مفصل زانو، یکی از مفاصل مهم بدن است چرا که وزن بدن بر روی این قسمت قرار میگیرد. علاوه بر این، احتمال آسیب و صدمه به آن خیلی شایع است. مفاصل دیگر بدن مثلا مفصل لگن، فرمت گوی و کاسه دارد و مفصل محافظت شده‌است اما مفصل زانو، به صورتی است که دو استخوان روبه روی هم قرار گرفته اند و بنابراین احتمال پاره شدن رباط ها، آسیب غضروف مفصل زیاد است.
ساختار زانو
مفصل زانو دو قسمت استخوانی دارد، یکی استخوان ران بالای زانو و استخوان ساق در قسمت پایین مفصل. این استخوان ها توسط رباط ها به هم متصل می‌شوند. زانو دارای 4 رباط اصلی است. رباط جانبی داخلی، رباط جانبی خارجی و دو رباط صلیبی. رباط های صلیبی، پایداری اصلی زانو را ایجاد می‌کنند. بین دو استخوان مینیسک ها، قرار گرفته اند که مانند یک بالشتک هستند.
آشنایی با آسیب های زانو
آسیب دیدگی های زانو میتواند شامل آسیب دیدگی استخوان ها، مینیسک ها، غضروف ها و… باشد. آسیب به زانو میتواند ناشی از تصادفات، حوادث ورزشی، سقوط از ارتفاع، بالارفتن سن و… پیش بیاید. با بالا رفتن سن، زانو ممکن است دچار آرتروز یا ساییدگی شود. افزایش وزن یکی از عوامل اصلی ساییدگی زانو است.
در این مقاله درباره آرتروز بیشتر بخوانید: همه چیز درباره آرتروز
شایع‌ترین آسیب های زانو شامل این موارد می‌باشد:
- شکستگی در اطراف زانو
- دررفتگی و پیچ خوردگی
- پارگی بافت‌های نرم مانند رباط ها
- آرتروز یا ساییدگی مفاصل
آرتروز یا ساییدگی مفاصل
آرتروز که در واقع ساییدگی مفاصل است معمولا از سنین 40-45 سالگی آغاز میشود. عواملی مانند وزن بالا، ضعف عضلات زانو، انجام کارهای سنگین یا حمل بارهای سنگین میتواند فشار بیشتری به مفاصل زانو وارد کرده و موجب شدت گرفتن آرتروز شود.
علائم آسیب به زانو
درد و تورم در زانو، شایع‌ترین نشانه آسیب دیدگی زانو است. علاوه بر این زانو ممکن است گیر کند یا قفل شود. بسیاری از آسیب های زانو باعث بی ثباتی میشود.
درباره انواع بیماری‌های پا چه می دانید؟ در مقاله زیر، پزشکان مدافون به معرفی این بیماری‌ها پرداخته اند: انواع بیماری‌های پا
شکستگی کشکک
شایع‌ترین شکستگی در اطراف زانو، مربوط به شکستگی استخوان کشکک است. بسیاری از شکستگی های زانو به دلیل سقوط از ارتفاع یا تصادفات رانندگی است.
دررفتگی
در رفتگی زمانی رخ می‌دهد که استخوان های زانو به‌طور کامل یا جزئی از جای خود خارج شوند. به عنوان مثال استخوان زانو از تراز خارج شود. در رفتگی همچنین میتواند بر اثر ناهنجاری در ساختار زانوی شخص رخ دهد. در افرادی که ساختار زانوی طبیعی دارند، در رفتگی بر اثر سقوط، تصادفات رانندگی و حوادث ورزشی رخ می‌دهد.
آسیب رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی قدامی اغلب حین انجام فعالیت های ورزشی آسیب می بیند. تغییر سریع جهت یا فرود نادرست، پس از جهش میتواند به پارگی رباط صلیبی قدامی منجر شود.
پارگی رباط صلیبی خلفی
رباط صلیبی خلفی اغلب بر اثر ضربه به جلوی زانو در حالی که زانو خم است، آسیب می بیند. این آسیب معمولا در تصادفات رانندگی موتوری و یا ورزش‌های سنگین رخ می‌دهد. این آسیب معمولا خفیف است.
صدمات رباط های جانبی
این نوع آسیب ها معمولا بر اثر صدماتی رخ می‌دهد که زانو را به پهلو هل می‌دهد. اینها اغلب آسیب های تماسی هستند. این آسیب ها معمولا بر اثر ضربه به قسمت خارجی زانو رخ می‌دهد و بیشتر در ورزش اتفاق می‌افتد. ضربه هایی که به داخل زانو وارد میشود و زانو را به بیرون فشار می‌دهد ممکن است به رباط جانبی آسیب برساند. البته پارگی رباط جانبی کمتر از آسیب های دیگر رخ می‌دهد.
پارگی مینیسک
پارگی ناگهانی مینیسک اکثر در هنگام ورزش اتفاق می‌افتد. پارگی مینیسک میتواند در هنگام پیچ خوردن و چرخش زانو یا در برخورد نیز ایجاد شود. البته پارگی مینیسک ممکن است با بالا رفتن سن و وقوع آرتروز نیز رخ دهد. اگر مینیسک با افزایش سن ضعیف شده باشد، فقط یک چرخش ناجور هنگام برخاستن از صندلی ممکن است موجب پارگی شود.
