در این مقاله دکتر سروش شریفی مقدم متخصص اورولوژی به پرسش های کاربران درباره مصرف مایعات، شیر، آب و نوشیدنیها در کودکان و نوزادان پاسخ داده است.
بعد از 6 ماهگی، شیر مادر از نظر دریافت انرژی، مواد مغذی و مایعات همچنان غذای اصلی شیرخوار است و باید بر حسب میل و تقاضای شیرخوار و به دفعات زیاد ادامه داشته باشد
پس از پایان ۶ ماهگی حتی زمانی که کودک به مقدار کافی از شیر مادر تغذیه میکند ممکن است به آب نیاز داشته باشد؛ بنابراین باید هر روز بهخصوص در فصل گرما و روزهای گرم، چند نوبت آب جوشیده خنک شده به او داده شود
آب لولهکشی از زمان به جوش آمدن، اگر یک دقیقه جوشانده شود قابل استفاده است ولی آب رودخانهها و امثال آن را باید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه جوشاند تا تمام باکتریها، لاروها، انگلها و کیستهای موجود در آن از بین بروند
حتی المقدور از دادن آب معدنی به شیرخواران خودداری شود، چون املاح موجود در آن برای شیرخوار مناسب نیست
معمولاً شیرخواران تا پایان سال دوم زندگی (۲۴ ماهگی) نیازی به استفاده از شیر پاستوریزه ندارند (آن مقدار شیر پاستوریزه که در تهیه غذای کمکی به کار میرود اشکالی ندارد)؛ حدود ۲۳ ماهگی، برای آشنا شدن کودک به طعم شیر پاستوریزه میتوان آن را بار اول به مقدار کم در حد ۳۰ سیسی با فنجان یا لیوان به کودک داد و به تدریج بر مقدار آن اضافه کرد، به این ترتیب وقتی کودک کمکم از شیر مادر گرفته میشود میتواند از شیر پاستوریزه استفاده کند
کودکانی که از شیر مادر محرومند و با شیر خشک تغذیه میشوند؛ مصرف شیرگاو (پاستوریزه یا استریلیزه پرچرب سه و نیم درصد) از پایان ۱۲ ماهگی به بعد بلامانع است و بهتر است جایگزین شیر خشک شود . شیر پاستوریزه را باید بعد از یک دقیقه جوشاندن و به مقدار حداکثر ۵۰۰ میلیلیتر در شبانه روز با فنجان یا لیوان نشکن به کودک خوراند.
چای، قهوه و کاکائو سبب کاهش جذب آهن غذای کمکی (به جز آهن گوشت) هستند لذا بهتر است حتی المقدور استفاده نشوند؛ نوشیدنیهای حاوی شکر زیاد کودک را تشنهتر میکند و موجب چاقی او میشود
نوشیدنیهای گازدار سودا و نوشابههای معمولی برای کودکان ممنوع است زیرا علاوه بر مضراتی که دارند (بیقراری و چاقی کودک) سبب دریافت مقدار کمتر غذا یا شیر مادر میشوند.
آب میوههای طبیعی و خالص که از میوههای مجاز و به روش بهداشتی در منزل تهیه شده باشند، از اواسط ماه هشتم به بعد در حد ۳۰ تا ۶۰ سی سی در روز که با لیوان نشکن (و نه بطری) به کودک داده شود، بلامانع است، گرچه مصرف خود میوه نسبت به آب میوه ارجحیت دارد
استفاده شیرخوار از مقادیر زیاد آب میوه ممکن است سبب اسهال و یا کاهش اشتهای او به غذا و حتی شیر مادر شود؛ مصرف مکرر آب میوه حتی اگر رقیق هم شده باشد، خصوصاً اگر به جای فنجان توسط بطری و یا هنگام خواب به کودک داده شود، میتواند به مینای دندان کودک صدمه بزند و نهایتاً پوسیدگی دندان ایجاد کند.
مصرف بیش از حد آب میوه به دلیل عدم دریافت مواد مغذی و پروتئین، سبب سوء تغذیه، کم خونی، کوتاهی قد و در برخی موارد سبب چاقی کودک میشود؛ آب میوههای تجارتی اکثراً حاوی سوربیتول و یا فروکتوز فراوان و مواد افزودنی هستند که میتواند سبب بیقراری، نفخ معده و مشکلات گوارشی در شیرخواران شود
دکتر پرستو رستمی، فوق تخصص غدد کودکان: روزی ۲ لیوان شیر برای این سن کافی است، شیر زیاد کم خونی میآورد.
بعد از ۶ ماهگی هنوز غذای اصلی کودک، شیر است و باید به دفعات و طبق نیازی که دارد به او شیر بدهید.
اگر برای داشتن یک تغذیه سالم نیاز به مشاوره با متخصص تغذیه دارید، بهترین کارشناسان تغذیه در مدافون آماده پاسخگویی آنلاین و تلفنی هستند: دریافت مشاوره تغذیه
شیر سویا خواص زیادی دارد و برای سلامت مفید است اما نمیتواند جایگزین شیر گاو شود. شیر گاور از نظر پروتئین، کلسیم، فسفر و روی غنی تر است و باید روزانه مصرف شود. شیر سویا میتواند در کنار شیر گاو استفاده شود اما نمیتواند جایگزین آن شود.
بهتر است که در این سن کم کم کودک به خوردن شیر پاستوریزه عادت کند. چرا که شیر خشک همیشه در دسترس نیست و قیمت بیشتری از شیر پاستوریزه دارد. کودک باید از همین سنین با طعم و مزه شیر پاستوریزه آشنا شود.
معمولا کودکان تا ۲ سالگی نیاز به مصرف شیر پاستوریزه ندارند. مقدار کمی از این شیر که در غذاهای کمکی آنها استفاده میشود البته مشکلی ندارد. برای آشنا شدن کودک با شیر پاستوریزه، برای اولین بار در حوالی ۲۳ ماهگی ۳۰ سی سی شیر پاستوریزه به کودک خود بدهید و سپس به میزان آن اضافه کنید.
تب مالت نوعی باکتری عفونی است که از حیوان به انسان و بیشتر از طریق شیر، پنیر و سایر لبنیات غیرپاستوریزه به جز ماست منتقل میشود. با مصرف شیرهای غیرپاستوریزه و جوشانده نشده خطر ابتلا به بیماری تب مالت وجود دارد.
پیشنهاد مطالعه | در این مقاله پرسش و پاسخ تغذیه در خصوص مصرف آبمیوههای طبیعی برای کودکان را میخوانید.
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.