توانبخشی فعال با استفاده از درمان مبتنی بر شواهد (DBC Concept)
توانبخشی به معنی انجام مجموعه ای از اقدامات درمانی در جهت برگرداندن تمام یا بخشی از توانایی های از دست رفته بیمار میباشد. در بیمارانی که دچار اختلالات اسکلتی عضلانی ( شامل درد های کمر، گردن، شانه، زانو و سایر ساختار های اسکلتی-عضلانی ) میشوند نقش توانبخشی کاهش درد بیمار با برطرف کردن علت آن ( نه فقط سرکوب درد ) و برگرداندن او به کارهایی است که قبل از ابتلا به اختلال اسکلتی- عضلانی داشته.
در مقاله زیر دکتر سارا نجفی، درباره انواع کمردرد توضیحات کاملی داده است
سیکل معیوب در اختلالات اسکلتی – عضلانی چیست؟
زمانی که بیمار به علت ضربه یا حرکات نامناسب به این اختلالات مبتلا میشود و برای مثال کمر درد را تجربه میکند در یک سیکل معیوب حرکتی میافتد، به این صورت که با انجام حرکت نامناسب افزایش درد را تجربه میکند، این درد سبب کناره گیری فرد از کار و کمرنگ شدن نقش بیمار در کاری که بر عهده داشته میشود و به دنبال آن بیمار ضعف عضلانی را تجربه میکند. با ضعیف شدن عضلات توانایی فرد برای انجام کارهای روزمره رفته رفته کم شده و بیمار که قبلا عنصری فعال در جامعه و تعامل با افراد بود به انزوا کشیده میشود. بی حرکتی ضعف عضلات را بیشتر میکند و افزایش این ضعف، ترس از حرکت را در بیمار بیشتر میکند.
مجموعه ای از بهترین پزشکان متخصص ارتوپدی در مدافون آماده پاسخگویی به سوالات شما به صورت آنلاین و تلفنی هستند
-
دکتر فرشید بیگزاده59,000 ﷼
-
دکتر رامین سرگزی59,000 ﷼
-
دکتر آرزو کردرستمی100,000 ﷼
-
دکتر کتایون تاجیک59,000 ﷼
-
دکتر محمد حبیبی150,000 ﷼
-
دکتر نادر بهرامی60,000 ﷼
-
دکتر راشد رحمتی59,000 ﷼
-
دکتر محمدرضا انور59,000 ﷼
-
دکتر حمید قاضی59,000 ﷼
نقش درمان مبتنی بر شواهد در شکستن این سیکل معیوب چیست؟
درمان مبتنی بر شواهد بر مبنای تمرین درمانی توام با درمان رفتاری- شناختی میباشد. دستگاه های اختصاصی درمان مبتنی بر شواهد عضلات بهخصوصی را ایزوله کرده و به بیمار اجازه میدهند این عضلات را در یک محدوده حرکتی ویژه و مقاومت محاسبه شده تمرین دهد. در این حالت علاوه بر ایجاد حرکت این امکان برای درمانگر فراهم میشود که از ضعف عضلات جلوگیری گیری کند و همچنین حرکت را قبل از دامنه حرکتی دردناک محدود کند تا از افزایش بیشتر درد جلوگیری شود.
تمرین این عضلات آن ها را از چرخه ی معیوبی که درد __ بی حرکتی__ ضعف عضله باشد، نجات میدهد و آنها را وارد چرخه عالی استفاده از عضله __ تقویت عضله __ کاهش درد خواهد کرد. بر خلاف ورزشهای آزاد، درمان مبتنی بر شواهد عضلات عمقی ستون فقرات را فعال میکند.
هدف از درمان مبتنی بر شواهد، درمانی موثر و علمی برای بیماران مبتلا به دردهای کمر، گردن و شانه میباشد و این درمان مبتنی بر توانبخشی فعال میباشد.
