، چربی خون وراثتی گفته می‌شود.

متأسفانه،90 درصد افرادی که به چربی خون وراثتی دچارند، از مشکل خود بی‌اطلاع هستند. تنها راه پایش این مشکل انجام آزمایش خون است و به همین علت موسسه تحقیقاتی خون آمریکا توصیه می‌کند که تمام کودکان بین سن 9-11 سالگی حتماً تست چربی خون را انجام بدهند.

اگر سطح LDL خون شما بالاتر از 100 باشد، در معرض خطر هستید؛ اما این عدد برای کودکان متفاوت بوده و تا 190 قابل‌قبول است. اگر والدین شما به چربی خون دچار هستند پس شانس ابتلا شما نیز تا 50% افزایش خواهد یافت. آگاهی از این مشکل و درمان آن از اهمیت حیاتی برخوردار است، زیرا افرادی که چربی خون آن ‌ها بالاست 20 مرتبه بیش از سایر افراد ممکن است به حملات قلبی دچار شوند.

آیا کلسترول بالا می‌ تواند باعث خستگی زودرس و بی‌حالی شود؟

خیر، معمولاً کلسترول بالا باعث ایجاد خستگی نمی ‌شود، اما بدن را به سمت ابتلا به امراض قلبی و عروقی مثل بیماری ‌های عروق کرونر هدایت می‌ کند. در این بیماری‌ ها، افزایش LDL باعث ایجاد پلاک‌ هایی در عروق کوچک قلب می ‌شوند و مسیر آن‌ها را تنگ و یا مسدود می‌ کنند و جریان خون با کندی صورت می ‌پذیرد و احساس خستگی، تنفس کوتاه و سطحی و درد قفسه سینه فرد بیمار را آزار می ‌دهد.

طبق یافته‌ های موسسه غذا و داروی آمریکا، اگر برای درمان کلسترول بالا از داروی استاتین استفاده می‌ کنید، لازم است بدانید که احتمال بروز عوارضی مثل خستگی، ضعف حافظه، فراموشی و گیجی شما را همراهی خواهند کرد.

سطح تری گلیسیرید من باید چه مقدار باشد؟

پزشک شما ممکن است مقدار 150 میلی گرم در دسی لیتر را به شما توصیه کند و اخیرا انجمن قلب آمریکا بیان کرده است که سطح پایین تر از این مقدار برای سلامتی بهتر است ( این سطح باید کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر باشد).

هر چند وقت یکبار باید سطح تری گلیسرید و کلسترول خود را بررسی کنیم؟

افراد 20 سال یا بزرگسالانی که سن بالاتری دارند باید هر 5 سال سطح کلسترول و تری گلیسرید خود را بررسی کنند. اما در صورتی که پزشک یک عامل خطرناک خاص (مانند دیابت، فشار خون بالا، چاقی یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی) را در شما مشاهده کند، ممکن است به شما پیشنهاد دهد که تعداد دفعات بیشتری چکاپ را انجام دهید.

آیا کلسترول بالا همیشه بد است؟

تمام کلسترول‌ها بد نیستند. سطح بالای کلسترول HDL به ‌سلامت شما کمک می‌کند. زیرا این نوع چربی از قلب شما در برابر ابتلا به بیماری‌هایی مثل حمله قلبی و سکته محافظت می ‌نماید.

اما هرچه سطح LDL شما بالاتر باشد، به همان میزان بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات و بیماری‌های قلبی خواهید بود.

انواع کلسترول چیست و هر کدام چه عملکردی دارند؟

کلسترول انواع مختلفی دارد. افزایش کلسترول بد ( LDL ) منجر به عوارضی مانند: گرفتگی رگ‌ها می‌شود که می‌تواند باعث سکته های قلبی و مغزی شود. از طرف دیگر افزایش کلسترول خوب HDL بر خلاف افزایش LDL عمل کرده و منجر به جلوگیری از عوارض ذکر شده می‌گردد.

پیشنهاد مطالعه | آزمایش چربی خون خود را تفسیر کنید.

چه کسانی از نظر ابتلا به افزایش چربی خون در گروه پرخطر قرار می‌ گیرند؟

اگر سابقه حمله قلبی، دیابت یا گرفتگی رگ‌های قلب دارید، شما در رده بسیار پرخطر قرار دارید که باید میزان LDL شما به زیر ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد.

همچنین اگر دو یا تعداد بیشتری از عوامل خطر ساز زیر را نیز داشته باشید،‌ در گروه بسیار پرخطر قرار می‌ گیرید:

  • سیگار کشیدن
  • فشار خون بالا
  • میزان پایین کلسترول خوب یا
  • سن بالاتر از ۴۵ در مردان و سن بالاتر از ۵۵ در زنان
  • بالا بودن میزان لیپوپروتئین

اگر کمتر از دو عامل خطر ساز بالا را دارید،‌ بایدLDL را به زیر ۱۰۰ رساند.

عوامل قابل کنترل موثر در افزایش LDL (کلسترول بد) و کاهش HDL (کلسترول خوب) چیست؟

عوامل قابل کنترل متعددی مانند: عدم تحرک، چاقی، مشکلات تیروئید، دیابت، برخی داروها و رژیم غذایی ناسالم منتهی به LDL بالا و HDL پایین می‌شوند.

آیا کاهش وزن بر چربی خون موثر است؟

وزن متناسب یک عامل مهم در سلامت قلبی عروقی است. اضافه وزن می‌تواند سبب افزایش کلسترول بد LDL و کاهش کلسترول خوب HDL شود. با نظر پزشک خود و رعایت مواردی که ذکر شد، سعی کنید تا حد امکان اضافه وزن خود را کاهش دهید.

مصرف چه غذاهایی باعث افزایش سطح تری گلیسرید خون خواهد شد؟

خوراکی هایی مانند: شکر، نان، پاستا یا ماکارونی و سیب زمینی، گوشت قرمز، کره و پنیر حاوی چربی‌های افزایش دهنده تری گلیسرید هستند. همچنین لازم به ذکر است که الکل نیز می‌تواند سطح تری گلیسرید شما را افزایش دهد.

چه ورزشی ممکن است تری گلیسرید را کاهش دهد؟

هر نوع ورزشی به ویژه تمرین های هوازی مانند: پیاده‌روی سریع، دوچرخه سواری یا شنا در استخر برای کاهش میزان تری گلیسرید مفید هستند.

چه مواد غذایی مکملی در کنترل چربی خون موثر هستند؟

ثابت ‌شده‌است برخی محصولات طبیعی قادر به کاهش کلسترول خون هستند و برخی دیگر تنها کمک کننده هستند. با صلاحدید پزشک خود می‌توانید از محصولات و مکمل های زیر استفاده کنید:

  • کنگر
  • جو
  • پسیلیوم (در غلاف و پوست دانه‌ها یافت می‌شود.)
  • سیر
  • سبوس جو(در جو دوسر و جو کامل یافت می‌شود.)

چه زمانی باید برای درمان کلسترول بالا از درمان دارویی استفاده کرد؟

اگر دچار حمله قلبی شده ‌اید و یا به چربی خون دچارید، احتمالاً در کنار رعایت رژیم غذایی باید از داروهای کاهش‌دهنده چربی خون نیز استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه | درباره چربی خون بیشتر بدانید.

منبع: دکتر فرشاد جوادیه، متخصص قلب و عروق

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟

متوسط امتیاز: 4.7 / 5. تعداد امتیازدهندگان: 3

هنوز کسی امتیازی ثبت نکرده است

این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *