در واقع همه افراد فشار خون دارند. چرا که خون برای گردش موثر در عروق بدن نیازمند نیرو و فشاری است که آن را به نقاط مختلف بدن برساند. در واقع فشار خون به سه دسته کلی بالا، پایین و نرمال تقسیم میشود. دو نوع فشار خون بالا و پایین بیماری تلقی شده و علائم و عوارض متعددی دارند.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا یا پرفشاری خون زمانی روی میدهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد. این بیماری به معنای بالا بودن میزان فشاری است که بر اثر برخورد خون به دیوارهی سرخرگها ایجاد میشود. سرخرگها، رگهایی هستند که خون را از قلب به تمام اعضای بدن میرسانند. میزان فشار خون، با دو عدد مشخص میشود. سیستولیک (عدد بالایی) نشان دهندهی فشار وارد شده به دیوارهی سرخرگها در هنگام انقباض قلب است و دیاستولیک (عدد پایینی) نشان دهندهی فشار وارد شده به دیوارهی سرخرگها در هنگام آزاد شدن عضلات قلب (بین هر ضربان قلب) است.
دلایل فشار خون بالا
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن و چاقی
- کمبود فعالیت فیزکی
- رژیم غذایی نامناسب: رژیم غذایی حاوی نمک زیاد یا چربی اشباع شده و عدم مصرف میوه و سبزی
- مصرف الکل
- استرس
- افزایش سن: سن بالای ۶۰ سال با افزایش سن احتمال بروز این بیماری افزایش مییابد.
- عوامل ژنتیکی: اگر یکی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به این بیماری بیشتر است.
- اختلالات غده آدرنال و تیروئید
- اختلالات خواب
- بیماریهای مزمن کلیوی
- کمبود ویتامین D
- بر هم خوردن تعادل آب و نمک در بدن
- مشکلات سیستم رنین، آنژیوتاسیون، آلدوسترون
- عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک
- عملکرد و ساختار عروق بدن
- مصرف قرصهای ضد حاملگی : استروییدها و بعضی از انواع داروهای مهارکننده اشتها
- نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون میشوند.
پیشنهاد مطالعه | دکتر میلاد دودانگه در این مقاله درباره علائم و درمان فشار خون بالا بیشتر توضیح داده است.
علائم فشار خون بالا
یکی از شایعترین علائم فشار خون بالا این است که هیچ علامتی ندارد.
اگر شما از 100 نفر از افرادی که دارای فشار خون بالا هستند سوال کنید که شما دارای علائمی هستید، اغلب آن ها پاسخ خواهند داد که دچار هیچ علامتی نمی باشم.
اما علامت های زیر میتواند از علائم این بیماری در مراحل پیشرفته باشد.
- سر درد شدید
- سرگیجه
- تنگی نفس
- تاری دید
- احساس نبض در سر یا گردن
- حالت تهوع
- خستگی
- درد در قفسه سینه
- وجود خون در ادرار
عوارض پرفشاری خون
- حمله قلبی و سکته مغزی
- نارسایی قلبی، گرفتگی رگ قلب و آریتمی های کشنده قلبی
- سندروم های متابولیک
- مشکلات حافظه و یادگیری، آلزایمر
- ضخیم، تنگ یا پاره شدن عروق چشم
- آسیب های جدی به کلیه
- افزایش خطر ابتلا به آنوریسم
قاتل نامرئی (فشارخون)
دکتر محمد حسین نجفی، متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیو پلاستی: این روزها مسئله شایعی که جمعیت بسیار زیادی از افراد را در سراسر دنیا به خود درگیر کرده است، فشار خون است. این موضوع آنقدر مهم است که به آن قاتل نامرئی و یا Silent Killer گفته میشود.
واقعیت ماجرا این است که چیزی نزدیک به 50 درصد افراد جامعه، به بیماری فشارخون بالا مبتلا هستند که متاسفانه تنها نیمی از این افراد دارو فشارخون مصرف میکنند. لازم به ذکر است که از میان افرادی که داروی فشارخون مصرف میکنند، 50 درصد آن ها دارای فشار خون نرمال بوده و توانسته اند فشار خود را کنترل کنند.
فشار خون نرمال چیست؟
فشار خون طبیعی برای سنین مختلف در حال استراحت کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه است. یعنی در فشار نرمال، اگر فشار سیستول کمتر از ۱۲۰ و دیاستول کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه باشد، بهترین فشار خون برای شما است.
فشار خون پایین چیست؟
اصطلاح فشار خون پایین معمولاً به فشار سیستولیک کمتر از ۹۰ میلیمتر جیوه و فشار دیاستولیک کمتر از ۶۰ میلیمتر جیوه گفته میشود. البته به شرط آنکه فرد علائم یا مشکلاتی نظیر ضعف و گیجی داشته باشد.
علائم فشار خون پایین
- سردرد یا سرگیجه
- غش
- تاری دید
- حالت تهوع
- خستگی
- عدم تمرکز
- شوکه شدن
- سردرگمی، بهخصوص در افراد مسن
- پوست رنگ پریده، سرد و مرطوب
- تنفس سریع و کمعمق
- نبض ضعیف و تند
پیشنهاد مطالعه | در این مقاله درباره فشار خون پایین بیشتر بدانید.
علتهای افت فشار خون
- استراحت طولانیمدت در تختخواب
- بارداری
- کاهش حجم خون
- مشکلات قلبی
- مصرف برخی داروها
- اختلالات غدد درونریز مانند: کمکاری تیروئید، بیماری پاراتیروئید، نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)، قند خون پایین، دیابت و …
- عفونت شدید (شوک سپتیک)
- افت فشار خون عصبی
- کمبودهای تغذیهای
- واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی)
انواع فشار خون پایین
افت فشارخون در هنگام برخاستن یا هایپوتنشن ارتواستاتیک
این حالت به علت افت ناگهانی فشارخون هنگام برخاستن از حالت نشسته یا درازکش اتفاق میافتد.
افت فشار خون بعد از خوردن غذا
این حالت معمولا یک یا دو ساعت بعد از غذا خوردن اتفاق میافتد و عموماً در افراد سالمند مشاهده میشود.
افت فشار خون به علت سیگنالهای نادرست مغز
این حالت که معمولا باعث افت ناگهانی فشار خون بعد از ایستادن به مدت طولانی دیده میشود، بیشتر در افراد جوان و کودکان اتفاق میافتد. به نظر میرسد این اتفاق به علت اختلال در ارتباط مغز و قلب رخ میدهد.
افت فشار خون به علت تخریب سیستم عصبی
بیماری بسیار نادر با علایمی مانند پارکینسون وجود دارد که در آن سیستم عصبی خودکار بهطور پیشروندهای از بین میرود و به همین علت حملات افت فشار خون ناگهانی در این بیماران اتفاق میافتد.
در اپلیکیشن مدافون، میتوانید از مجموعه ای از بهترین پزشکان متخصص قلب و عروق، مشاوره تلفنی و آنلاین دریافت کنید:
-
دکتر بابک ستارتبار90,000 ﷼
-
دکتر فربد طالبیان69,000 ﷼
-
دکتر یاسمن طهماسبی بیرگانی80,000 ﷼
اندازه گیری فشار خون
روش اندازه گیری فشار خون بهطور سنتی به صورت غیر تهاجمی با استفاده از یک فشار سنج جیوه ای بود و هنوز هم بهترین روش محسوب میشود. اخیرا روش های نیمه خودکار دیگری متداول شده اند که عمدتا به دلیل نگرانی در مورد مسمومیت با جیوه جایگزین شده اند. دستگاه های معتبر مدرن هم به اندازه ی دستگاه های جیوه ای دقیق هستند.
پیشنهاد مطالعه | درباره درمان های فشار خون بالا و پایین بخوانید.
پرسش و پاسخ پزشکی
جوان 22 ساله ای هستم که فشار خون من درحالت عادی 7 یا 8 است. دلیلش چیست؟
پایین بودن فشارخون در سنین پایین بهخصوص در خانمها بسیار شایع است و بیماری محسوب نمیشود و جای نگرانی نیست، مگر اینکه افت فشارخون باعث ایجاد علائم جدی و مهمی مثل احساس سرگیجه ممتد، ضعف شدید، افتادن بعد از بلندشدن و… شود. گاهی اوقات هم افت فشارخون بهدلیل ابتلا به برخی بیماریها، تپش قلب ایجاد میکند.
