سندرم متابولیک یا Metabolic syndrome اصطلاح پزشکی برای ترکیبی از دیابت، فشار خون بالا و چاقی است.این سندرم، شخص را در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی، رسوب چربی در دیواره سرخرگها و سایر بیماریهای قلبی قرار میدهد.
این مقاله توسط دکتر میلاد دودانگه بررسی و تایید شدهاست.
دیابت، فشار خون بالا و چاقی به خودی خود میتوانند به رگهای خونی آسیب برسانند، اما داشتن هر سه با هم بسیار خطرناک است. جالب است بدانید که در انگلستان از هر 3 بزرگسال بالای 50 سال، یک نفر به سندرم متابولیک مبتلا است. افراد مبتلا به این سندرم معمولا دارای اضافه وزن زیاد در ناحیه شکم و اصطلاحات دارای فرم بدن سیبی شکل هستند.
اگر در خصوص سندرم متابولیک سوالی دارید به صورت 24 ساعته میتوانید از پزشکان آنلاین مدافون بپرسید
علائم سندرم متابولیک
در اکثر موارد سندرم متابولیک علامت یا علائم واضحی ندارد و ممکن است در صورت داشتن 3 مورد یا بیشتر از موارد زیر تشخیص داده شود:
- داشتن اضافه وزن یا داشتن چربی بیش از حد در اطراف کمر
- سطوح بالای تری گلیسیرید (چربی در خون) و سطوح پایین HDL (کلسترول خوب) در خون ، که میتواند منجر به تصلب شرایین شود (که در آن شریان ها با مواد چرب مانند کلسترول مسدود میشوند)
- فشار خون بالا که بهطور مداوم 140/90 میلی متر جیوه یا بالاتر است
- ناتوانی در کنترل سطح قند خون (مقاومت به انسولین)
علل بروز سندرم متابولیک
این سندرم با اضافه وزن، چاقی،کم تحرکی و مقاومت به انسولین ارتباط نزدیکی دارد. در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، سلولها بهطور طبیعی به انسولین پاسخ نمیدهند و گلوکز نمیتواند به راحتی وارد سلولها شود. در نتیجه، سطوح قند خونشان افزایش مییابد.
پیشگیری از سندرم متابولیک
با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی میتوان از سندرم متابولیک پیشگیری یا آن را معکوس کرد. از جمله:
- کم کردن وزن
- ورزش منظم: حداقل 30 دقیقه ورزش در روز
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای کنترل فشار خون، کلسترول و قند خون
- مصرف بیشتر سبزیجات، میوه ها، پروتئین بدون چربی و غلات کامل
- محدود کردن مصرف چربی اشباع و نمک
- ترک سیگار و قلیان
- کاهش مصرف الکل
در مقاله زیر چند راهکار ساده برای کاهش وزن را معرفی کردهایم راههایی ساده برای کم کردن وزن
عوامل خطر در سندرم متابولیک
- سن: با بالا رفتن سن خطر بروز سندرم متابولیک افزایش مییابد
- نژاد: به نظر میرسد که بعضی نژادها بیشتر در معرض خطر این سندرم هستند.
- چاقی: اضافه وزن خصوصا در ناحیه شکم خطر این اختلال را بیشتر میکند.
- دیابت: سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 یا دیابت بارداری خطر این سندرم را افزایش میدهد.
- بعضی بیماریها: کبد چرب غیرالکلی، سندرم تخمدان پلی کیستیک یا آپنه خواب خطر بروز این سندرم را بیشتر میکند.
- عدم تعادل هورمونها و یائسگی
عوارض سندرم متابولیک
دیابت نوع 2
این سندرم و اضافه وزن ناشی از آن میتواند موجب ایجاد مقاومت نسبت به انسولین ، افزایش سطح قند خون و نهایتا دیابت نوع 2 شود.
بیماری قلبی – عروقی
کلسترول و فشار خون بالا میتواند باعث ایجاد پلاک در شریانها شده، آنها را تنگ و سفت کرده و منجر به حمله قلبی شود.
سوالات پزشکی سندرم متابولیک
آیا داشتن فشار ،قند و چربی خون بالا به معنی داشتن سندرم متابولیک است؟
خیر اگر فقط یکی از این سه بیماری فشار، قند و یا چربی خون بالا را داشته باشید به معنی ابتلا به این سندرم نیست. اما اگر یکی از آنها را داشته باشید خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی افزایش پیدا میکند.
چه ورزشی برای درمان و بهبود سندرم متابولیک مفید است ؟
پیادهروی تقریباً برای هر کسی یک ورزش عالی است. به آرامی با 30 دقیقه پیادهروی روزانه به مدت چند روز در هفته شروع کنید. به تدریج زمان بیشتری را اضافه کنید. ورزش با اضافه کردن بافت عضلانی و در عین حال از دست دادن چربی، به افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند کمک میکند. همچنین به کاهش وزن سریعتر از رژیم غذایی سالم کمک میکند زیرا بافت ماهیچهای کالری را سریعتر میسوزاند.
سندرم متابولیک در کودکان
سندرم متابولیک یکی از انواع بیماریهای متابولیک کودکان است. اکثر اختلالات متابولیک ارثی هستند. شایعترین بیماری متابولیک، فنیل کتونوری است. بیشتر شیرخواران مبتلا به این بیماری دارای ضایعات پوستی هستند و بوی مخصوص عرق و بیماری شبیه بوی نان کپک زده از آنها به مشام میرسد. این شیرخواران بیقرار، پرخاشگر و بیش فعال هستند. در کودکان بزرگتری که درمان نشدند حرکات بی هدف، موارد غیرطبیعی در نوار مغز و ناهنجاری های رفتاری مثل بیش فعالی و تکانه های ریتمیک(تشنج)، میکروسفالی (کوچکی سر بیمار) و عقب ماندگی رشد مشاهده میشود.
در کودکان تعریف مشخص و یکسانی برای سندرم متابولیک وجود ندارد. این سندرم بیشتر در کودکان چاق دیده میشود اما در کودکان لاغر هم رخ میدهد. این نشانهها میتواند علائم سندرم متابولیک در کودکان باشد:
علائم سندرم متابولیک در کودکان
- چربی بیش از حد شکم
- فشار خون بالا
- تری گلیسیرید بالا
- کلسترول HDL پایین (“کلسترول خوب”)
- قند خون بالا
سندرم متابولیک در کودکان چه طور تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص سندرم متابولیک، پزشک فشار خون را بررسی کرده و از طریق آزمایش خونی سطح قند خون، کلسترول و تری گلیسیرید را بررسی میکند.
درمان سندرم متابولیک در کودکان
درمان شامل مداخلات رفتاری، تغذیه و فعالیت بدنی کافی و در صورت لزوم درمانهای دارویی با هدف کاهش وزن بیش از حد، اختلالات چربی خون، فشار خون بالا و قند است.
تحقیقات جدید در خصوص سندرم متابولیک
نتایج یک مطالعه نشان میدهد که سفر رفتن و دور شدن از محل کار و استرس، برای سلامت قلب مفید است. محققان دانشگاه «سیراکیوس» در مطالعه ای ۶۳ کارمند را که اجازه استفاده از مرخصی استحقاقی داشتند، مورد مطالعه قرار دادند. آنها متوجه شدند هر قدر فرد در طول سال بیشتر مرخصی بگیرد و بیشتر به سفر رود، کمتر احتمال دارد به سندرم متابولیک مبتلا شود.
بر اساس نتایج این مطالعه، افرادی که طی یک سال گذشته به دفعات به سفر رفته بودند با خطر کمتر ابتلاء به سندرم متابولیک و علائم متابولیک روبرو بودند. همچنین احتمال ابتلا به سندرم متابولیک در افرادی که طی ۱۲ ماه گذشته پنج بار به سفر رفته بودند ۱۶ درصد بود؛ این در حالی است که این احتمال برای افرادی که به سفر نرفته بودند ۴۶.۷ درصد بود. این مطالعه همچنین نشان داد که این کارمندان با هر سفری که میروند احتمال ابتلای آنها به سندرم متابولیک تا یک چهارم کاهش مییابد.
محققان خاطر نشان کردند که همه افراد در محل کار و منزل در معرض استرس قرار دارند که برای سلامت قلب مضر است.
استرس میتواند باعث روی آوردن فرد به عادات بد مثل سیگار کشیدن و خوردن خوراکی های ناسالم شود که به نوبه خود خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی که شایعترین علت حمله قلبی هستند را، افزایش میدهند.
به گفته محققان، مرخصی گرفتن و دور شدن از محل کار و خانه، روش بسیار خوبی برای کاهش استرس است. همچنین اتخاذ یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم میتواند به کاهش استرس کمک کند اما باید به یاد داشت که هر تغییری باید پایدار باشد و خود به منبع دیگری برای استرس تبدیل نشود.
محققان نتیجه این مطالعه را حائز اهمیت خواندند زیرا نشان میدهد هر چه فرد بیشتر به سفر رود، خطر ابتلای وی به بیماری قلبی و عروقی کمتر میشود.
این مقاله از وب سایت NHS ترجمه شدهاست.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.
وجود چند علامت از بیماری ها اثبات وجود آن بیماری در شما نیست و نیاز به بررسی های دقیق تر است. اما در صورت وجود علائم به پزشک مراجعه کنید و از ایشان درخواست مشاوره کنید.
وای مادر من همه این ویژگی ها رو با هم داره. نگرانش شدم. هیچ وقت کسی نگفته بوده که سندرم متابولیک داره