شروع ماه مبارک رمضان و لذت شنیدن صدای ربنا کنار سفره افطار، بسیاری از افراد را برای روزه داری ترغیب می‌کند. در این میان با تعداد بالایی از سوالات بیماران مواجه می شویم که آیا من می‌توانم روزه بگیرم؟ آیا روزه برای من ضرر ندارد؟
در این مقاله از مدافون دکتر سارا نجفی، به بسیاری از سوالات شما عزیزان درباره دیابت و روزه داری پاسخ داده است..
روزه و دیابت نوع ۱
انسولین هورمونی است که به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا از گلوکز برای انرژی استفاده کند. در دیابت نوع یک سیستم ایمنی بدن سلول‌های سازنده انسولین را مورد حمله قرار می‌دهد و نابود می‌کند. از این رو بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 1 قادر به ساخت انسولین نبوده و میزان قند خون در این افراد بالا می رود.
به گفته پزشکان روزه داری در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که نیازمند تزریق روزانه انسولین هستند، توصیه نمی‌شود. چرا که اگر روزه بگیرند، در معرض افزایش خطر کتواسیدوز دیابتی (عوارض حاد دیابت ) و یا کمای دیابتی قرار می گیرند. از طرف دیگر کم آبی ریسک ایجاد لخته خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 افزایش می‌دهد. از این رو توصیه می‌شود که افراد مبتلا به دیابت نوع 1 روزه نگیرند.
روزه و دیابت نوع ۲
بر خلاف دیابتی های نوع ۱، که ترشح انسولین از لوزالمعده به کلی قطع می‌شود، در دیابتی های نوع 2 لوزالمعده قادر به تولید انسولین می‌باشد و بدن تنها توانایی لازم جهت هدایت قند به داخل سلول‌ها را ندارد. این مشکل به دلیل بروز اختلالاتی در ناحیه گیرنده سلول، که محل تأثیر انسولین بر روی سلول است، و یا پیدایش نواقصی در ساختار انسولین به وجود می‌آید. این حالت تدافعی در بدن دیابتی های نوع ۲، مقاومت به انسولین نامیده می‌شود.
روزه گرفتن در بیماران مبتلا به دیابت نوع2 به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. افرادی که دارای دیابت نوع 2 بوده و قند خون آن ها به کمک قرص تحت کنترل می‌باشد، با تشخیص پزشک خود می‌توانند در ماه رمضان روزه بگیرند. اما افرادی که در طول شبانه روز به دفعات متوالی از انسولین استفاده می‌کنند، و در صورت عدم استفاده از انسولین قند خون آن ها بالا می رود، نباید برای روزه داری اقدام نمایند.
پیشنهاد مطالعه | انواع دیابت
در کدام دسته از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 روزه گرفتن ممنوع می‌باشد؟
- افرادی که در ماه‌های اخیر دچار حملات کاهش سطح هوشیاری شده اند.
- افرادی که دارای نوسانات شدید قندی هستند.
- افرادی که به عوارض دیابت مانند: (نارسایی کلیه، مشکلات قلبی و اختلالات بینایی) دچار هستند.
چرا بیماران دیابتی دارای مشکلات قلبی نباید روزه بگیرند؟
دیابت یکی از ریزفاکتورهای اصلی مشکلات قلبی می‌باشد. از آنجایی که روزه باعث کم آبی شده و کم آبی موجب افت فشار می‌گردد، روزه داری احتمال بروز سکته قلبی در افراد دیابتی دارای مشکلات قلبی را افزایش می‌دهد.
افراد دیابتی وابسته به انسولین چگونه می‌توانند روزه بگیرند؟
در برخی موارد چنانچه افراد دیابتی دچار بیماری‌های دیگری مانند بیماری‌های قلبی و یا کلیوی نباشند، می‌توانند به پزشک مراجعه کرده و با جایگزینی انسولین طولانی اثر اقدام به روزه داری نمایند.
توصیه های پزشکی برای دیابتی هایی که اصرار به روزه گرفتن دارند:
- قبل از شروع ماه رمضان به پزشک کرده و قند خون خود را تحت کنترل قرار دهید.
- برنامه ریزی غذایی مناسب از پزشک خود دریافت کنید.
- حتما وعده ی سحری را میل نمایید.
- مرتب قند خون خود را چک کنند
- پس از افطار کمی ورزش کنید. پیاده‌روی از ساده ترین و تاثیر گذارترین ورزش‌ها می‌باشد.
افراد دیابتی با مشاهده کدام علائم باید به روزه داری خاتمه دهند؟
فرد دیابتی که روزه گرفته است اگر در هر ساعتی از روز علائمی مانند: لرزش دست و پا، عرق سرد زیاد، گرسنگی شدید، تپش قلب، ضعف و بی حالی شدید، سرگیجه، تاری دید و خواب‌آلودگی مشاهده کند باید بلافاصله قند خون را کنترل کند و اگر قند خون کمتر از 70 تا 65 میلی گرم در دسی لیتر باشد باید روزه خود را افطار کرده و به آن ادامه ندهد. در غیر این صورت دچار افت شدید قند خون، کاهش سطح هشیاری، کما و عوارض خطرناک دیابت خواهد شد.
اگر مبتلا به دیابت هستید، در اپلیکیشن مدافون می‌توانید از بهترین دیابتولوژیست های آنلاین مشاوره دریافت کنید.
بهترین مواد غذایی مورد استفاده در وعده سحر برای افراد دیابتی:
- نان و غلات سبوس دار مانند: نان سنگک، ماکارانی سبوس دار، بلغور گندم و جو و جوانه غلات
- میوه های تازه مانند: سیب و پرتقال و میوه های خشک نظیر: انجیر خشک و پرهلو جهت پیشگیری از یبوست
- انواع سبزیجات
- حبوبات و جوانه آن ها مانند عدس، لوبیا، نخود، لپه و ماش
- انواع حلیم که حاوی گندم، گوشت و شیر باشد.
- انواع خورشت کم چرب
پیشنهاد مطالعه| شیما سیدابراهیمی، متخصص تغذیه، در این مقاله، تغذیه مناسب بیماران دیابتی را معرفی کرده است.
منبع: دکتر سارا نجفی
این مقاله توسط تیم تحریریه مدافون تهیه شده است. مقالات این وب سایت پس از تهیه توسط پزشکان و روانشناسان بررسی و تایید می شود. با این حال به یاد داشته باشید که این مقالات صرفا جهت آگاهی و افزایش معلومات شما تهیه شده است.برای درمان حتما به توصیه و تجویز پزشک یا روانشناس خود عمل کنید.