در نتیجه فرد فکر میکند دچار استرس و اضطراب شده که در این صورت باید مورد معاینه و بررسی قرار بگیرد تا علت این علائم تشخیص داده شود. برخی بیماریها مانند کمکاری غده فوقکلیه یا اختلالات هورمونی هم باعث افت فشار شدید میشوند که البته شیوع آنها بسیار نادر است و علاوه بر افت فشارخون علائم دیگری هم با خود دارند. بنابراین اگر علائم خاصی ندارید نیازی به بررسیهای پزشکی هم نیست..
اینطور نیست که با پایین آمدن فشارخون، کسی دچار عوارض وحشتناک شود و همانطور که اشاره کردم، بیشتر خانمها فشارخون پایینی دارند و پایین بودن فشارخون تا حدود 5/8-8 میلیمتر جیوه معمولا هیچ مشکلی ایجاد نمیکند، مگر اینکه فرد علایمی داشته باشد که در آن صورت حتما باید علت افت فشارش بررسی شود.
فشار خون نرمال چه عددی است؟
عدد فشار نرمال در حالت استراحت در یک فرد بزرگسال در زمان سیستول حدود ۱۲۰ میلی متر جیوه (۱۶ کیلو پاسکال) و در زمان دیاستول ۸۰ میلی متر جیوه (۱۱ کیلو پاسکال) است که به صورت مختصر ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه نوشته میشود.
فشار سیستولیک چیست؟
هنگامی که قلب می زند، خون را از طریق شریان ها به بقیه ی بدن می رساند. این نیرو بر روی آن رگهای خونی فشار وارد میکند که فشار سیستولیک است. فشار سیستولیک طبیعی زیر ۱۲۰ میلی متر جیوه است.
فشار دیاستولیک به چه معناست؟
فشار دیاستولیک، فشار در شریان ها در زمانی است که قلب بین دو ضربان استراحت میکند. این زمانی است که قلب از خون و اکسیژن پر میشود. فشار دیاستولیک نرمال پایین تر از ۸۰ میلی متر جیوه است. ۹۰ یا بالاتر از آن نشان دهنده فشارخون بالا میباشد.
علائم فشار خون بالا چیست؟
بهطور معمول این بیماری در طی چند سال ایجاد میشود و معمولاً بدون هیچ گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز میتواند منجر به آسیب عروق خونی و اندامها، بهخصوص مغز، قلب، چشمها و کلیه ها شود.
با این حال علائم این بیماری میتواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- تنگی نفس
- خون دماغ
- گرگرفتگی
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- تغییرات دید
- وجود خون در ادرار
این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. آنها در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمیدهد، اما انتظار برای بروز این علامت ها میتواند منجر به مرگ شود.
درمان فشار خون بالا چیست؟
درمان پر فشاری خون شامل مصرف دارو و ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی است. اگر این بیماری درمان نشود، میتواند منجر به مشکلات سلامتی از جمله حمله قلبی و سکته مغزی شود.
راههای تشخیص فشار خون بالا چیست؟
تشخیص این بیماری به سادگی اندازه گرفتن فشار خون است. بیشتر مطب ها فشار خون را به عنوان بخشی از ویزیت معمول چک میکنند.
اگر فشار خون شما بالا باشد، احتمالاً پزشک آزمایشات بیشتری را برای رد بیماریهای زمینه ای انجام خواهد داد. این آزمایشات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش ادرار
- غربالگری کلسترول و سایر آزمایشهای خون
- تست فعالیت الکتریکی قلب با الکتروکاردیوگرام (EKG ، که گاهی به آن ECG گفته میشود.)
- سونوگرافی قلب یا کلیه ها
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
همان طور که در مقاله اشاره شده است
فشار خون طبیعی برای سنین مختلف در حال استراحت کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه است. یعنی در فشار خون نرمال، اگر فشار سیستول کمتر از ۱۲۰ و دیاستول کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه باشد، بهترین فشار خون برای شما است.
ببخشید اگر مینیمم فشار خون ۸ و ماکسیمم ۱۲ باشه یعنی من در معرض مشکل قلبی هستم؟