همه چیز درباره حمله قلبی

در این مقاله از مدافون دکتر فرشاد جوادیه، متخصص قلب و عروق مدافون، درباره ویژگی‌ها و نحوه عملکرد قلب، ساختار قلب، حمله قلبی و راه‌های درمان آن توضیح داده است. تا انتها همراه مدافون باشید.

قلب چیست؟

همه ی شما قلب را دیده اید و می دانید که قلب هرکس حدودا به اندازه مشت بسته دست اوست و جنس آن به صورت کلی از عضله و گوشت است. اما این را هم بدانید که عضله موجود در قلب با سایر قسمت‌های بدن تفاوت دارد و غیر ارادی می‌باشد. یعنی انبساط و انقباض آن به صورت خود به خود صورت می‌گیرد و قابل کنترل نیست.

قلب 4 حفره دارد و دو تای آن حفره ها که دهلیز نام دارند ورودی خون هستند و در واقع خون را می پذیرند. دو حفره دیگر خون را از قلب خارج می‌کنند که بطن نام دارند.

خود عضله قلب مانند تمام عضلات و ارگان های دیگر برای اینکه بتواند کارش که انقباض و انبساط است را درست انجام دهد نیاز به انرژی و اکسیژن دارد و همانند سایر اعضا این موارد را از طریق خون دریافت می‌کند. نکته جالب قضیه این است که قلب با توجه به آن که درون خودش پر از خون است، ولی از خون درون خود استفاده نمی‌کند و برای تغذیه این عضله نیاز است که یک سری رگ‌های خونی ویژه ای باشند که خون را به این عضلات برسانند. در علم پزشکی به این رگ‌ها عروق کرونر گفته می‌شود و در واقع اگر تنگی یا انسدادی در این عروق وجود داشته باشد و پروسه انتقال مواد غذایی و اکسیژن به عضله قلب با اختلال مواجه شود، قلب دچار مشکل می‌شود.

گفتگو با پزشک فوری قلب

اختلالات عروقی قلب

اختلالات عروقی قلب به دو دسته تقسیم می‌شوند.

کاهش جریان خون

در این نوع اختلال ممکن است بخشی از عروق دچار گرفتگی شوند و شدت جریان خون در آن ها کاهش یابد.

قطع جریان خون

در این نوع اختلال جریان خون در عروق به صورت ناگهانی قطع می‌شود که این عمل موجب سکته قلبی می‌شود.

چنانچه هر یک از این اختلالات در خونرسانی رخ دهد، کارکرد عضله مختل می‌شود و نمی‌تواند به صورت نرمال منقبض و منبسط شود و در نتیجه یک سری مواد خاص از آن ترشح می‌شود که این مواد حس درد را ایجاد می‌کنند.

بنابراین حس دردی که ما هنگام این اختلالات متوجه می شویم بسیار مفید است و باعث می‌شود سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنیم و با درمان به موقع از حوادث خطرناک بعدی و سکته قلبی جلوگیری کنیم.

عروق کرونر اصلی کدامند؟

بطن چپ که خون را از قلب خارج می‌کند و وارد شریان آئورت می‌کند، به دو رگ اصلی که رگ کرونر راست و رگ کرونر اصلی چپ نام دارند متصل می‌شود. رگ کرونر اصلی چپ طول 1 تا 3 سانتی متری دارد که در نهایت خود به دو رگ دیگر تقسیم می‌شود. تمامی این رگ‌ها، رگ‌های کرونر اصلی نام دارند.

بیشتر بدانید درباره: ‌رایج‌ترین بیماری‌های قلبی

انواع گرفتگی رگ در حمله قلبی

• اگر یک رگ بیمار دچار مشکل و گرفتگی باشد، بیماری یک رگ نامیده می‌شود.
• اگر دو رگ بیمار دچار مشکل و گرفتگی باشد، بیماری دو رگ نامیده می‌شود.
• و اگر سه رگ بیمار دچار مشکل و گرفتگی باشد، بیماری سه رگ نامیده می‌شود.

علائم و ویژگی‌های حمله قلبی

حمله قلبی و قلب درد ویژگی‌ها و علائمی دارد که در ادامه آن ها را به شما معرفی خواهیم کرد. البته دقت داشته باشید که در تمامی موارد استثناهایی نیز وجود دارد و این علائم به صورت کلی هستند.

دردهای قلبی عموما به صورت دردهای فشارنده به همراه احساس درد مبهم و سنگینی در قفسه سینه هستند. این دردها عموما در وسط یا سمت چپ قفسه سینه احساس می‌شوند. ولی گاها کل قفسه سینه را درگیر می نمایند و می‌توانند از فک تا ناف انتشار پیدا کنند.