از بین روشهای درمانی فراوان تاثیر درمان فیزیکی فعال برای ضایعات مزمن و اختلالات گردن و کمر در مطالعات متعدد اثبات شده(۱-۴) بهخصوص وقتی که بوسیله گروه پزشکی آموزش دیده و دستگاه های تخصصی اعمال گردد. همانطور که در نمودار سطوح درمان مشاهده شد این نوع درمان در سطوح بالا قرار دارد و در جهت آماده کردن هر چه بیشتر بیمار برای برگشت به کارهای روزمره میباشد.
مجموعه کلینیک های درمان مبتنی بر شواهد با بررسی بیش از ۰۰۰/۵۰ بیمار در سر تا سر دنیا، ضمن درمان بیماران جهت ارتقا کیفیت دستگاه های خود به امر تحقیق و پژوهش میپردازند. ارائه مقالات فراوان در مجلات معتبر نشانه این فعالیت علمی است. درمان مبتنی بر شواهد آمادگی درمان و توانبخشی ضایعات مزمن، راجعه، بعد از تروما را دارا میباشد و بهبود عملکرد ستون فقرات شامل تصحیح نواقص عملکردی را مورد نظر دارد. بیمار به موازات کاهش درد آماده برگشت به فعالیت های روزانه میشود.
مطالعات متعدد نشان داده توانبخشی فعال غیبت از کار را کاهش میدهد(۵, ۶). موفقیت اثبات شده درمان مبتنی بر شواهد بالغ بر ۸۳% بهبود درد و بازیابی فعالیتهای روزمره میباشد. درصورت ادامه فعالیت روزمره همراه ورزشهای منظم پس از پایان درمان در کلینیک های درمان مبتنی بر شواهد، اثرات درمانی تا سالها باقی می ماند.
چه بیمارانی را میتوان جهت درمان مبتنی بر شواهد معرفی کرد؟
روش درمان مبتنی بر شواهد برای بیماران دچار دردهای مزمن و تکرار شونده طراحی شدهاست. بنابراین بیمارانی که دچار دردهای مداوم و مستمر یا حملات مکرر درد در نواحی کمر، گردن و شانه میباشند میتوانند از این روش بهره ببرند. ضمناً از آنجا که پروتکل های درمان مبتنی بر شواهد بسته به نوع بیماری متفاوت میباشد تعیین نوع بیماری توسط پزشک ارجاع دهنده به درمان بهتر و دقیق تر بیمار کمک می نماید. بدیهی است که پزشک ارجاع دهنده به وجود علائم هشدار مثل تومور و عفونت و … که کنتراندیکاسیون تلقی میشوند توجه دارد.
مشکلات ناحیه کمر، گردن و توراسیک
زمانی که به سمت مزمن شدن رفته باشند (بیش از شش هفته) شامل:
بیماریهای التهابی و روماتیسمی
بعد از تروماهای ستون فقرات شامل ماکروتروماها مثل تروماهای ورزشی و شغلی و میکروتروماها که در جریان کارهای تکرار شونده ایجاد میشوند مثل خانمهای خانه دار یا کسانی که کار سنگین انجام میدهند. عمده ترین دلیل بیرون زدگی دیسک گردن و گردن درد ، نشستن به مدت طولانی در وضعیت سر رو به جلو است. این مسئله به ندرت ناشی از یک آسیب است و معمولاً ماهها و سالها طول میکشد تا این مشکل بروز کند. اغلب علت آن، از دست دادن انعطاف پذیری و آمادگی جسمانی است.
بعد از جراحی های ستون فقرات: مطالعات جدید حاکی از بهتر بودن نتایج درمان در کسانی است که بعد از عمل وارد یک برنامه توانبخشی فعال میشوند.
