رگهای واریسی به خاطر انسداد برخی از رگهای بدن بهخصوص پاها ایجاد میشود. در این مقاله قصد داریم به توضیح کامل درباره این بیماری و درمان آن بپردازیم. این مقاله توسط دکتر محمدحسین نجفی، متخصص قلب تهیه شدهاست.
رگهای واریسی چیست؟
به رگهای در هم پیچیده و یا بزرگ شده در بدن رگهای واریسی می گویند. هر کدام از رگهای سطحی بدن مستعد پیچیدگی و بزرگ شدن هستند اما به شکل رایج، رگهای ناحیه پا بیشتر از هر بخش دیگری تحت تاثیر قرار می گیرند. دلیل این موضوع نیز افزایش فشار بر روی رگها در زمان ایستادن و راه رفتن افراد است.
رگهای واریسی در بیشتر افراد در حالت رگهای عنکبوتی ( Spider veins ) هستند. رگ عنکبوتی یک نوع خفیف از رگهای واریسی است که تنها از لحاظ زیبایی و ظاهر برای افراد مشکل ایجاد میکند و عوارض دیگری ندارد. برای افراد دیگر، رگهای واریسی میتوانند درد و ناراحتی ایجاد کنند. علاوه بر این گاهی اوقات رگهای واریسی زمینه ساز مشکلات جدی تر برای بیماران میشوند.
علائم رگهای واریسی
ممکن است رگهای واریسی هیچ دردی در افراد به وجود نیاورند. از جمله نشانههایی که افراد واریس دار در بدن دارند عبارتند از:
- رگهایی که به رنگ بنفش تیره و یا آبی در آمده اند
- رگهایی که به شکل پیچیده و یا شکاف دار دیده شوند؛ این رگها معمولا به شکل بند و ریسمان بر روی پای افراد ظاهر میشوند.
گاهی اوقات نشانهها و علائم دردناکی در بدن فرد ظاهر میشوند که از جمله آن ها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- داشتن حس سنگینی یا درد در پاها
- سوزش، گرفتگی عضله، ورم و خفگی در ناحیه پایین پاهای فرد
- افزایش درد پا پس از نشستن و یا ایستادن طولانی مدت
- حس خارش در اطراف یک یا چند رگ در ناحیه مورد نظر
- تغییر رنگ پوست در اطراف رگهای واریسی بدن
دکتر میلاد دودانگه | ورزشهای مناسب واریس پا
رگهای عنکبوتی از جنبه های مختلف مشابه رگهای واریسی هستند، با این تفاوت که اندازه آن ها کوچک تر است. این دسته از رگها نزدیک به سطح پوست پدیدار میشوند و معمولا به رنگ قرمز یا آبی هستند.
رگهای عنکبوتی معمولا در ناحیه پا به وجود می آیند اما امکان شکل گیری آن ها بر روی صورت نیز وجود دارد. اندازه رگهای عنکبوتی معمولا متغیر بوده و شبیه به تار های عنکبوت بر روی پوست دیده میشوند.
علل ایجاد رگهای واریسی
دریچه های ضعیف و یا آسیب دیده رگها میتوانند منجر به شکل گیری رگهای واریسی شوند. شریان ها مسئول انتقال خون از قلب به بافتهای مختلف از بدن شما هستند و رگها نیز خون را از نواحی مختلف و ارگان ها به قلب باز می گردانند و بدین ترتیب گردش خون اتفاق میافتد. جهت بازگشت خون ناحیه پا به قلب، رگها باید خلاف جهت جاذبه زمین کار کنند.
در این شرایط انقباض های عضلانی در نواحی پایین پا به عنوان پمپ فعالیت میکنند و دیواره های کشسان و ارتجاعی رگها نیز در بازگشت خون به قلب موثر هستند. دریچه های کوچک در رگهای شما در حین انتقال خون به سمت قلب باز میشوند و سپس جهت جلوگیری از بازگشت آن به رگ بسته خواهند شد. اگر این دریچه ها ضعیف باشند و یا آسیب ببینند، امکان بازگشت خون به عقب و جمع شدن در رگها وجود دارد. در نتیجه رگهای مورد نظر پیچیده و یا کشیده خواهند شد.
عوامل موثر بر واریس
سن افراد
ریسک به وجود آمدن رگهای واریسی با بالا رفتن سن افراد وجود دارد. بالا رفتن سن منجر به ایجاد ساییدگی و پارگی در دریچه رگهای فرد میشود که مسئول مدیریت گردش خون در بدن هستند. در نهایت همین آسیب دیدگی و ضعف منجر به بازگشت خون به عقب و انباشته شدن آن در رگها میشود.
جنسیت فرد
بانوان بیشتر از آقایان مستعد بروز این شرایط در رگهای خود هستند. تغییرات هورمونی در حین بارداری، قبل قاعدگی و یائسگی میتوانند فاکتور ایجاد این دسته از رگها باشند. چرا که هورمونهای زنانه معمولا دیواره های رگ را شل میکنند. درمان های هورمونی نظیر قرصهای کنترل بارداری میتوانند ریسک به وجود آمدن رگهای واریسی را افزایش دهند.