پارگی تاندون کشکک
اگر چه پارگی تاندون کشکک در هر فردی ایجاد شود ولی اغلب در افراد میانسالی که ورزش‌هایی توام با دویدن و پرش انجام می‌دهند بیشتر دیده میشود. عضلات چهار سر ران و تاندون های کشکک میتواند کشیده و پاره شوند. سقوط، وارد کردن نیروی مستقیم به جلوی زانو، فرود نادرست روی زانو پس از پرش، از دلایل شایع آسیب های تاندون زانو است.
اگر شما هم دچار درد و مشکلات زانو هستید، همین الان در مدافون می‌توانید با بهترین پزشکان ارتوپد کشور مشاوره پزشکی آنلاین داشته باشید.
سوال و جواب پزشکی زانو
مدتی هست که قسمتی از بالای زانویم هم میسوزد.هم بی حس است و هم تغییر رنگ داده. بعد از بیدار شدن از خواب هم خیلی گزگز میکند و سوزشش زیاد میشود و به همان ناحیه خیلی عادی هم دست میزنم درد میآید. ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
پاسخ دکتر سامان غفاری، متخصص ارتوپدی: سلام احتمال فشار روی عصب سیاتیک و دیسک کمر وجود دارد. حتما نیاز به ام آر آی کمر دارید. اگر ام آر آی نرمال بود به متخصص پوست و داخلی مغز و اعصاب مراجعه کنید.
بله دویدن در سطوح شیبدار خصوصا سرپایینی میتواند موجب فشار به کشکک زانو شود. اگر شخص دچار مشکل خاصی در زانوی خود نیست، پیادهروی در یک سطح صاف با کفش مناسب، بسیار خوب است و توصیه میشود.
بله پیادهروی در سطح صاف برای آرتروز بسیار کمک کننده است. چرا که ضعیف شدن عضلات پا، سیر آرتروز را تشدید میکند. یک ورزش سبک که موجب تقویت عضلات شود و به مفاصل فشار نیاورد، در این زمینه بسیار خوب است.
برای درمان رباط های زانو روشی به نام لیزر درمانی نداریم. روش های جراحی جدید به این صورت است که با یک تلویزیون داخل مفصل را نگاه می کنیم و از جراحی باز مانند گذشته استفاده نمی‌شود.نام این نوع جراحی آرتروسکوپی است.
به نظر میآید که تعداد جلسات فیزیوتراپی شما کافی نیست. برای شروع ورزش حداقل 6 ماه باید صبر کنید.
در سن بالای 45 سال، بافت مینیسک، طوری است که ممکن است به راحتی جوش نخورد. در سن شما، احتمال اینکه عمل موفقیت آمیز نباشد، زیاد است. بنابراین توصیه به جراحی برای شما نمی‌شود و همین طور توصیه میشود که فوتبال بازی نکنید.
از آنجایی که موقع بلند شدن زانوی شما درد میگیرد نشان دهنده التهاب مفصل کشکک است. درمان این درد این است که نشستن طولانی نداشته باشید و عضلات پا را تقویت کنید.
اگر شما راکد یک جا بایستید و حرکتی نداشته باشید، چون جریان و حرکت مایع مفصل کند میشود و میتواند به زانو آسیب بزند اما اگر حرکت داشته باشید، بعید است که آسیب بزند.
با توجه به سن شما، احتمال وجود آرتروز، ساییدگی مفصل، استخوان های اضافه تشکیل شده برای شما وجود دارد که همین امر میتواند موجب قفل شدن زانو میشود. البته برای تشخیص قطعی نیاز است که از زانو عکس تهیه کرده و قدرت عضلات سنجیده شود و اگر خیلی شدید باشد و فعالیت شما را مختل کرده باشد، ممکن است نیاز به جراحی هم باشد.
بالا و پایین رفتن از پله، خصوصا وقتی زیاد و وزن شخص هم زیاد باشد، میتواند آسیب زننده باشد. اگر عضلات زانوی خود را تقویت کنید، می‌توانید از شدت بیماری بکاهید. فیزیوتراپی هم میتواند در این زمینه کمک کننده باشد.
یک عامل برای این مشکل میتواند مفصل زانو باشد و یک مشکل هم میتواند دردهای انتشاری باشد. مثلا شخصی که دیسک کمر دارد و عصب سیاتیکش با راه رفتن تحریک میشود و ممکن است با درد پشت زانو خودش را نشان دهد.
معمولا صدا دادن مفصل زانو ناشی از ضعیف بودن عضله چهارسر است. اگر این عضله تقویت شود، به کاهش صداهای مفصلی کمک میکند.
امکان داره رباط های زانو بر اثر تصادف آسیب دیده باشد. لازم است که MRI انجام شود.
در مدافون، همین الان می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص ارتوپدی مشاوره پزشکی داشته باشید.
آشنایی با ارتوپدهای آنلاین مدافون
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.