Nerve root compression: فشار روی ریشه عصبی ناشی از دیسکوپاتی یا اسپوندیلوز مهره ای
تنگی کانال نخاعی، اسپوندیلولیستزیس و اسپوندیلولیزیس.، دردهای پائین کمر و لگن Pelvic pain ، دردهای غیر اختصاصی ستون فقرات، مشکلات ناحیه شانه، شانه منجمد Frozen Shoulder، آسیب های روتاتورکاف و Impingment شانه، در رفتگی شانه، عدم ثبات شانه Instability، بعد از جراحی های ناحیه شانه، آرتروز DJD شانه
تفاوت روش توانبخشی فعال ( DBC ) با توانبخشی معمولی در چیست؟
در روش توانبخشی فعال فقط به کنترل درد پرداخته نمیشود. در این روش با استفاده از درمان شناختی رفتاری سعی بر آگاه سازی فرد از علت درد میشود و نگرش او در این باره تغییر داده میشود، زمانی که بیمار به این مفهوم که تمام مشکلش فقط درد نیست رسید و رفتارش را در مقابل درد گام به گام تغییر داد، با استفاده از دستگاه های تخصصی سعی در ایجاد حرکات سگمنتال، اصلاح وضعیت بدنی، تقویت عضلات ضعیف و افزایش دامنه حرکتی میشود که همه این موارد بیمار را آماده برگشت به کار کرده و روزهای غیبت از کار را در او کاهش میدهد.
مشارکت فعال بیمار در روش توانبخشی فعال بخشی از درمان شناختی – رفتاری میباشد.
آیا روش توانبخشی فعال DBC فقط برای بیمارانی است که قصد جراحی ندارند؟
خیر، ولی باور عمومی براین است که قبل از انجام جراحی باید راههای غیر تهاجمی مورد بررسی قرار گیرد. درمان مبتنی بر شواهد در بیش از ۵۰% مواردی که به نظر میآید جراحی تنها راه حل است موثر واقع شدهاست، بدیهی است بعد از انجام عمل جراحی با انجام روشهای توانبخشی درمان مبتنی بر شواهد بیمار سریعتر بهبود مییابد، یکی از ویژگیهای جالب این روش وجود پروتکل درمانی خاص برای بیماری است که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. به این ترتیب این روش فعال نه تنها برای درمان بیماری که قصد جراحی ندارند مناسب است بلکه روشی ایدهآل برای بیمارانی است که کمر، گردن یا شانه خود را جراحی کردهاند زیرا در بازگشت توانایی و سرعت بهبودی و بهتر کردن نتایج عمل جراحی نقش موثری دارد.
آیا روش درمانی برای تمام بیماران مشابه است؟
خیر، در درمان مبتنی بر شواهد بیمار با توجه به نوع بیماری در یکی از گروههای درمانی هفت گانه قرار میگیرد. پروتکل درمان در هر گروه متفاوت میباشد، با توجه به درجه درد، ناتوانی قبلی و … درمان برای بیمار به شکل فردی individualized تعیین میگردد.
چه مقدار بهبود برای بیماران در درمان مبتنی بر شواهد میتوان انتظار داشت؟
از وظایف کلیه ی کلینیک های درمان مبتنی بر شواهد در سر تا سر دنیا، اندازه گیری و اعلام میزان موفقیت در درمان، برای تمام بیماران است.
علاوه بر بررسی اولیه، بیمار بعد از ۶ و ۱۲ هفته، مجدداً مورد بررسی قرار میگیرد و با حالت بدو ورود مقایسه میگردد. این کار خود بخشی از درمان رفتاری – شناختی (CBT) میباشد. این اطلاعات با حفظ اسرار بیمار، مورد بررسی در سطح کلینیک و بعد مورد بررسی در شبکه جهانی درمان مبتنی بر شواهد قرار میگیرد. ضمناً بیمار برای ۲ سال از طرف درمان مبتنی بر شواهد مورد پیگیری قرار دارد. بهطور کلی ۸۳% بیماران احساس کاهش درد و ۷۵% احساس افزایش قدرت و تحرک پذیری دارند. مقالات منتشر شده پایداری این روشها را برای سالیان بعد اثبات کرده است.
منبع: مقاله دکتر یزدانی؛درمان پلکانی کمر
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.