این درد ها می‌توانند به هر دو بازو نیز انتشار پیدا کنند. اما نکته ی قابل توجه آنجاست که این درد عموما تنها به بازوها انتشار می‌یابد و موجب درد، گزگز و بی حسی انگشتان نمی‌شود. همچنین دردهایی که حالت نقطه ای و تیرکشنده و لحظه ای دارند کمتر مربوط به قلب می‌شوند.

بنابراین یک درد فشارنده با احساس سنگینی در قسه سینه است که می‌تواند همراه با علائمی مانند: تعریق سرد، احساس تنگی نفس، سنگینی نفس یا تهوع و استفراغ نشان دهنده حمله قلبی باشد.

آنژین قلبی چیست؟

دقت نمایید اگر علائم فوق بلافاصله بعد از فعالیت یا کار سنگین ایجاد شود و فرد بلافاصله بعد آن بنشیند و قرص زیر زبانی مصرف کند و طی 5 الی 10 دقیقه درد کمتر و بهتر شود، به این حالت آنژین مزمن گفته می‌شود و ربطی به حمله قلبی ندارد. این بیماری نیازمند بررسی می‌باشد. ولی فوریت و برای درمان آن نیاز نیست.

اما اگر این درد بعد از 10 دقیقه با استراحت و نشستن خوب نشد، حتما باید اورژانسی به بیمارستان مراجعه نمایید.

اقدامات اولیه در صورت حمله قلبی

پس از احساس درد و مراجعه به بیمارستان، اولین اقدام دریافت نوار قلب از بیمار می‌باشد. عموما پزشک با شرح حال و معاینه و نوار قلب تشخیص لازم را می‌دهد. اما اگر شک و شبهه ای وجود داشته باشد، آزمایشی که آنزیم های قلبی را مورد بررسی قرارمی‌دهد از بیمار گرفته می‌شود.

اگر همه ی این ها خوب باشد و همچنان پزشک شک نماید که ممکن است منشا درد از قلب باشد، تست های بیشتر ی از فرد دریافت می نماید.

• این تست ها عبارتند از:
   تست ورزش
• اسکن هسته ای
• استرس اکو
• استرس ام ار آی
• سیتی آنژیوگرافی

راه‌های درمان حمله قلبی

 اگر در اورژانس تشخیص حمله حاد قلبی داده شود، بهترین راه درمان انجام آنژیوگرافی سریع و مشاهده رگ درگیر و مسدود شده و در صورت امکان رفع انسداد به روش آنژیوپلاستیمی‌باشد که به آن پرایمری PCI گفته می‌شود.

اما در شهرستان ها و جاهای کم امکانات در صورت نبود امکانات، راه دومی نیز وجو دارد. در این روش دارویی به بیمار تزریق می‌شود که لخته های ایجاد شده را در خود حل می‌کند و باعث شود این انسداد حاد حداقل کمی حل شود و راه باریکی برای عبور خون پیدا شود. در مرحله بعد بیمار در اولین فرصت باید آنژیوگرافی نماید و وضعیت تشخیص داده شود.

پیشنهاد مطالعه | درباره آنژیوگرافی بیشتر بدانید.

درمان دارویی حمله قلبی

در کنار درمان های لحظه ای حمله قلبی که آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی و عمل قلب باز هستند، راه‌های درمان دیگری نیز وجود دارد. بیمارانی که دچار تنگی عروق هستند می‌توانند با صلاحدید پزشک داروهایی مانند: استاتین ها، آسپرین و … را جهت بازگشایی مجدد عروق قلبی مصرف نمایند.

سبک زندگی پس از حمله قلبی

پس از مشکلات قلبی، داشتن زندگی سالم در کنار مصرف داروهای تجویزی کمک بسیاری به بهبود سلام شما می نماید. از این رو بهتر است نکات زیر را رعایت نمایید.

• سبک زندگی سالم را انتخاب کنید
• حداقل روزی نیم ساعت پیاده‌روی در سطح صاف داشته باشید
• رژیم غذایی مملو از میوه و سبزی تازه داشته باشید.
• از مصرف نمک و خوراکی های شیرین حدالامکان پرهیز نمایید.
• روغن گیاهی و حدالامکان روغن زیتون مصرف نمایید.
• هفته ای دو مرتبه ماهی مصرف نمایید.

پیشنهاد مطالعه | درباره مراقبت‌های پزشکی بعد از حمله قلبی بیشتر بخوانید.