بارداری
در حین دوران بارداری، حجم خون در بدن شما افزایش پیدا میکند. همین تغییر میتواند جنین رو به رشد را پشتیبانی کند اما علاوه بر آن عوارض جانبی خاصی دارد. یکی از این عوارض بزرگ شدن رگهای درون پا است. تغییرات هورمونی در حین بارداری نیز میتوانند در ایجاد واریس و رگهای عنکبوتی نقش داشته باشند.
تاریخچه خانوادگی افراد
اگر دیگر اعضای خانواده مشکل واریس را تجربه کرده باشند، شانس بیشتری برای دیگر اعضا در بروز این مشکل وجود دارد.
چاقی زیاد
داشتن اضافه وزن میتواند فشار بر روی رگهای پا را افزایش دهد. در نتیجه احتمال پدیدار شدن رگهای واریسی وجود خواهد داشت.
ایستادن و یا نشستن برای مدت زمان طولانی
در این شرایط گردش خون در بدن شما به خوبی انجام نمیشود و در نتیجه احتمال واریسی شدن رگها بالا خواهد رفت.
عوارض واریس
عوارض جانبی مربوط به واریس در بدن بسیار نادر هستند اما به هر حال احتمال بروز مشکلات زیر وجود دارد:
زخمها
احتمال ایجاد زخمهای دردناک بر روی پوست ناحیه رگهای واریسی وجود دارد؛ بهخصوص ناحیه نزدیک به قوزک پا. معمولا قبل از به وجود آمدن زخم شاهد تغییر رنگ ناحیه مربوطه بر روی پوست هستیم. در صورت بروز این مشکل حتما به پزشک مراجعه نمایید.
لخته های خونی
گاهی اوقات رگهای عمیق در داخل پاها بزرگ میشوند. در چنین شرایطی احتمال بروز درد و یا ورم در پای مورد نظر وجود دارد. هرگونه درد و یا ورم ادامه دار را باید هر چه سریعتر از طریق پزشکان پیگیری کرد، چرا که میتواند زمینه ساز لخته شدن خون در رگ شود. به این شرایط ترومبوفلبیت ( thrombophlebitis ) می گویند.
خون ریزی
گاهی اوقات رگهای نزدیک به پوست شکافته و باز میشوند. در این شرایط معمولا خون ریزی کمیخواهید داشت. با این حال هرگونه خون ریزی را نیز باید توسط پزشک پیگیری کرد.
در مقاله زیر سوالات رایج درباره سکته قلبی پاسخ داده شدهاست.. مطالعه آن را به شما توصیه می کنیم: سوالات رایج سکته قلبی
جلوگیری از ایجاد رگهای واریسی
راهی جهت جلوگیری کامل از ایجاد رگهای واریسی در بدن وجود ندارد. اما بهبود گردش خون و عضلات بدن میتواند ریسک واریسی شدن رگها خصوصا در ناحیه پا را کاهش دهد. در ادامه لیستی از راهکار های درمان خانگی و همچنین اجتناب از ایجاد واریس را آورده ایم:
- تمرین و ورزش منظم: پیادهروی و آهسته دویدن، جریان خون را در پاها بهبود میدهد و جریان خون مناسب، از پیشرفت و بدتر شدن سیاه رگهای واریسی، جلوگیری میکند.
- کنترل کردن وزن بدن:
- داشتن رژیم غذایی با فیبر بالا و نمک کم
- اجتناب از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و یا کفی تنگ
- قرار دادن پاها در حالت ارتفاع
- تغییر مکرر نحوه ایستادن و نشستن
- خودداری از ایستادن طولانی مدت: ایستادن در یک جا برای مدت زمان طولانی، فشار وارده به سیاهرگهای پاها را افزایش میدهد.
- نشستن بهطور صحیح: روی صندلی صاف و راست بنشینید و پاهایتان را روی هم نیندازید.
- ترک سیگار
درمان واریس
درمان واریس شامل راهکار های خود درمانی و همچنین پروسه های مخصوصی است که توسط پزشکان پیگیری میشوند تا رگها بسته شوند و یا با جراحی از بدن خارج گردند. راههای خانگی و خود درمانی نظیر تمرین و ورزش، بالا نگه داشتن پاها یا پوشیدن جوراب های بلند و چسبان میتوانند درد ناشی از واریس را تسکین داده و از تشدید این رگها در داخل پوست جلوگیری به عمل آورند. اما اگر از بابت ظاهر رگهای خود احساس ناراحتی دارید و راهکار های خود درمانی نتوانستند مشکل شما را متوقف کنند، حتما برای رگهای خود واریسی به پزشک مراجعه نمایید.
در اپلیکیشن مدافون شما میتوانید در هر ساعتی از شبانه روز، از بهترین پزشکان متخصص کشور مشاوره پزشکی آنلاین دریافت کنید:
منبع:مقاله دکتر محمدحسین نجفی؛رگهای واریسی
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.